به گزارش کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا،
شبیهخوانی یا تعزیهخوانی آئین ویژه در میان مردم خراسان رضوی است که به سبب عشق و علاقه به اهل بیت(ع) و اعتقادات مذهبی خاصشان در دهه نخست محرم در میان استقبال گرم و چشمگیر مردم شهرها و روستاهای این خطه اجرا میشود.
در شبیهخوانی و تعزیهخوانی پیرغلامانی با سبک و شیوه خاص و تأثیرگذار به اجرای نقشهای تأثیرگذار میپردازند.
مراسم شبیهخوانی هر روز به یکی از شهیدان کربلا اختصاص دارد که از تعزیهخوانی طفلان مسلم آغاز میشود و با تعزیه حضرت قاسم، حضرت علیاکبر، حضرت علیاصغر و حضرت ابوالفضل العباس(ع) ادامه مییابد و در نهایت روز عاشورا امام حسین(ع) به شهادت این بزرگوار ختم می شود.
نقش بزرگان خاندان
در گذشته کدخدا، خان و سردار و بزرگان ده(روستا) باید لوازم تعزیه مانند شمشیر و سپر، لباس و بیاض(نسخههای تعزیه) را آماده و بانی تجمع شماری از مردم تعزیهخوان میشدند.
در مدت 10 روز یعنی از اول تا دهم محرم تغذیه و خورد و خوراک شبیهخوانان بر عهده کدخدا یا بزرگ همان ده بود و تمرینها نیز در منزل همین اشخاص صورت میگرفت و تعزیهخوانان پس از صرف صبحانه، تمرین و مقابله را آغاز میکردند و تا ناهار ظهر تمرینات ادامه مییافت.
کسانی که تجربه بیشتری داشتند به تازه کارها کمک میکردند و بعد از نماز و صرف نهار ظهر و اندکی استراحت دوباره لباس میپوشیدند و به کار تعزیهخوانی میپرداختند.
جماعتی از بزرگان و دستاندرکاران میدان شبیهخوانی را آماده میکردند به طوریکه زنان در گوشهای و مردان در قسمتهای دیگر قرار میگرفتند و میدانی شبیه قلعه به وجود میآوردند.
حدود ساعت 3 یا 4 بعدازظهر ابتدا موافقخوانان یا کاروان امام در حالی که علم سبز در دستان علمدار و امام و سایر همراهان بر اسب و شتر سوار و یکی از آنها «چاوشی» میخواند از دروازه میدان وارد میشدند: هر که دارد هوس کرب و بلا بسم الله، هر که دارد سرسودایی(همراهی) ما بسم الله و تا آخر خوانده و هر کس در محل یا خیمه خود استقرار مییافت.
لحظاتی بعد گروه مخالف یعنی شمر و ابن سعد و این زیاد در حالی که لباسهای قرمز و پرزرق و برقی را پوشیدهاند با خشونت و تندی و تاخت و تاز وارد میدان میشدند.
برای اینکه غرور و قدرت خود را به رخ دیگران بکشند چند دور در میدان میتاختند و سپس پیاده شده و در محلی که برایشان تعبیه شده است مستقر میشوند. طبالها هنگام تاخت و تاز مخالفان برای اینکه سکوت مجلس را بشکنند مرتباً به طبلهای خود میکوبیدند و بعضاً با نی نیز همراه میشدند.
یک کارشناس مذهبی و دینی ادارهکل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی میگوید: شبیهخوانی در حقیقت فرصتی مغتنم است تا روستائیان و شهرنشینان در روزهای خاص گرد هم آیند و در سوگ سرور و سالار شهیدان حضرت حسین بن علی(ع) و یاران باوفایشان اشک ماتم بریزند.
حجتالاسلام محمد دینپرور در گناباد درجنوب خراسان رضوی افزود: در گذشته مردم شهرها و روستاهای دور و نزدیک به محل اجرای شبیه میرفتند که در این بین در شهرهای کاشمر، گناباد، سبزوار و فیضآباد از جمله شهرهایی بود که مراسم شبیهخوانی به شیوهای خاص اجرا میشد و پیرمردانی از گذشته با سبکی خاص به نقشآفرینی میپرداختند به طوریکه یک فرد سالها نقش ابوالفضل(ع)، امام حسین(ع) و یا گروه مقابل شمر و غیره را بر عهده داشتند.
در گناباد مرحوم زارع حسینی، مرحوم غلامحسین رحیمزاده، مرحوم ناصر دانا و باصریها از جمله کسانی بودند که تنور تعزیهخوانی را گرم میکردند.