مصریان در حراست از آداب تلاوت بهتر از ما عمل کردند

مسعود سیاح‌گرجی، قاری بین‌المللی قرآن کریم در گفت‌وگو با کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، با اشاره به بحث تقوا در تلاوت اظهار کرد: تقوای تلاوت را که اساتید بیان می‌کنند ریشه در سنت نبوی و سنت اهل بیت‌(ع) دارد. از پیامبر(ص) یکی از شرایط مهم قاری را ظاهر قاری بیان می‌کنند. پیغمبر اکرم(ص) می‌فرمایند: انسان باید از خشیت چهره، سکنات، رفتار و نوع خواندن قاری در لحظه قرائت قرآن کریم یاد خدا بیفتد.

گرجی ادامه داد: افراد با یک سری علایم در ظاهر افراد به یاد خدا می‌افتند. قاری باید تقوا و آن خشیت و ترس از خدا را هنگام تلاوت رعایت کند و البته نه به‌ طور ساختگی بلکه آن چیزی که خودش از آیات برداشت کرده باشد؛ مفاهیم آن‌قدر باید به جانش نشسته باشد که ساختگی به نظر نرسد.

قاری بین‌المللی قرآن اظهار کرد: قاری وقتی قرآن می‌خواند باید اتفاقاتی که در زندگی به آن عمل کرده در تلاوتش متبلور شود و این یک چیز ساختگی نیست، ما در روایات داریم که یک قاری چگونه بنشیند، چگونه به مردم نگاه کند، حالاتش چگونه باشد و از چه آهنگی استفاده کند.

وی با اشاره به آیه «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِیمَانًا وَعَلَىٰ رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ(انفال/2)؛ مؤمنان، همان کسانى‌‏اند که چون خدا یاد شود دلهایشان بترسد، و چون آیات او بر آنان خوانده شود بر ایمانشان بیفزاید، و بر پروردگار خود توکّل مى‌‏کنند» تصریح کرد: این آیه خط و مشی ما را در تلاوت مشخص می‌کند، هنگام تلاوت قرآن ایمان و خشیت ما زیاد می‌شود، نه اینکه قرآن خواندن را به قول استاد مروت به حالت آواز خواندن بنگریم، قرآن خواندن آواز خواندن نیست.

سیاح گرجی گفت: اینکه چگونه قرآن بخوانیم به طور مفصل در آیات و روایات آمده و من نمی‌خواهم به طور مجزا در این‌باره بحث کنم. کتاب‌هایی هست که دوستان می‌توانند پیدا کنند و یا حتی در اینترنت جست‌وجو کنند. در رابطه با آداب قرآئت قرآن در روایات معصومان(ع) مطالب زیاد و گسترده‌ای هست و این‌ها مشخص است و سلیقه من نیست، اساتید ما هرحرفی زدنند از جانب سنت رسول الله(ع) و اهل‌بیت(ع) زدند.

مصریان در حراست از آداب تلاوت بهتر از ما عمل کردند

مدرس شورای عالی قرآن با اشاره به نحوه برخورد کشورهای مصری با ایجاد بدعت در نحوه تلاوت افزود: متأسفانه می‌بینیم در کشور مصر، برادران بزرگوار اهل سنت در زمینه آداب تلاوت قرآن و حفظ و حراست خیلی بهتر از ایران عمل می‌کنند. وقتی یک قاری قرآن بدعتی در تلاوت می‌گذارد با وی مخالفت می‌کنند، مخالفتشان هم به این صورت است که شما اجازه ندارید تا 5 ماه تلاوت کنید، کرسی تلاوت را از شما می‌گیرند. کاری که با «سعید مسلم» کردند؛ به خاطر اینکه در زمینه اختلاف روایات بدعت درست کرد، سوره تکویری خوانده بود که در بین مردم معروف هم هست، این اشکال فنی دارد.

سیاح گرجی افزود: مسئولان قرآنی کشور مصر تلاوت سعید مسلم را مدتی به خاطر این اشتباه ممنوع کردند، ما تا به حال این گونه بدعت‌ها را در ایران نیز داشته‌ایم. بعضی از قراء قرائت شاذ دارند، وقف و ابتدای بد دارند و یا در حین تلاوت یک قطعه نفس می‌کشند، چنین چیزهایی ما نداریم. ببینید الان جامعه قرآنی ما و مسئولان اعتراض می‌کنند، آقایانی که بدعت را می‌بینند و اعتراضی نمی‌کنند باید جواب حضرت زهرا(س) و رسول ا‌لله(ص) را بدهند.

از قاری فقط قرائت می‌خواهیم نه تبلیغ دین

وی در پاسخ به این پرسش که وظیفه یک قاری در تبلیغ دین چیست؟ گفت: ما از قاری فقط قرائت می‌خواهیم نه تبلیغ دین، حال بعضی از افراد که زبان‌های دیگر را می‌دانند به طور خودجوش گاهی فعالیت‌هایی انجام می‌دهند؛ مخالفت‌هایی که با مذهب تشیع می‌شود را جواب‌ آن‌ها را می‌دهیم و بعضی‌ها متقاعد می‌شوند و بعضی‌های دیگر نه؛ مذهب تشیع را نمی‌پذیرند.

گرجی با تأکید بر اینکه باید تعامل شیعه و اهل سنت در محافل قرآنی برکات فراوانی دارد گفت: باید سعی کنیم بسیار خوش اخلاق باشیم، این مسئله واقعأ تأثیرگذار است. یکی از رقیبان من در مالزی قاری مراکشی بود که درباره مذهب شیعه خیلی با من صحبت کرد و سؤال‌های فراوانی درباره امام حسین‌(ع) می‌پرسید؛ من تسبیح تربتی داشتم که ایشان گفت خیلی دوست دارم این تسبیح را داشته باشم و من به ایشان هدیه کردم، در دوره بعدی مسابقات که وی را دیدم، شیعه شده بود.

توجه قاریان به تفسیر قرآن بسیار خوب است

وی گفت: به تازگی در دوره‌های اعطای مدرک لازم شده که قاری به معنا و مفهوم آیات نیز توجه داشته باشد؛ این موضوع باعث می‌شود قاریان به سمت تفسیر قرآن کریم سوق بیابند که این امر بسیار خوبی است. قاری باید به خواندن مسلط باشد و همچنین اگر قرآن را از حفظ به خوبی تلاوت کند، ناخواسته تأثیرش را بر مستمع می‌گذارد. خوب است که حافظ در بخش‌هایی از تلاوت گاه گاهی به مستمع نگاه کند تا مستمع فکر نکند قاری او را نادیده گرفته ولی باید توجه کرد که این کار خیلی زیاد تکرار نشود تا انحرافی صورت گیرد.

انتقاد از تشویق‌های بی‌جا/ اطلاعات ایرانیان از قرائت قرآن کم است

این قاری بین‌المللی قرآن در ادامه بیان کرد: گاهی اوقات تشویق‌ها اشتباهی صورت می‌گیرد، اطلاعات ایرانی‌ها درباره قرآن کم است و چون معنی کلماتی را نمی‌دانند آن را در جایی که صحیح نیست به کار می‌برند و گاهی بیهوده و بی‌معنی تشویق می‌کنند. وقتی تلاوتی را می‌شنوم که در آن سکوت است بیشتر لذت می‌برم تا تلاوتی را که تشویق‌های بی‌مورد در آن باشد.

وی افزود: ما از این گونه قرائت‌ها باید ناراحت شویم و خوف از پروردگار داشته باشیم، ولی متأسفانه امروزه جوی به‌وجود آمده که خود قاری نیز از تشویق خوشش می‌آید و از جلسه‌ای که تشویقش بیشتر باشد رضایت بیشتری دارد و می‌گوید من یک تلاوت طوفانی انجام داده‌ام ولی باید به اینگونه قرائت‌ها گفت: «شما با این کار به مستمع چه چیز اضافه کردید؟ آیا معنویت القا کردید؟»

سیاح گرجی درباره اعتراضات حین تلاوت گفت: وقتی در جلسه‌ای هستید که فکر می‌کنید تلاوتی می‌شنوید که مخالف شئون اسلامی است، مخالفت خود را ابراز کنید یا حتی جلسه را ترک کنید، مرحوم استاد مولایی پرچم‌دار این قضیه بودند.

تجوید یعنی تقوا در تلاوت

قاری بین‌المللی قرآن کریم گفت: نباید حالاتی را که در خوانندگی انجام می‌دهند در تلاوت انجام داد، در تلاوت قرآن حق نداریم از هر آهنگ و صوتی استفاده کنیم، تجوید تعیین‌کننده تلاوت قرآن است و قاری را محدود می‌کند. تجوید هم مانند تقوا است؛ من می‌گویم تجوید یعنی تقوا در تلاوت.

وی ادامه داد: تجوید قاری را محدود می‌کند و او خیلی از کارها را نمی‌تواند انجام دهد و نباید هم انجام دهد. من می‌گویم قاری درنظر بگیرد قرائتی که می‌کند در حضور امام زمان(عج) است و نباید وسط قرائت با امام زمان(عج) خوش و بش کند، بلکه با خشوع و تضرع، گاهی هم اشکی بریزد و تلاوت کند. آیا امام حسین(ع) در حین قرآن خواندن می‌خندید؟ وقتی ما می‌‌گوییم وقف و ابتدا در واقع حدیث امام علی(ع) را عمل می‌کنیم. ایشان فرمودند: «الترتیل حفظ الوقوف و اداء الحروف؛ درست وقف کردن و از جای مناسب شروع کردن لازمه قرآن خواندن است».

گرجی از بدعت‌های تازه نیز صحبت کرد و گفت: هم‌اکنون چند بدعت داریم، استفاده بد از آهنگ‌ها و توانایی‌های صوتی که برخی از قرآن نیست و نباید وارد می‌شد که وارد شده است و رعایت نکردن تجوید. گاهی قاری می‌گوید، آن چیزی که من می‌خوانم درست است؛ درصورتی که چیزی که وی می‌خواند غلط است و ممکن است مخرج‌هایی که به کار می‌برد از زبان‌های محلی یکی از روستاهای عربستان باشد، قاری نباید آن را در قرآن پیاده کند.

وی تأکید کرد: قرآن خواندن باید فصیح و بلیغ باشد و آخرین بدعت، بدعت در رفتار حین تلاوت قرآن است، بعضی‌ها می‌گویند ما از انحرافات می‌ترسیم ولی حقیر باید عرض کنم که متأسفانه انحراف به‌وجود آمده و پیروانی هم دارد.