حجت‌الاسلام ایزدپناه تشریح کرد:
تبعات نگاه طعمه‌گونه یا امانت‌دارانه به قدرت در حوزه اخلاق سیاسی
گروه سیاسی: مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با استناد به سخنی از امیرالمومنین علی(ع) مبنی بر امانت تلقی کردن مقام و قدرت گفت: نوع نگاه به قدرت سبب شکل‌گیری رفتار اخلاقی یا غیر اخلاقی در حوزه سیاست می‌شود؛ اگر به قدرت به چشم امانتی از طرف خدا نگریسته شود آنگاه رفتارها و گفتارهای مسئولان و فعالان سیاسی هم اخلاقی خواهد شد.
حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالرضا ایزدپناه، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره دلایل کمرنگ شدن مسئله اخلاق سیاسی در میان مسئولان و جریان‌های سیاسی و بی‌توجهی به اخلاق‌مداری در عرصه قدرت به عنوان ممیزه یک نظام اسلامی با نظام سکولار گفت: پیامبر اکرم(ص) هم شعارش اخلاقی بود، هم سیره‌‌اش تبلور اخلاق بود و هم هدفش «بعثت لاتمم مکارم الاخلاق» بود. به همین جهت لازم است تفاوت اخلاق اسلامی و قرآنی با اخلاق سکولار شناخته شده تا با هم آمیخته نشوند.
«متقین»؛ نمود برجسته اخلاق‌مداری
وی با بیان اینکه اخلاق قرآنی انسانی‌ترین گونه اخلاق است، گفت: برای اینکه آفریننده این انسان این کتاب را برای بشر آورده است و در سوره بقره است که «ذلک الکتاب لاریب فیه هدی للمتقین»؛ «متقین» در جامعه نمود برجسته اخلاق‌مداری هستند. لذا مسئله تقوا در بسیاری از سیستم‌سازی‌های نظام اسلامی وجود دارد.
ایزدپناه اظهار کرد: تقوا خدامحوری است و مرحله اول آن هم پرهیز از گناه است. براین اساس اگر ما قائل به این هستیم که دین عین سیاست است پس سیاست باید عین حقیقت باشد. در واقع دین، سیاست و حقیقت در نظام فکری اسلامی و قرآنی یک رابطه شبکه‌ای درهم تنیده دارند. اما مشکل اصلی در سطح مسئولان و جریان‌های سیاسی، اخلاق عملی است و از طرفی لازم است اخلاق نظری هم قطعا مطابق با انسان امروز، روابط اجتماعی امروز و شبکه‌های اجتماعی و ارتباطی امروز سازگار شود تا جوابگوی انسان عصر حاضر باشد و تحولات اجتماعی و فرهنگی را مدیریت کند.
اخلاق عملی سیاسی ریشه در نوع نگاه به قدرت دارد
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرد: امام علی(ع) در نهج البلاغه می‌فرمایند که «این مقام طعمه نیست، بلکه امانت است». امانت دانستن قدرت یک مدل اخلاقی است و ماهیت سیاست اسلامی در این سخن بیان شده است. برهمین اساس نوع نگاه به قدرت سبب می‌شود که رفتار اخلاقی یا غیر اخلاقی در حوزه سیاست شکل بگیرد.
وی ابراز کرد: اگر نگاه به قدرت طعمه‌گونه باشد قطعا رفتار مسئولان هم غیر اخلاقی خواهد بود اما اگر به قدرت به چشم امانتی از طرف خدا نگریسته شود آنگاه رفتارها و گفتارهای مسئولان و فعالان سیاسی هم اخلاقی خواهد شد. اگر قدرت، امانت تلقی شود آنگاه ماندگار نیست و دلبستگی نمی‌آورد و از طرفی تلاش صورت می‌گیرد که این امانت تضییع نشود و نیازهای خلق برطرف گردد. از همین جهت است که با چنین نگاهی وقت اداری و کاری بیت‌المال دانسته می‌شود.
اخلاق عملی سیاسی به گفتمان تبدیل شود
ایزدپناه اضافه کرد: لذا هر چه اخلاق عملی سیاسی ترویج داده شده و به گفتمان تبدیل شود آنگاه اخلاق‌مداری در حوزه رفتار و عمل سیاسی از حاشیه به متن می‌آید. مشکل در حوزه سیاسی این است که رؤسای جمهور، نمایندگان مجلس و ... در رقابت‌های انتخاباتی گفتمان اعتلایی ندارند و بالعکس همه گفتمان‌ها سلبی است و به جای اینکه نامزدها مردم را با توانایی‌ها و کارآمدی‌های خود جذب کنند با تخریب و سلب رقیب جذب رأی می‌کنند.
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یادآور شد: بر همین اساس اخلاق عملی سیاسی باید به یک گفتمان در جامعه تبدیل شود تا در تار و پود و پیکره برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌ها نهادینه شود، به نوعی که در رقابت‌های انتخاباتی نامزدها بر برنامه‌ها، برجستگی‌ها و توانمندی‌های خود تأکید کنند. در متن سوگند ریاست جمهوری در قانون اساسی پاسداری از اخلاق به عنوان یکی از وظایف رئیس‌جمهور ذکر شده است و این نشان‌دهنده جایگاه والای اخلاق در نگاه تدوین‌کنندگان قانون اساسی داشته است.
ضرورت مطالبه اخلاق‌مداری از سیاستمداران/ سخن شهید بهشتی درباره نوع ارتباط مردم و مسئولان
وی با تأکید بر اینکه وظیفه مردم و رسانه‌ها مطالبه اخلاق‌مداری و رفتار اخلاقی از مسئولان و جریان‌های سیاسی مطالبه کنند، گفت: این مطالبه‌گری باید تا جایی پیش برود که بهای اصلی در صحنه قدرت به اخلاص، اخلاق و پاکدستی داده شود. شهید بهشتی سخن مهمی داشتند و می‌گفتند که «اصل اولیه در این است که حجاب بین مردم و مسولان ایجاد نشود و این از اصولی است که به هیچ وجه نباید شکسته نشود».
ایزدپناه در تبیین این سخن شهید بهشتی گفت: یعنی در رابطه میان مردم و مسئولان هم باید شفافیت وجود داشته باشد و هم ارتباط مستقیم. به عبارتی از نگاه شهید بهشتی حفاظت از مسئولان نباید به گونه‌ای باشد که مسئولان را از مردم بی‌خبر گذاشته و از مردم جدا کند.
سیاست‌زدگی رسانه را به مروج رفتار ضد اخلاقی تبدیل می‌کند
وی با اشاره به نقش مهم رسانه‌ها در اخلاقی و قرآنی کردن فضای سیاسی کشور گفت: متاسفانه برخی رسانه‌ها و مطبوعات در دو دهه جدید چون در بستر تکثر سیاسی شکل گرفتند به جای اینکه مروج سیاست اخلاقی باشند سیاست‌زده شدند و به بلندگوی جریان‌های سیاسی تبدیل شدند.
ایزدپناه در پایان اظهار کرد: در حقیقت رسانه‌ها به جای اینکه افق‌های جدید را پیش روی مسئولان بگشایند و مشکلات و دردهای جامعه را به مسئولان منتقل کنند به نفع یک جریان یا فرد سیاسی، جریان مقابل را هدف قرار دادند و لذا در عمل رفتار ضد اخلاقی و ضد قرآنی را ترویج کردند.
«متقین»؛ نمود برجسته اخلاق‌مداری
وی با بیان اینکه اخلاق قرآنی انسانی‌ترین گونه اخلاق است، گفت: برای اینکه آفریننده این انسان این کتاب را برای بشر آورده است و در سوره بقره است که «ذلک الکتاب لاریب فیه هدی للمتقین»؛ «متقین» در جامعه نمود برجسته اخلاق‌مداری هستند. لذا مسئله تقوا در بسیاری از سیستم‌سازی‌های نظام اسلامی وجود دارد.
ایزدپناه اظهار کرد: تقوا خدامحوری است و مرحله اول آن هم پرهیز از گناه است. براین اساس اگر ما قائل به این هستیم که دین عین سیاست است پس سیاست باید عین حقیقت باشد. در واقع دین، سیاست و حقیقت در نظام فکری اسلامی و قرآنی یک رابطه شبکه‌ای درهم تنیده دارند. اما مشکل اصلی در سطح مسئولان و جریان‌های سیاسی، اخلاق عملی است و از طرفی لازم است اخلاق نظری هم قطعا مطابق با انسان امروز، روابط اجتماعی امروز و شبکه‌های اجتماعی و ارتباطی امروز سازگار شود تا جوابگوی انسان عصر حاضر باشد و تحولات اجتماعی و فرهنگی را مدیریت کند.
اخلاق عملی سیاسی ریشه در نوع نگاه به قدرت دارد
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرد: امام علی(ع) در نهج البلاغه می‌فرمایند که «این مقام طعمه نیست، بلکه امانت است». امانت دانستن قدرت یک مدل اخلاقی است و ماهیت سیاست اسلامی در این سخن بیان شده است. برهمین اساس نوع نگاه به قدرت سبب می‌شود که رفتار اخلاقی یا غیر اخلاقی در حوزه سیاست شکل بگیرد.
وی ابراز کرد: اگر نگاه به قدرت طعمه‌گونه باشد قطعا رفتار مسئولان هم غیر اخلاقی خواهد بود اما اگر به قدرت به چشم امانتی از طرف خدا نگریسته شود آنگاه رفتارها و گفتارهای مسئولان و فعالان سیاسی هم اخلاقی خواهد شد. اگر قدرت، امانت تلقی شود آنگاه ماندگار نیست و دلبستگی نمی‌آورد و از طرفی تلاش صورت می‌گیرد که این امانت تضییع نشود و نیازهای خلق برطرف گردد. از همین جهت است که با چنین نگاهی وقت اداری و کاری بیت‌المال دانسته می‌شود.
اخلاق عملی سیاسی به گفتمان تبدیل شود
ایزدپناه اضافه کرد: لذا هر چه اخلاق عملی سیاسی ترویج داده شده و به گفتمان تبدیل شود آنگاه اخلاق‌مداری در حوزه رفتار و عمل سیاسی از حاشیه به متن می‌آید. مشکل در حوزه سیاسی این است که رؤسای جمهور، نمایندگان مجلس و ... در رقابت‌های انتخاباتی گفتمان اعتلایی ندارند و بالعکس همه گفتمان‌ها سلبی است و به جای اینکه نامزدها مردم را با توانایی‌ها و کارآمدی‌های خود جذب کنند با تخریب و سلب رقیب جذب رأی می‌کنند.
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یادآور شد: بر همین اساس اخلاق عملی سیاسی باید به یک گفتمان در جامعه تبدیل شود تا در تار و پود و پیکره برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌ها نهادینه شود، به نوعی که در رقابت‌های انتخاباتی نامزدها بر برنامه‌ها، برجستگی‌ها و توانمندی‌های خود تأکید کنند. در متن سوگند ریاست جمهوری در قانون اساسی پاسداری از اخلاق به عنوان یکی از وظایف رئیس‌جمهور ذکر شده است و این نشان‌دهنده جایگاه والای اخلاق در نگاه تدوین‌کنندگان قانون اساسی داشته است.
ضرورت مطالبه اخلاق‌مداری از سیاستمداران/ سخن شهید بهشتی درباره نوع ارتباط مردم و مسئولان
وی با تأکید بر اینکه وظیفه مردم و رسانه‌ها مطالبه اخلاق‌مداری و رفتار اخلاقی از مسئولان و جریان‌های سیاسی مطالبه کنند، گفت: این مطالبه‌گری باید تا جایی پیش برود که بهای اصلی در صحنه قدرت به اخلاص، اخلاق و پاکدستی داده شود. شهید بهشتی سخن مهمی داشتند و می‌گفتند که «اصل اولیه در این است که حجاب بین مردم و مسولان ایجاد نشود و این از اصولی است که به هیچ وجه نباید شکسته نشود».
ایزدپناه در تبیین این سخن شهید بهشتی گفت: یعنی در رابطه میان مردم و مسئولان هم باید شفافیت وجود داشته باشد و هم ارتباط مستقیم. به عبارتی از نگاه شهید بهشتی حفاظت از مسئولان نباید به گونه‌ای باشد که مسئولان را از مردم بی‌خبر گذاشته و از مردم جدا کند.
سیاست‌زدگی رسانه را به مروج رفتار ضد اخلاقی تبدیل می‌کند
وی با اشاره به نقش مهم رسانه‌ها در اخلاقی و قرآنی کردن فضای سیاسی کشور گفت: متاسفانه برخی رسانه‌ها و مطبوعات در دو دهه جدید چون در بستر تکثر سیاسی شکل گرفتند به جای اینکه مروج سیاست اخلاقی باشند سیاست‌زده شدند و به بلندگوی جریان‌های سیاسی تبدیل شدند.
ایزدپناه در پایان اظهار کرد: در حقیقت رسانه‌ها به جای اینکه افق‌های جدید را پیش روی مسئولان بگشایند و مشکلات و دردهای جامعه را به مسئولان منتقل کنند به نفع یک جریان یا فرد سیاسی، جریان مقابل را هدف قرار دادند و لذا در عمل رفتار ضد اخلاقی و ضد قرآنی را ترویج کردند.
