لوازم خروج مساجد از خمودگی/ ضرورت ارزیابی عملکرد مدیران مساجد

امام جماعت در جایگاه مهم‌ترین عضو مدیریتی هر مسجد باید به این مسئله واقف باشد که آشنایی با وظایف خود و نیز کارکردهای مسجد عامل مهمی در جذب مردم به این پایگاه عبادی، اجتماعی تلقی می‌شود. امروزه مسجدی می‌تواند در تقویت بنیه دینی و مذهبی مردم موفق عمل کند که مدیران و متولیان آن به‌ویژه شخص امام جماعت با برنامه‌ریزی صحیح بتواند از این بستر در بعد اجتماعی در مسائلی چون وحدت، رفع مشکلات اقتصادی مساکین، تحکیم بنیان خانواده‌ها و آرامش روح و سلامت معنوی نمازگزاران ایفای نقش کند.

قاسم مولایی، شهردار سابق منطقه 22 پایتخت که هم‌اکنون در کسوت مدرس در دانشگاه و رشته جامعه شناسی ایفای نقش می‌کند؛ در این خصوص با کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ به گفت‌و‌گو نشست.

مولایی که خود عضو هیئت امنای مسجد علی‌ابن‌الحسین(ع) منطقه 10 نیز هست، در بخش نخست سخنان خود بیان کرد: مساجد باید مردم‌محور باشند؛ با توجه به توصیه اکید امام خمینی(ره) که فرمودند سنگر مساجد را باید حفظ کرد، مهم‌ترین تعریف من از امام جماعت، مدیریت امور در تمام زمینه‌ها است؛ این که در جایگاه بزرگ و ریش‌سفید وقتی یک محله به او اقتدا می‌کنند، بتواند در همه زمینه‌ها نقطه اتکا و از همه مهمتر جوان‌باور باشد.

وی با بیان اینکه ائمه جماعات اگر مثلث تثبیت را که متشکل از امام جماعت، هیئت امنا و مأمومین است، حفظ کنند؛ مسجد از حالت خمودگی خارج می‌شود، تصریح کرد: باید یاد بگیریم که از من بودن به ما بودن برسیم اما بعضی از ائمه جماعات نمی‌خواهند بپذیرند که باید با شرایط روز جامعه پیش روند، بعضی از آن‌ها نمی‌خواهند بپذیرند که جوان امروز نیاز به نگاه متفاوت دارد و هرچیزی را بی‌دلیل و استدلال نمی‌پذیرد.

مولایی با تأکید بر این مطلب که ائمه جماعات باید با تحمل و صبوری، پای صحبت و درد دل جوانان بشینند ولو اینکه پاسخی هم نداشته باشند، گفت: می‌توان با شنیدن، اعتماد‌سازی کرد، ما قانون داریم ولی مجری‌های خوبی نداریم، باید مساجد را سازمان‌دهی و مردم‌نهاد کنیم. اگر دیده شد امام جماعت و امنا نمی‌توانند شور و فعالیت بیافرینند، فضا را در اختیار کسانی بگذاریم که در این راه برنامه دارند.

این مدرس دانشگاه توضیح داد: برای تحقق این امر می‌توان نظر‌سنجی کرد تا عملکرد ائمه جماعات در مساجد ارزیابی شود تا مثلا امام جماعتی با بیش از 40 سال فعالیت اگر موفق بوده است، تجربیات خود را با آموزش در اختیار دیگر مساجد قرار دهد و اگر هم موفق نبوده بررسی شود که علت این عدم توفیق چیست. متولیان امر باید بررسی کنند چرا در منطقه‌‌ای با 10 هزار نفر جمعیت، فقط دویست نفر در نماز جماعات شرکت می‌کنند؟ چرا بقیه جذب نشدند؟ این کارنامه نشان می‌دهد که امام جماعت یا وقت نگذاشته یا از افراد صاحب نفوذ و نظر اطلاعات نگرفته است. حتی با ارزیابی این عملکردها می‌توان احکام فعالیت ائمه جماعات را تمدید و یا از ایشان درخواست کرد تا با شرکت در کلاس‌های ضمن خدمت تحت آموزش‌های خاص مثل مدیریت رفتارهای اجتماعی قرار بگیرند.

قاسم مولایی در ادامه به اهمیت سرمایه‌های اجتماعی اشاره و تصریح کرد: می‌گوییم این سرمایه چگونه به‌دست می‌آید؟ با اعتمادسازی، اعتبار، صداقت و رفتارهای درست انسانی؛ این‌ها می‌توانند سرمایه‌های اجتماعی ما را در جامعه افزایش دهند، اگر این سرمایه‌های اجتماعی در جامعه کاهش یابد، این خلأ به‌وجود می‌آید که ساخت‌و‌ساز و یا احداث مساجد در سطح جامعه کم‌رنگ‌تر می‌شود. مثلاً در بحث انتخابات که واجب دینی است، برخی مساجد حتی تبلیغ نمی‌کنند که مردم در انتخابات یا راهپیمایی شرکت کنند و نقش جریان‌سازی را به دلیل عدم اعتقاد به آن از دست داده‌اند؛ امام جماعتی که به مسائل روز جامعه اعتقاد و باور ندارد، نمی‌تواند امام جماعت خوب و موفقی باشد.
این عضو هیئت امنای مسجد با اشاره به طرحی خلاقانه که در راستای شناسایی مساکین محله از سوی ائمه جماعات می‌تواند، صورت گیرد، گفت: در برخی نانوایی‌‌ها به‌خصوص جنوب شهر تابلویی هست که نان نسیه داده نمی‌شود؛ یک نماینده از هر مسجد به سراغ نانوایی‌ها برود تا هر چقدر از باقی پول نان‌های نسیه مانده است، پرداخت کند؛ این یکی از کارهای ساده امام جماعت می‌تواند باشد. امام جماعت اگر همین محله خدمت خود را بشناسد، متوجه می‌شود که محرومیت‌زدایی، رفع نیاز نیازمندان و ارتباط با کسبه از وظایف اصلی او است.
مولایی در ادامه از امام جماعت مسجد ولیعصر(عج) منطقه 22 تهران یاد و خاطرنشان کرد: ایشان با برنامه‌ریزی دقیق و طرح‌های ابتکاری روزانه بیش از 600 نمازگزار را در اوقات نماز به مسجد می‌کشاند. وقتی این تعداد را می‌توان جذب کرد به تبع از آسیب‌ها هم کم می‌شود. خیرین نیز شناسایی شده و اینجاست که می‌توان دست خیر را در دست نیازمند گذاشت؛ این‌ها جزء وظایف امام جماعت است.

مولایی در پایان بخش نخست این گفت‌وگو خاطرنشان کرد: در بحث جذب عموم مردم به مساجد نیز ائمه جماعت نقش تعیین‌کننده‌ای دارند، نمازگزاران باید از سوی روحانی مسجد توجیه شوند که درب خانه‌های خدا به روی همه باز و مساجد برای همه شهروندان برنامه دارد. اینطور نباشد که پدر و مادری که با بچه خردسال وارد مسجد می‌شوند، به‌خاطر سرو‌صدای کودک معذب بوده و از نگاه و سرزنش نمازگزاران، برنامه‌ روزانه نماز در مسجد را تعطیل کنند و یا جوانی به‌خاطر پوشش خود مورد قضاوت نمازگزاران و طعنه و کنایه آن‌ها واقع شده و در نهایت از حضور در مسجد دلزده شود.

ادامه دارد...

معصومه زبده 

انتهای پیام