عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) مطرح کرد؛
خلأ وحدت فرماندهی در حوزه مساجد
کانون خبرنگاران نبأ ــ میثم لطیفی گفت: یکی از مشکلات ما این است که یک وحدت فرماندهی در حوزه مسجد نداریم، هرکسی یک بخشی را جلو می‌برد و به همین دلیل ما در بحث مسجد با به هم ریختگی مواجه هستیم و نمی‌توانیم به این نتیجه برسیم که بالأخره مسجد ایده‌آل ما چیست.
به گزارش کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ؛ قسمت 184 برنامه بدون توقف، 13 آبان‌ماه از شبکه سه سیما به روی آنتن رفت، در این برنامه میثم لطیفی، عضو شورای بنیاد ملی نخبگان با اشاره به اینکه جوامع پیچیده ساختارهای پیچیده می‌خواهند، تصریح کرد: اگر ما بخواهیم مسجد دوره حضرت رسول(ص) را عیناً همان‌طور که آن موقع بوده اجرایی کنیم کاملاً خطاست، باید متناسب با اقتضائات امروز برنامه‌ریزی کنیم.
وی ادامه داد: ویژگی مسجد این است که در همه محلات هست و می‌توان از ظرفیت آن استفاده کرد، اگر آمار 80 هزار مسجد را بپذیریم یعنی ما به ازای هر 100 نفر یک مسجد داریم، اگر ما یک نظام ساختارمند و درستی داشته باشیم هر اتفاقی در مسجد بیفتد با کمترین فاصله به هر 1000 نفر می‌رسد، اما ما با این ساختار خیلی فاصله داریم. برای یک جامعه پیچیده با ساختارهای ساده و بسیط نمی‌شود کار را اداره کرد، باید ساختارها را متناسب کرد، قرار نیست در مسجد آی سی یو بزنیم اما امام جماعت می‌تواند خیرین را بسیج کند، تا بیمارستان و مدرسه درست کنند ولو اینکه به اسم مسجد هم نباشد همان فرهنگ مسجدی و روحیه مسجدی این اتفاق را رقم می‌زند.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: ما الان در برخی از مساجد مراکز حل اختلاف داریم که زیرمجموعه شوراهای حل اختلاف هستند، آیا مداخله در امور قوه قضائیه می‌کنند؟ نه، کمک می‌کنند، قطعاً همه مساجد هم نمی‌توانند این کار را انجام دهند، اما مسجد این قابلیت را دارد و به همین دلایل محور است.
پایه‌گذار هسته مدیریت مسجد در پاسخ به این سؤال که «چرا برای اهل تسنن مسجد کم داریم» اظهار کرد: از مجموع 80 هزار مسجدی که می‌گوییم، 10 هزار مسجد مختص اهل سنت است، در تهران هم مسجد اهل تسنن هست و منعی هم برای ساخت ندارند، اما اساساً مسجد، شیعه و سنی ندارد کما اینکه ما هم به مساجد اهل سنت می‌رویم و به نماز آنها اقتدا می‌کنیم و برای اینکه هر دو در یک مسجد نماز بخوانند منعی نیست و این تعبیر خطرناکی است که بگوییم مساجد شیعه و اهل سنت.
لطیفی در ادامه یادآور شد: من یک سؤال جدی دارم که چرا مساجد غیر از ساعات نماز باز نیست؟ این مطالبه مقام معظم رهبری هم هست ایشان هم خواستند که نه همه مساجد ولی حداقل مساجد در دسترس و در فاصله معقولی درشان باز باشد.
وی همچنین با اشاره به اینکه من یک نگرانی دارم که ما مسجد را به نمازخانه تقلیل دهیم، گفت: مسجد نمازخانه نیست، آن چیزی که مهم است ساعات و اوقات نماز است، اگر ما در مسجدمان پایگاه بسیج زدیم موقع نماز بچه‌های پایگاه تعطیل نکردند، کانون زدیم، موقع نماز نیامدند این مغایرت دارد با اداره عمومی مسجد، ولی خوب از آن طرف هم نگاه کنید شما می‌توانید فی سبیل الله آموزش سرودخوانی و تئاتر و غیره ببینید اما در مسجد این اتفاق می‌افتد، و بچه‌ها هم به این وسیله با فضای مسجد آشنا می‌شوند اما باید نگران این باشیم که نماز تحت‌الشعاع قرار نگیرد.
این پژوهشگر دینی در پاسخ به این سؤال که چرا «نماینده‌ای از سازمان اوقاف در بحث حضور ندارد» تصریح کرد: اگر می‌خواستیم متولیان امور مسجد را دعوت کنیم باید 18 صندلی می‌گذاشتیم، چرا که امور مسجد در کشور ما بین 18 دستگاه توزیع شده است و هر کس متولی یک بخش است، اصلا یکی از مشکلات ما امروز این است که یک وحدت فرماندهی در حوزه مسجد نداریم، هر کسی یک بخشی را جلو می‌برد و به همین دلیل ما در بحث مسجد با یک مسئله و به هم ریختگی مواجه هستیم و بخشی از همین تنوع آراء هم به خاطر این است که اتفاقا تنوع فعالیت‌های مسجد را مشاهده کردند الان نمی‌توانند به این نتیجه برسند که بالاخره مسجد ایده‌آل ما چیست.
رئیس دانشکده معارف اسلامی و مدیر دانشگاه امام صادق(ع) با تأکید بر اینکه خوشحالم که این موضوع امروز به‌صورت یک گفتمان انجام می‌شود، ادامه داد: چون مسئله مسجد دغدغه‌ای بوده که از اول انقلاب وجود داشته و حضرت امام(ره) می‌فرماید که «ما اصلاً برای اداره مسجد انقلاب کردیم»، و همچنین در جای دیگری اشاره می‌کنند به اینکه «مراقب باشید مسجد فراموش نشود»، که این اتفاق متأسفانه افتاده، می‌فرماید «مراقب باشید شاید 10 سال دیگر آدم‌هایی بیایند که مردم را از مسجد دور کنند». این خیلی خوب است که ما الآن نشستیم و فکر می‌کنیم که چطور مسجد را از مهجوریت خارج کنیم چون واقعیت این است که مسجد مهجور است و آن‌طور که باید و شاید به آن توجه نمی‌شود، گاهی با تندروی از آن طرف و گاهی با کندروی از این طرف.
وی افزود: دو دیدگاه کاملًا متفاوت وجود دارد یک اینکه مسجد باید صرفاً نمازخانه باشد و دیگر اینکه مسجد باید بتواند همه مشکلات ما را حل کند، این هم انتظار نابجایی است، مسجد بستری است که در این بستر ارتباط مستقیم بین امام و مردم رقم می‌خورد و همه حتی غیر مسلمان‌ها می‌توانند به آن ورود پیدا کنند، همان‌طور که در صدر اسلام نیز غیر مسلمانان برای مذاکره، رفع شبهه و مباحث دینی و علمی به مسجد می‌آمدند، اینکه شعار دهیم که همه کارها را مسجد امروزی ما می‌تواند انجام دهد به نظر من یک تکلیف نشدنی است که بعداً سرخوردگی ایجاد می‌کند، اما باید به آن سمت حرکت کنیم، حرکت کردن به آن سمت هم مستلزم با برنامه رفتن است.
پایه‌گذار اتاق فکر مسجد همچنین اظهار کرد: آخرین سرشماری که در خصوص مساجد داریم مربوط به سال 75 است که مرکز آمار انجام داده، آمار بعدی همه شنیداری است که شامل همه مساجد مدارس و مساجد میان راهی می‌شود که باز کم است و به نظر من ما حداقل 120 هزار مسجد لازم داریم. اما با این اوضاع نمی‌توان آن اهداف را عملیاتی کرد باید برنامه‌ریزی و پژوهش جدی در این زمینه انجام شود و صرف یک ایده خوب کافی نیست.
لطیفی در پایان یادآور شد: بحث من این است که جوامع پیچیده ساختارهای پیچیده می‌خواهند و مسجد ما الآن به آن پیچیدگی نرسیده در حالی که قابلیت و ظرفیت آن را دارد، تعدد مساجد ما کافی نیست و ما باید در این زمینه مطالبه‌گری کنیم تا آنجا که هر موقع در سطح حاکمیت برنامه‌ای می‌خواهد انجام شود، باید ببینیم که آیا از طریق مسجد و یا با همکاری افراد مسجدی هم قابل تحقق هست یا خیر، ما در خیلی از زمینه‌ها می‌توانیم از ساختار مسجد استفاده کنیم.
وی ادامه داد: ویژگی مسجد این است که در همه محلات هست و می‌توان از ظرفیت آن استفاده کرد، اگر آمار 80 هزار مسجد را بپذیریم یعنی ما به ازای هر 100 نفر یک مسجد داریم، اگر ما یک نظام ساختارمند و درستی داشته باشیم هر اتفاقی در مسجد بیفتد با کمترین فاصله به هر 1000 نفر می‌رسد، اما ما با این ساختار خیلی فاصله داریم. برای یک جامعه پیچیده با ساختارهای ساده و بسیط نمی‌شود کار را اداره کرد، باید ساختارها را متناسب کرد، قرار نیست در مسجد آی سی یو بزنیم اما امام جماعت می‌تواند خیرین را بسیج کند، تا بیمارستان و مدرسه درست کنند ولو اینکه به اسم مسجد هم نباشد همان فرهنگ مسجدی و روحیه مسجدی این اتفاق را رقم می‌زند.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: ما الان در برخی از مساجد مراکز حل اختلاف داریم که زیرمجموعه شوراهای حل اختلاف هستند، آیا مداخله در امور قوه قضائیه می‌کنند؟ نه، کمک می‌کنند، قطعاً همه مساجد هم نمی‌توانند این کار را انجام دهند، اما مسجد این قابلیت را دارد و به همین دلایل محور است.
پایه‌گذار هسته مدیریت مسجد در پاسخ به این سؤال که «چرا برای اهل تسنن مسجد کم داریم» اظهار کرد: از مجموع 80 هزار مسجدی که می‌گوییم، 10 هزار مسجد مختص اهل سنت است، در تهران هم مسجد اهل تسنن هست و منعی هم برای ساخت ندارند، اما اساساً مسجد، شیعه و سنی ندارد کما اینکه ما هم به مساجد اهل سنت می‌رویم و به نماز آنها اقتدا می‌کنیم و برای اینکه هر دو در یک مسجد نماز بخوانند منعی نیست و این تعبیر خطرناکی است که بگوییم مساجد شیعه و اهل سنت.
لطیفی در ادامه یادآور شد: من یک سؤال جدی دارم که چرا مساجد غیر از ساعات نماز باز نیست؟ این مطالبه مقام معظم رهبری هم هست ایشان هم خواستند که نه همه مساجد ولی حداقل مساجد در دسترس و در فاصله معقولی درشان باز باشد.
وی همچنین با اشاره به اینکه من یک نگرانی دارم که ما مسجد را به نمازخانه تقلیل دهیم، گفت: مسجد نمازخانه نیست، آن چیزی که مهم است ساعات و اوقات نماز است، اگر ما در مسجدمان پایگاه بسیج زدیم موقع نماز بچه‌های پایگاه تعطیل نکردند، کانون زدیم، موقع نماز نیامدند این مغایرت دارد با اداره عمومی مسجد، ولی خوب از آن طرف هم نگاه کنید شما می‌توانید فی سبیل الله آموزش سرودخوانی و تئاتر و غیره ببینید اما در مسجد این اتفاق می‌افتد، و بچه‌ها هم به این وسیله با فضای مسجد آشنا می‌شوند اما باید نگران این باشیم که نماز تحت‌الشعاع قرار نگیرد.
این پژوهشگر دینی در پاسخ به این سؤال که چرا «نماینده‌ای از سازمان اوقاف در بحث حضور ندارد» تصریح کرد: اگر می‌خواستیم متولیان امور مسجد را دعوت کنیم باید 18 صندلی می‌گذاشتیم، چرا که امور مسجد در کشور ما بین 18 دستگاه توزیع شده است و هر کس متولی یک بخش است، اصلا یکی از مشکلات ما امروز این است که یک وحدت فرماندهی در حوزه مسجد نداریم، هر کسی یک بخشی را جلو می‌برد و به همین دلیل ما در بحث مسجد با یک مسئله و به هم ریختگی مواجه هستیم و بخشی از همین تنوع آراء هم به خاطر این است که اتفاقا تنوع فعالیت‌های مسجد را مشاهده کردند الان نمی‌توانند به این نتیجه برسند که بالاخره مسجد ایده‌آل ما چیست.
رئیس دانشکده معارف اسلامی و مدیر دانشگاه امام صادق(ع) با تأکید بر اینکه خوشحالم که این موضوع امروز به‌صورت یک گفتمان انجام می‌شود، ادامه داد: چون مسئله مسجد دغدغه‌ای بوده که از اول انقلاب وجود داشته و حضرت امام(ره) می‌فرماید که «ما اصلاً برای اداره مسجد انقلاب کردیم»، و همچنین در جای دیگری اشاره می‌کنند به اینکه «مراقب باشید مسجد فراموش نشود»، که این اتفاق متأسفانه افتاده، می‌فرماید «مراقب باشید شاید 10 سال دیگر آدم‌هایی بیایند که مردم را از مسجد دور کنند». این خیلی خوب است که ما الآن نشستیم و فکر می‌کنیم که چطور مسجد را از مهجوریت خارج کنیم چون واقعیت این است که مسجد مهجور است و آن‌طور که باید و شاید به آن توجه نمی‌شود، گاهی با تندروی از آن طرف و گاهی با کندروی از این طرف.
وی افزود: دو دیدگاه کاملًا متفاوت وجود دارد یک اینکه مسجد باید صرفاً نمازخانه باشد و دیگر اینکه مسجد باید بتواند همه مشکلات ما را حل کند، این هم انتظار نابجایی است، مسجد بستری است که در این بستر ارتباط مستقیم بین امام و مردم رقم می‌خورد و همه حتی غیر مسلمان‌ها می‌توانند به آن ورود پیدا کنند، همان‌طور که در صدر اسلام نیز غیر مسلمانان برای مذاکره، رفع شبهه و مباحث دینی و علمی به مسجد می‌آمدند، اینکه شعار دهیم که همه کارها را مسجد امروزی ما می‌تواند انجام دهد به نظر من یک تکلیف نشدنی است که بعداً سرخوردگی ایجاد می‌کند، اما باید به آن سمت حرکت کنیم، حرکت کردن به آن سمت هم مستلزم با برنامه رفتن است.
پایه‌گذار اتاق فکر مسجد همچنین اظهار کرد: آخرین سرشماری که در خصوص مساجد داریم مربوط به سال 75 است که مرکز آمار انجام داده، آمار بعدی همه شنیداری است که شامل همه مساجد مدارس و مساجد میان راهی می‌شود که باز کم است و به نظر من ما حداقل 120 هزار مسجد لازم داریم. اما با این اوضاع نمی‌توان آن اهداف را عملیاتی کرد باید برنامه‌ریزی و پژوهش جدی در این زمینه انجام شود و صرف یک ایده خوب کافی نیست.
لطیفی در پایان یادآور شد: بحث من این است که جوامع پیچیده ساختارهای پیچیده می‌خواهند و مسجد ما الآن به آن پیچیدگی نرسیده در حالی که قابلیت و ظرفیت آن را دارد، تعدد مساجد ما کافی نیست و ما باید در این زمینه مطالبه‌گری کنیم تا آنجا که هر موقع در سطح حاکمیت برنامه‌ای می‌خواهد انجام شود، باید ببینیم که آیا از طریق مسجد و یا با همکاری افراد مسجدی هم قابل تحقق هست یا خیر، ما در خیلی از زمینه‌ها می‌توانیم از ساختار مسجد استفاده کنیم.
حدیثه سوختانلو
انتهای پیام 
