آسیب‌هایی که کاهش اعتبارات شورای توسعه فرهنگ قرآنی به دنبال دارد
گروه جامعه ــ دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به کاهش 80 درصدی اعتبارات شورای توسعه فرهنگ قرآنی، گفت: اگر بحث مسئولان اولویت داشتن حوزه سلامت، بهداشت، آموزش و توسعه عمرانی کشور است، قطعاً باید بر تعالیم قرآنی و الهی، که پیش‌زمینه فرهنگسازی در این زمینه است، تمرکز کنند و بودجه این بخش را افزایش دهند.
به گزارش ایکنا؛ سیدسعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در جریان بازدید از ایکنا، مقابل دوربین استودیوی مبین این خبرگزاری نشست و به پرسش‌های خبرنگار ایکنا پاسخ داد. در بخش نخست این گفتوگو عاملی به موضوعاتی همچون رصد و نظارت بر عملیاتی شدن اسناد و مصوبات و عمل به وظایف دستگاه‌های متولی حوزه فرهنگ و راهکار‌های کارآمدی شوراهای فرهنگی و اجتماعی پرداخت. در بخش دوم این گفتوگو به نقش تأثیر بیانیه گام دوم در مصوبات و اسناد فرهنگی و چرایی کاهش اعتبارات شورای توسعه فرهنگ قرآنی به میزان ۸۰ درصد در بودجه ۹۹ و وحدت حوزه و دانشگاه پرداخته شده است که در ادامه می خوانید.
ایکنا – در لایحه بودجه ۹۹، اعتبارات شورای توسعه فرهنگ قرآنی ۸۰ درصد کاهش داشته و از ۱۰۰ میلیارد به ۲۰ میلیارد تومان رسیده و سرجمع اعتبارات قرآنی نیز حدود ۵۷ درصد کاهش داشته است. دلیل این میزان کاهش را چه می‌دانید؟ آیا برای جبران آن با مجلس رایزنی خواهید کرد؟
نه فقط این دولت، بلکه دولت‌های مختلفی را که تجربه کردیم، به میزانی که به حوزه‌های اقتصادی و عمرانی اهمیت می‌دهند، به فرهنگ اهمیت نمی‌دهند. آنجایی که بحث کم کردن بودجه کشور مطرح است، حوزه‌هایی را مدنظر قرار می‌دهند که احساس می‌کنند راحت‌تر می‌توانند کاهش بودجه داشته باشند. حوزه فرهنگ بسیار مهم است و سبب ایجاد سلامت اجتماعی می‌شود. اگر جامعه نظم اجتماعی بیشتری داشته باشد، کمک به استفاده بهینه از منابع کشور خواهیم داشت. امروز این سؤالات مطرح است که واقعاً چقدر برق را بهینه مصرف می‌کنیم؟ در مصرف آب صرفه‌جویی می‌کنیم؟ چه کسی می‌تواند فرهنگ قناعت را در جامعه به وجود بیاورد؟ چه کسی آموزش‌های مربوط به این فرهنگ را در جامعه بیاورد؟ اگر فرهنگ جامعه ما فرهنگ قرآنی باشد، به تعالیم قرآنی و الهی توجه کند، تبذیر و اسراف وجود نخواهد داشت. اگر بتوانیم به اقتصاد فرهنگ یا اقتصاد قرآن اهتمام بیشتری داشته باشیم، دولت باید پول بیشتری به این حوزه اختصاص دهد. دولت واقعاً مشکل دارد و فکر می‌کنم باید این مشکلات را بپذیریم و نقدی که خیلی پررنگ از دولت داریم، خیلی پررنگ‌تر درباره آمریکا داشته باشیم. امروز نقد آمریکا از هر روز گذشته تاریخ ایران باید قوی‌تر باشد، برای اینکه آمریکا شرایط سختی را برای ما ایجاد کرده و این مشکلات را به وجود آورده است.
مبلغی که در مورد بودجه قرآن سال گذشته مطرح شد، ۱۰۰ میلیارد اعتبار مصوب بود، اما تخصیص حدود ۲۷ میلیارد تومان انجام گرفت. امسال حتی اگر نسبت تخصیص را هم در نظر بگیریم، بودجه قرآنی بسیار کاهش داشته است. در ملاقات با مسئولان سازمان برنامه و بودجه اعتراض خود را نسبت به کاهش بودجه اعلام کرده‌ایم و خواستار شدیم که اعتبار را افزایش دهند. اگر بحث مسئولان اولویت داشتن حوزه سلامت، بهداشت، آموزش و توسعه عمرانی کشور است، قطعاً باید بر تعالیم قرآنی و الهی، که پیش‌زمینه فرهنگسازی در این باره است، تمرکز کرد و بودجه این بخش را افزایش داد. در این مورد با مجلس هم رایزنی‌هایی خواهیم داشت.
ایکنا – با توجه به اینکه بیانیه گام دوم انقلاب پس از حضور جنابعالی در شورا صادر شد، چه نقش، تأثیر و تغییری در مصوبات و اسناد فرهنگی داشته و دارد؟
حضرت آقا در حاشیه صدور بیانیه به همکاران دفتر هم گفته بودند که می‌خواهیم کار اصولی و اساسی صورت گیرد، نمی‌خواهیم کار شتاب‌زده‌ای انجام شود و فعالیت تبلیغاتی و رسانه‌ای درباره گام دوم انجام شود. ایشان چند بار سعی کردند برخی پیام‌هایشان از فضای رسمی خارج شود و در فضای غیررسمی باشد تا تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد، مانند نامه‌ای که به جوانان اروپا و آمریکا نوشتند و پس از ارسال نامه، در حوزه رسانه‌ای هم مطرح شد. اما گام دوم، بیانیه رسمی ایشان بود. بیانیه گام دوم افق برنامه‌ریزی کشور را از برنامه‌ریزی ۲۰ ساله به سمت ۴۰ ساله برده است؛ نظام‌های قدرتمند دنیا که برنامه‌ریزی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را برعهده دارند، افق‌های ۵۰ ساله و گاه ۱۰۰ ساله دارند تا بتوانند مسیر را دنبال کنند، خصوصاً برخی حوزه‌ها نیاز به زیرساخت دارد. زیرساخت دانش فرهنگی و اسلامی زیرساخت مهمی است که اگر برای فضای اجتماعی به وجود بیاید، بعداً می‌توانیم پیامد‌ها و آثار مثبت آن را در خانواده، زندگی روزمره و تفریحات سالم ببینیم. گام دوم برنامه مرجعی برای توسعه علم و فناوری و حوزه فرهنگ است. ایشان مقدماتی را در بیانیه گام دوم تبیین کردند که بر ظرفیت‌های ۴۰ ساله اول انقلاب تأکید دارد و نگاه انقلاب اسلامی و نگاه مبتنی بر ارزش‌های انقلابی اسلام و هفت راهبرد را برای آینده ترسیم کردند که دانش‌بنیان و فرهنگ‌مبناست. ما نیازمند توجه به ظرفیت‌های ۴۰ سال نخست هستیم و شاید در جایی باید نگاهی به نقاط ضعف داشته باشیم. این روز‌ها دائماً از آسیب، ضعف و نداشتن‌ها صحبت می‌شود. البته انسان علاقه‌مند است از داشته‌ها سخن بگوید و در مورد آینده هم بیشتر به ظرفیت‌ها توجه کند. همچنین، کار کارشناسانه را بر روی مبانی گام دوم در دبیرخانه آغاز کرده‌ایم و به لحاظ روشی بیانیه گام دوم نگاه مطلوب‌گرا و پس‌نگر دارد.
خصوصیات جامعه مهدوی(عج) به لحاظ راستی، راستگویی، عدالت، اعتماد و امنیت، خصوصیات تمدن اسلامی است که طالب آن هستیم و باید به سمت آن حرکت کنیم؛ اما چگونه باید این فضا را ایجاد کنیم؟ مراحل پنجگانه‌ای که ایشان برای انقلاب اسلامی قائل هستند از خود انقلاب آغاز و به نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و بعد نهایتاً به تمدن نوین اسلامی ختم می‌شود. سیری است که باید طی شود و در آن خودسازی و جامعه‌پردازی اهمیت دارد. جامعه‌پردازی یک اقدام ظریف و زرگری اجتماعی است. کار زرگر ظرافت خاصی دارد؛ در جامعه‌پردازی فهم اجتماعی وجود دارد. در واقع با عجله و رفتار‌های کلیشه‌ای و اجباری نمی‌توان جامعه را ساخت، بلکه به پردازش اجتماعی و توجه به حساسیت‌های اجتماعی و فهم اقوام اجتماعی و زبان جامعه نیاز است. در دبیرخانه تلاشمان این است که ابتدا این زیرساخت مفهومی را فراهم کنیم و حتماً در بازنگری اسناد و برنامه‌های پنج ساله کشور در حوزه علم و فناوری و در حوزه فرهنگ این نگاه دوم سرایت خواهد کرد.
ایکنا – طرح موضوع وحدت حوزه و دانشگاه چه ضرورتی دارد؟ عملکرد متولیان وحدت حوزه و دانشگاه را در گذشته چقدر عملیاتی و مبتنی بر اعتقاد و عزم جدی می‌بینید؟ راهکارها برای تحقق این پیوند چیست؟
وحدت حوزه و دانشگاه خلاصه شده است به اینکه در مناسبت و روزی خاص در سال که با همین عنوان نام‌گذاری شده، مراسمی رسمی برگزار و تصور کنیم این وحدت اتفاق افتاده است. جدایی این دو نهاد اساساً برخاسته از اندیشه‌های سکولاریزم بوده که منشأ آن تفکر لیبرالیسم و رویکردهای خاص دینی است که نهایتاً منجر به جدایی این دو نهاد شده است.
گفته می‌شود که علم ماهیتی واحد دارد و دانش هستی‌شناسی نیز از ماهیت واحد برخوردار است، اما با استفاده از علم، هستی خدا را مورد مداقه قرار می‌دهیم و با روش‌های مختلف سعی در شناخت هستی داریم. امروز ترکیب‌هایی میان حوزه علوم تجربی و تعالیم الهی صورت گرفته که بازتولیدهای متفاوتی ایجاد کرده است. برخی متفکران و اندیشمندان برای فهم دقیق‌تر ماهیت هستی از قرآن الهام می‌گیرند. در مقابل نیز حوزه‌های فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی، پزشکی، ستاره‌شناسی، نجوم و ... به مطالعات قرآنی راه یافته است. البته در گذشته رویکردهایی وجود داشت و عملگراها و پراگماتیست‌ها به کمک علوم تجربی، آیات قرآن را اثبات می‌کردند که اقدامی خطرناک و خطایی بود و موجب می‌شد دین در معرض ابطال‌پذیری قرار گیرد، چراکه ممکن بود یافته‌های علوم تجربی همزمان با یافته‌ای جدیدتر نقد و رد شود و این‌ها به آیات قرآن هم ربط داده می‌شد.
وحدت حوزه و دانشگاه به معنای تفکیک نیست، بلکه به معنای یاری گرفتن این دو از یکدیگر، برای فهم عمیق‌تر هستی است. جداسازی نهادی معنایی ندارد و انحراف از مسیر تعامل و هم‌افزایی علوم الهی و علوم موسوم به علوم جدید است. باید بپذیریم این‌ها از یک ماهیت برخوردارند.
انتهای پیام
