IQNA

Quran nədir? / 21

Quran dəyərli oxucu kütləsi olan bir kitabdır

20:27 - August 10, 2023
Xəbər sayı: 3494581
TEHRAN (IQNA) - Əsrlər boyu alimlərin müzakirə etdiyi məsələlərdən biri də Quranın bəzi ayələrinin müxatəblərinin etimologiyasıdır. Bu da Quranın kimdən bu qədər nəzakətlə danışdığını anlamaq üçündür?

Əmirəl-möminin İmam Əli (ə) “Nəhcül-bəlağə”də onların bəzi sifətlərini qeyd etmiş və bəzi nümunələrini açıqlamışdır. O həzrət, “Nəhcül-bəlağə”nin 154-cü xütbəsində buyurur: "Quranın əzəmətli ayələri onların haqqındadır. Onlar mərhəmətli Allahın xəzinələridirlər".

Peyğəmbərin ən görkəmli səhabələrindən olan Əmirəl-möminin Əli (ə) yuxarıda qeyd etdiyimiz cümlədən əvvəlki cümlələrdə dinləyicilərin mənasını və nümunələrini dəqiqləşdirir: “Biz peyğəmbərliyə bədənə yapışan bir köynək kimi yaxınıq. Biz nübüvvət səhabələri və nübüvvət xəzinədarlarıyıq. Biz nübüvvətə giriş qapılarıyıq və...". Sonra onların sifətlərinə işarə edir ki, onlardan biri də Quran ayələrinin onlar haqqında nazil olmasıdır.

Həzrət Əmir (ə)  misalı müəyyən qədər aydınlaşdırsa da, özünü bu misallardan biri hesab etsə də, “biz...” ifadəsinin mənası hələ də aydın deyil. Burada (biz) ifadəsindən məqsəd Peyğəmbərin səhabələridir. Çünki İmam Əli (ə) də Peyğəmbərin (s) səhabələrindən sayılırdı.

Lakin İmamlardan (ə) nəql olunan hədislərə əsasən, “Təthir” ayəsindən belə nəticəyə gəlmək olar ki, bu xütbədə (biz) ifadəsindən məqsəd Peyğəmbərin (s) Əhli-beytidir. Onlar haqqında müqəddəs Quran ayələri nazil olub. Allah "Təthir" ayəsində buyurur: “Ey əhlibeyt! Həqiqətən, Allah sizdən (hər cur) çirkinliyi (pisliyi, günahı) uzaq tutmaq və sizi pakdan pak etmək istər!” (Əhzab, 33).

Bu ayənin altında ayənin mənasını açıqlayan rəvayətlər var, məsələn: Abdullah İbn Kəsir bu ayənin nazil olması barədə İmam Cəfər Sadiqdən (ə) soruşdu və İmam belə cavab verdi: "Bu ayə Peyğəmbərin (s), İmam Əli (ə), Həzrət Fatimeyi Zəhra (s), İmam Həsən (ə) və İmam Hüseynin (ə) haqqında nazil olub. Peyğəmbər (s) vəfat etdikdə Əmirəl-möminin (ə), ondan sonra Həsən (ə) və ondan sonra da Hüseyn (ə) imam oldu. Sonra “qohumlar bir-birinə digərlərindən daha haqlıdırlar” (Ənfal: 75) ayəsinin təfsiri həyata keçirildi. Əli ibn Hüseyn (ə) imam oldu, sonra bu hökm Əli ibn Hüseynin (ə) nəslindən olan imamlara şamil olundu. Deməli, onlara itaət etmək Allaha itaət etmək, onlara asi olmaq isə Allaha asi olmaq deməkdir.

Qeyd edildiyi kimi, imam Uca Allah tərəfindən seçilmiş və əvvəlki imamın şəhadətindən sonra onun oğlu imamət məqamına çatmışdır. Bu məsələdə qohumluqdan bəhs edilməzdən əvvəl ilahi iradədən bəhs edilir.

  Bu rəvayətə əsasən belə başa düşmək olar ki, Quranın dinləyiciləri yuxarıda tərcümeyi-halı rəvayət olunan Əhli-beytdir.

captcha