توجه به کتاب در قالب رسانه مروج فرهنگ انقلاب
گروه ادب: معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه واقعیت این است که ما به بحث کتاب به عنوان یک رسانه توجه نکرده‌ایم، اظهار کرد: کتاب یک ابزار رسانه‌ای است و همانطور که در رسانه‌ها تیتر، ادبیات و طرح گرافیکی و ... مهم است، باید در حوزه فرهنگی هم کتاب به عنوان یک رسانه مورد توجه قرار گیرد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، آئین رونمایی از مجموعه پانزده جلدی «آن روزها» روز گذشته، سیزدهم آبان‌ماه در مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی(یادمان شهدای هفتم تیر) با حضور سیدعباس صالحی، معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت‌الاسلام و المسلمین محمدرضا زائری، محمد حسنی، مدیرعامل بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان، اسد‌الله بادامچیان و تهیه‌کنندگان این مجموعه برگزار شد.
سیدعباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد در سخنانی با بیان اینکه درباره تاریخ و هویت انقلاب اسلامی کارهایی صورت گرفته که شاید در یک تقسیم‌بندی تاریخی بشود آنها را در سه دسته تقسیم کرد، اظهار کرد: بعضی از کارها علمی و آکادمیک بوده و بیشتر وجه پژوهشی داشته است و در این کتاب‌ها نگاه پژوهش‌محورانه مسلط است.
وی در ادامه به دسته دوم آثار تولید شده در این حوزه پرداخت و عنوان کرد: کارهایی که در این باره انجام شده، عمدتاً با هدف اطلاع‌رسانی و اسنادی صورت گرفته است. این کارها هم توانسته است حلقه‌های تاریخ انقلاب را به هم متصل کند.
معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه به نظر میرسد در دو بخش یاد شده طی سی و چند سال گذشته آثار خوبی تهیه و خلق شده و رو به افزایش است، گفت: هر چند به این معنا نیست که آنچه اتفاق افتاده پایان راه است، اما دسته دیگری از کارها هستند که به نظر میرسد هنوز فاصله زیادی با تحقق کامل آنها داریم و این کارهایی است که در حوزه فرهنگ‌سازی قابل انجام است.
صالحی گفت: اینکه مخاطب ما به نحوی در فضای کاری که در عرصه انقلاب صورت می گیرد، قرار بگیرد و با آن احساس همزادپنداری کند و بتواند خودش را در فضای آن قرار دهد، کاری است که کمتر مورد توجه بوده است. اینکه او بتواند نسبتی بین خود و آن حادثه ایجاد و احساس نکند چیزی که در گذشته اتفاق افتاده مربوط به گذشته است و لزوماً یک مسئله تاریخی نیست، این همان چیزی است که باید به آن پرداخته شود.
وی همچنین بر روزآمدی این آثار تأکید کرد و ادامه داد: باید این تلقی به مخاطب ما دست دهد که این مسئله مربوط به زندگی روزمره است و آنچه او به آن نیاز دارد، درگیر است؛ گرچه مسئله راجع به گذشته است، اما در گذشته نمانده و یک پرونده مختومه نیست.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد ضمن تأکید بر اینکه مسائلی که امروز در ارتباط با پیوند میان مخاطبان و آنچه درباره انقلاب اسلامی نوشته شده، به خاطر این است که کارهایی که انجام شده نتوانسته است به انقلاب اسلامی و تاریخ آن به عنوان یک فرهنگ مستمر نگاه کند، گفت: اگر این نگرش درست بوده یا تا حدی درست باشد، نیازمند این است که ما بدانیم که چرا آنچه در حوزه ادبیات مکتوب در زمینه انقلاب اسلامی است، جز در زمینه علمی و دانشگاهی اتفاق نیفتاده و نتوانسته است فرهنگ‌سازی کند.
معاون وزیر ارشاد همچنین به سرمایه‌گذاری‌هایی که توسط بخش‌های مختلف دولتی، خصوصی و مردمی برای تدوین مجموعه‌هایی درباره انقلاب اسلامی در گذشته انجام شده است، اشاره کرد و یادآور شد: طبیعتاً علاقه‌های فراوانی وجود داشته که این حوزه مورد توجه باشد؛ همچنین امکاناتی چه در بخش‌های دولتی و چه در بخش خصوصی به این کار اختصاص یافته است، اما آنچه باعث شده ما هنوز در عین اینکه حرکت‌های رو به جلو داریم، نتوانستیم نسل چهارم انقلاب اسلامی را در فضای تاریخ انقلاب قرار دهیم طوری که آنها بتوانند با آن زیست کنند، همان مسئله‌ای است که باید روی آن تأمل کنیم.
ضرورت آسیب‌شناسی آثار مکتوب حوزه انقلاب اسلامی
صالحی بر ضرورت آسیب‌شناسی در حوزه نشر مکتوب آثار مرتبط با فرهنگ‌سازی برای انقلاب اسلامی تأکید کرد و گفت: چرا ما احساس می کنیم نسل سوم و چهارم آن طوری که باید و شاید با تاریخ انقلاب الفت فرهنگی ندارند؛ واقعیت این است که ما به بحث کتاب به عنوان یک رسانه توجه نکرده‌ایم. تاریخ ورود کتاب به کشور ما و الفتی که با مجموعه‌ها پیدا کرده نشان دهنده این است که کتاب در ادبیات رسانه کمتر تعریف شده است و این کالای فرهنگی بیشتر با نگاه آموزش و دانش تعریف شده است نه به عنوان یک رسانه. کتاب یک ابزار رسانه‌ای است و همانطور که در رسانه‌ها تیتر، ادبیات و طرح گرافیکی و ... مهم است، باید در حوزه فرهنگی هم کتاب به عنوان یک رسانه مورد توجه قرار گیرد.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد با بیان اینکه ما از سهم فرهنگ‌سازی کتاب کم گذاشته‌ایم، گفت: اگر بخواهیم رسانه را با عنصر تاثیرگذاری آن ببینیم باید مؤلفه‌های رسانه را حفظ کند. کتاب هم در رسانه‌های مکتوب باید مؤلفه‌های رسانه‌ای خود را حفظ کند و شاید آن طور که باید و شاید، کتاب خصوصیات رسانه‌ای خود را حفظ نکرده است.
وی همچنین بر لزوم توجه به شیوه‌های جدید در تشویق مخاطبان نوپا به مطالعه تأکید کرد و گفت: حوزه فرهنگ‌سازی باید از ادبیات ایدئولوژیک، یک‌سویه، آمرانه و باید و نبایدی فاصله بگیرد. نسل جدید، نسلی است که از پذیرش تکلیف و باید و نباید و صحبت‌های یک‌سویه گریز دارد. فرهنگ‌سازی نسل جدید نوع خودش را دارد و باید در بخشی از آن که در فضای کتاب‌های انقلاب دیده می‌شود، این موضوع لحاظ شود.
معاون وزیر ارشاد همچنین اظهار کرد: نکته مهم دیگر انتخاب سوژه‌ها و برش‌ها است؛ فرهنگ‌سازی درباره گذشته وقتی اتفاق می‌افتد که با مسئله امروز پیوند بخورد، شما کتاب «داستان راستان» شهید مطهری را ببینید که چگونه تک‌داستان‌هایی جدا از هم با یک گزینش ماهرانه به سؤال‌های مخاطب امروزی پیوند خورده‌اند. در حوزه فرهنگ‌سازی برای انقلاب اسلامی هم باید توجه کنیم سوژه‌هایی که انتخاب می‌شوند با مسائل جامعه امروز مطابقت داشته باشند.
فرهنگ‌سازی‌های دولتی؛ کم‌برش و کم‌تأثیر
صالحی گفت: همچنین در حوزه فرهنگ‌سازی باید از حضور مستقیم بخش‌های دولتی کم کنیم و در عوض بخش‌های خصوصی را فعال‌تر کنیم. تجربه انقلاب‌هایی مثل انقلاب اکتبر روسیه نشان داده که فرهنگ‌سازی‌های حکومتی کم‌برش هستند. ما باید فرهنگ را در بدنه جامعه گسترش دهیم و به مردم میدان و مجال دهیم.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد همچنین مجموعه کتاب 15 جلدی «آن روزها» که روایتی است مستند از ایام انقلاب اسلامی را مجموعه‌ای مفید دانست که در حوزه فرهنگ‌سازی وارد شده است، گفت: در این مجموعه ما شاهد این هستیم که به کتاب به عنوان رسانه توجه شده است، این حرکت خوب را باید به فال نیک گرفت و امیدوارم بتوانم دینی را که به انقلاب اسلامی دارم به خوبی ادا کنم.
وی در پایان اظهار کرد: در این کتاب به نکته مهمی توجه شده و آن جمع و جور بودن است. باید در حوزه فرهنگ دینی و انقلابی خوراک‌های جمع و جور و متناسب با حوصله مخاطب تولید شود که این نکته در این مجموعه، بسیار بارز است.
