به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، حجتالاسلام حبیبالله سراقی، مدرس این دوره، در ابتدای نشست به شرح و تفسیر حکمت 46 پرداخت و گفت: امیرمومنان حضرت علی (ع) می فرمایند:«سَیِّئَهٌ تَسُوءُکَ خَیْرٌ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ حَسَنَهٍ تُعْجِبُکَ» گناهى که تو را پشیمان کند بهتر از کار نیکى است که تو را به خود پسندى وا دارد، گاهی از انسان خطایی سر میزند و او از کردۀ خویش پشیمان میشود و تصمیم میگیرد که دیگر گناه خود را تکرار نکند، این پشیمانی بهتر از این است که عمل نیک را انجام دهد که او را به خودپسندی و عجب برساند.
وی در ادامه افزود: عُجب یکی از رذایل و دامهای شیطانی است که در رفتار و اخلاق آدمی نمود میکند و تأثیر بسزایی دارد. صفت عجب بیماری فردی است که ریشه در منیّت انسان دارد. عُجب در لغت به معنای انتهای هرچیزی و در اصطلاح آن است که شخص صفت یا نعمتی را که از آن برخوردار است بزرگ
بشمارد و نعمتدهنده را فراموش کند.
معاون تحقیق و پژوهش در ادامه بیانات خود تصریح کرد: عجب و خودپسندی از صفات هلاکآور است که ایمان و عمل انسان را تباه میکند. کسی که دچار بیماری عُجب شده است خود را برتر از دیگران میداند و همیشه گناه خویش را کوچک میشمارد و گناه دیگران را بزرگ میپندارد.
وی در ادامه با استناد به روایتی از امامصادق(ع) گفت: دو نفر وارد مسجد شدند یکی عابد و دیگری فاسق. امّا هنگامی که از مسجد خارج شدند فاسق، جزء صدیقان و عابد از فاسقان شد. چون عابد وارد مسجد شد به عبادت خود میبالید و فاسق هنگامی که وارد شد فکرش در پشیمانی بود و پیوسته ازگناهان خویش استغفار میکرد. بنابراین عبادت همیشه انسان را بالا نمی برد، گاهی بر اثر عبادت انسان دچار عُجب شده و به مرحلۀ هلاکت میرسد.
حجت الاسلام سراقی، با استناد به حدیث امام کاظم(ع) به درجات عجب اشاره کرد و افزود: عجب را درجاتی است یکی از آنها این است که، کارهای ناپسند را مانند یک عروس برای او زینت دهد و آن را نیکو بنماید، دیگر آنکه بنده به پروردگار خود ایمان آورده، پس بر خدا منّت میگذارد، در حالی که از خدا بر او منّت در ایمان است.
وی در ادامه به بیان نشانههای عجب پرداخت و گفت: کسی که مبتلا به صفت عُجب باشد از دیگران پند و نصیحت قبول نمیکند؛ در حالی که پیامبر اسلام (ص) نشانهها و خصلتهای مؤمن را این گونه بر میشمرد؛ مؤمن خود را موعظه میکند و به موعظه نیز گوش میسپارد.
معاون تحقیق و پژوهش به نشانه دیگری از عجب پرداخت و افزود: آدمی که دچار بیماری عجب است فقط خود را عالِم به همه چیز میداند. بنابراین وقتی کسی با او هم صحبت میشود و او را از خطاهایش آگاه میکند مشورت طرف مقابل خود را نمیپذیرد .
وی در ادامه تصریح کرد: فرد مبتلا به صفت عجب اهل تشکر و قدردانی از دیگران نیست. چنین شخصی هر کار خیری انجام میدهد بر دیگران منّت میگذارد و فقط اعمال خوب خود را میبیند. او هنگامی که در جمع قرار میگیرد دچار ریا می شود وعبادات خود همچون خواندن نماز و تلاوت قرآن را انجام میدهد امّا هنگامی که در تنهایی قرار می گیرد، حال عبادت ندارد.
معاون تحقیق و پژوهش درپایان نشست با استناد به کلام امامخمینی(ره) افزود: امام خمینی دو عامل برای عجب میشمارد که یکی از آنها این است که فرد مبتلا به صفت عُجب، ضعیفالعقل است. فکر میکند که می داند امّا او نمیداند و دچار جهل مرکب شده است. چنین شخصی برای درمان باید به کتب اخلاقی همچون جامعالسعادت، معراجالسعاده و .... مراجعه کند.
جلسات شرح و تفسیر نهجالبلاغه روزهای شنبه ساعت 8 تا 10 صبح در محل سالن همایش دارالقرآن شهرداری اسلامشهر برگزار میشود.
خبرنگار: فاطمه علیمی