هشدار نسبت به محدود نشدن معنویت در سلامت به سلامت جسمی و مفاهیم انتزاعی

به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا)، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالله حاجی صادقی، عضو گروه سلامت معنوی فرهنگستان علوم پزشکی با اشاره به اینکه انسان موجودی دو بُعدی است، افزود: تعالی و کمال به رشد همه ابعاد وجودی انسان می‌انجامد و برای رسیدن به مرحله کمال انسانی و بهرمندی از ارزش‌های انسانی لازم است همه ابعاد وجودی انسان به رشد کمال برسد.

وی با اشاره به اینکه انسان سالم فردی در بدو خلقت از سلامت همه اعضا و جوارحش سالم و در فرآیند رشد نیز همه‌ اجزاء آن هماهنگ با هم رشد کنند، افزود: انسان کامل و سالم در فرهنگ دینی نیز فردی است که همه ابعاد و ارزش‌های انسانی را داشته باشد و در فرآیند رشد نیز خوب رشد کرده باشد و به تعالی رسیده باشد.

این عضو گروه سلامت معنوی فرهنگستان علوم پزشکی با تأکید به دانشگاهیان برای تحول تلقی آنان نسبت به دین در علوم پزشکی، گفت: خوب است تلقی دانشگاهیان ما در علوم پزشکی نسبت به دین تحول یابد زیرا تلقی از دینداری به عنوان عبادت‌های فردی و شخصی اشتباه است زیرا دین آبادگر زندگی انسان است و باید تقابل‌ها را از این مفهوم بر اساس فرهنگ اسلامی بزدائیم.

حجت‌الاسلام صادقی با اشاره به اینکه در ادبیات قرآن و دین خدا با من تعبد با تعقل و روح با جسم در نظر گرفته می‌شود، افزود: دین سبک زندگی می‌دهد که دنیا و آخرت را آباد می‌کند و انسان را از مملوکیت نسبت به اشیاء می‌رهاند زیرا همه چیز برای انسان و نه انسان برای دنیا.

وی با اشاره به اینکه قرآن هم نسخه سلامت جسم و همه سلامت روح است، افزود: جامعه پزشکی در بحث سلامت معنوی متوجه جسم است ولی معنویت در قرآن یک نورانیت است که خداوند به انسان می‌بخشد که حاصل یک برایند و نه یک فرآیند است به طوری که چنین معنویتی حیاتی جدیدی غیر از حیات‌های قبلی است و زمینه آن را انسان فراهم کرده است.

این عضو گروه سلامت معنوی فرهنگستان علوم پزشکی هشدار داد: مشغول شدن به امور خیالی در معنویت ما را از حقیقت باز می‌دارد زیرا معنویت اسلامی محورهایی همچون اسلامی ویژگی‌هایی دارد که لازم است برای رسیدن به آن سه محور اساسی مورد بحث قرار گیرد.

حجت‌الاسلام صادقی با اشاره به این سه محور گفت: چیستی معنویت، حقیقت و ماهیت آن، چرایی معنویت، آثار و کارکردهای آن در زندگی فردی، خانوادگی، اجتماعی و سازمانی و چگونگی معنویت محورهایی است که در بیان معنویت اسلامی پرداختن به آنها ضروری است.

وی با اشاره به اینکه اسلامی فقط به بیان ارزش‌ها اتکا نکرده است، افزود: اسلام راهبرد دارد به طوری که در بعد معنویت و سلامت انسان، کار بزرگ قرآن ارائه راهبرد است و تأکید مقام معظم رهبری برای راهبردهای دینی در سلامت در همین جهت است و این نیازمند کاری درازمدت و همکاری جوامع پزشکی و حوزه‌های علمیه است.

این عضو گروه سلامت معنوی فرهنگستان علوم پزشکی با بیان اینکه معنویت در سلامت محدود به سلامت جسمی و منعطف به مفاهیم انتزاعی نمی‌شود، تأکید کرد: مفاهم انتزاعی که معنویت خیالی را ارائه می‌دهد نباید جایگزین مفاهیم دینی شود و از سوی دیگر معنویت انسان در بخش سلامت نباید محدود به سلامت جسمانی شود اگر چه این دو بُعد در یکدیگر اثرگذار هستند.

بنابراین گزارش، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد جواد ابوالقاسمی، عضو هیئت علمی سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی«سمت» نیز در این مراسم با ارائه سخنرانی خود با عنوان سلامت معنوی در عرفان اسلامی گفت: ادغام کردن سلامت معنوی با سایر ابعاد سلامت نگاهی حداقلی به حوزه سلامت است که نگاهی ابزاری به سلامت معنوی می‌دهد و اگر چه کمی نیز خوب است و کافی نیست.

عضو هیئت علمی سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی«سمت» با تأکید بر باز نماندن از هدف اصلی با پرداختن به سلامت معنوی گفت: همان طور که سلامت معنوی به عنوان ابزار در خدمت نظام پزشکی قرار می‌گیرد نباید از هدف اصلی باز بمانیم، بلکه باید با بهره‌مندی از شاخص‌های بومی نسبت به سنجش سلامت معنوی در جامعه اقدام کنیم و این راهی طولانی می‌طلبد.

حجت‌الاسلام ابوالقاسمی با بیان خوب بودن ارائه شاخص‌ها در حوزه سلامت معنوی، گفت: تا زمانی که بیمارستان‌های مدرن در حوزه سلامت معنوی ایجاد نشود و آزمایشگاه‌ها به انجام تحقیقات علمی مبادرت نکنند نتایج لازم حاصل نمی‌شود و البته این امری است زمان‌بر و طولانی.

وی با تأکید بر ورود حوزه به متودولوژی نظام پزشکی گفت: هزاران صفحه کتاب، احادیث و روایات در شرح و بسط سلامت معنوی وجود دارد که جامعه پزشکی لازم است از آنها آگاهی یابند و با قرار گرفتن حوزه و دانشگاه در کنار یکدیگر مراکز تحقیقاتی شکل گیرند و این رمز موفقیت در ارائه شاخص‌ها و تعریف ابزار... در حوزه سلامت معنوی است.

بنابراین گزارش نخستین همایش سلامت معنوی که از صبح امروز، 20 آذرماه که تالار امام خمینی(ره) دانشگاه شهید بهشتی آغاز شده بود با سخنرانی حسن ابوالقاسمی، استاد دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله و عضو گروه سلامت معنوی فرهنگستان علوم پزشکی با عنوان سلامت معنوی در عرفان اسلامی و سخنرانی جعفر بوالهری، رئیس دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی ایران با عنوان سلامت معنوی و سلامت روان ادامه یافت.

نشست سوم این همایش با حضور محمدعلی محققی، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد جمشیدی، سید حسن مقدم‌نیا، کمال حیدری، محمود عباسی، محمد مهدی شمسایی، مهدی فانی، نادر معماریان و ... همچنان ادامه دارد.

یادآور می‌شود،  این همایش فردا پنج‌شنبه، 21 آذرماه با برگزاری سه نشست دیگر و ارائه سخنرانی‌های متعدد ادامه خواهد یافت.