از گزارش یک زندگی مشترک تا سیزده/ نظم در برگزاری حرف اول را می‌زند
گروه هنر: اولین روز جشنواره فیلم فجر با نمایش «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو» آغاز و با فیلم «سیزده» به پایان رسید ولی نکته قابل توجه نظم در برگزاری برنامه‌ها بود.
سی‌ودومین جشنواره فیلم فجر در حالی 12 بهمن‌ماه، اولین روز خود را پشت سر گذاشت، که در اولین ساعت فیلم «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو» به کارگردانی روح‌الله حجازی و خارج از مسابقه اکران شد. این فیلم سال گذشته در جشنواره سی‌و‌یکم و با مدیریت شمقدری در حالی که آماده اکران و حضور در جشنواره بود اما به دلیل حساسیتی که روی موضوع آن وجود داشت امکان حضور و نمایش پیدا نکرد و امسال اولین اکران داخلی خود را در روز اول جشنواره تجربه کرد؛ این در حالی است که پیش از این فیلم «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو» در جشنواره‌های خارجی حضور پیدا کرده بود.
این فیلم که با بازی حمید فرخ‌نژاد، هنگامه قاضیانی، ترانه علیدوستی و پیمان قاسم‌خانی همراه بود داستان زندگی زوج میانسالی را روایت می کند که با ورود میهمانانی به منزلشان، قواعد خصوصی زندگی‌اشان دستخوش تغییر و ابهام می‌شود.
با ورود ساناز و رامتین (ترانه علیدوستی و پیمان قاسم‌خانی) به خانه محدثه و شوهرش (هنگامه قاضیانی و حمید فرخ‌نژاد) درگیری میان مفاهیم دیکته شده در زندگی این زوج میانسال به وجود می‌آید. داستان این فیلم تقابلی از نگاه آزاد به زندگی و رویکرد دیگری است که در پیچ و خم سنت گرفتار شده و در مواجهه با آزادی و بی‌قیدی در رفتار دچار سرگردانی می‌شود.
حجازی در نشست خبری این فیلم با اشاره به کار اخیرش گفت: این فیلم سینمایی چون پیش از این در جشنواره‌های بین‌المللی حضور داشته، طبق آئین‌نامه نمی‌توانست در بخش مسابقه شرکت کند؛ این ویژگی در شرایطی است که زندگی مشترک آقای محمودی و بانو بیشترین اکران را در این جشنواره دارد.
تعاریف همیشگی از سینما امروز از بین رفته است
وی درباره تک لوکیشن فیلمش گفت: در زمان حال تعریف همیشگی سینما از بین رفته است و هر کس می‌خواهد تجربه‌هایی در هنر هفتم داشته باشد در این اوضاع من نیز سعی می‌کنم در کارهایم به برداشت‌های جدیدی دست یابم. درباره تک لوکیشن کارم باید بگویم که قصه اقتضاء چنین موقعیتی را می‌کرد؛ می‌خواستم مفهوم زندگی را به عین در فیلم جاری سازم.
این کارگردان ادامه داد: البته باید این نکته را متذکر شوم که لوکیشن در این فیلم دارای شخصیت بود؛ بدین معنا که بخشی از فضای قصه را لوکیشن فیلم تعریف می‌کرد، اما مطمئن باشید اگر فیلم احتیاج به فضای بیشتری داشت من فضاهای بیرونی برای کارم می‌گرفتم.
حجازی در پاسخ به این سؤال که آیا پیرو سبک و سیاق اصغر فرهادی است؟ تصریح کرد: من شخصا به سینمای اصغر فرهادی احترام می‌گذارم و حتی به سینمایش نیز علاقمند هستم اما این گفته را به هیچ وجه درست نمی‌دانم. من در فیلم‌های خود از کارهای این فیلمساز پیروی نمی‌کنم چون هر فیلمسازی که در حوزه اجتماعی کار می‌کند مسلما کارهایش با فیلمسازان این عرصه مشابهت‌های دارد.
فیلم بعدی «عاشق ها ایستاده می میرند» در بخش نگاه نو بود؛ اولین اثر سینمایی شهرام مسلخی با ترکیبی از بازیگرانی حرفهای و بومی که قصه آدم‌هایش را روایت می‌کند. رضا با بازی سروش صحت، رزمنده دوران جنگ تحمیلی که بهترین دوست و شوهر خواهرش را در جنگ از دست داده است اکنون به عنوان خبرنگار کار می‌کند. یک روز در حین کار متوجه گزارشی می‌شود که در حال پخش از تلویزیون است او در این گزارش، رزمنده کردی با بازی شوان عطوف را می بیند که در زمان جنگ با اینکه رو در روی یکدیگر می جنگیدند، جان او را نجات داده بود. این سرباز کرد هنوز هم در حال جنگ است اما این بار در مقابل رژِیم بعثی. رضا که در پی یافتن نشانی از شوهر خواهرش است، سرباز کرد را می‌یابد تا به او کمک کند و اینگونه از نزدیک وارد زندگی دشمنی می شود که اکنون از برادر به او نزدیک‌تر شده است.
روایتی متفاوت از دفاع مقدس که به سردرگمی منجر شده است
این فیلم که می‌کوشد روایتی متفاوت از جنگ باشد در میان داستانک های زیادی که قصد روایت همه آنها را دارد سردرگم و در ارتباط این خرده پیرنگ‌های خود با ساختار کلی قصه ناتوان می‌ماند.
«گنجشکک اشی مشی» به کارگردانی وحید نیکخواه آزاد، غلامرضا رمضانی و مسعود کرامتی در بخش سودای سیمرغ ساعت 19 در سانس سوم به نمایش درآمد.
فیلم «گنجشکک اشی مشی» با فیلمنامه و تهیه‌کنندگی وحید نیکخواه آزاد محصول بنیاد سینمایی فارابی شامل سه اپیزود«بن بست»به کارگردانی مسعود کرامتی ،«نفس»به کارگردانی غلامرضا رمضانی و«مرا بشنو» ساخته وحید نیکخواه آزاد است که هر اپیزود در ۳۰ دقیقه موضوعی اجتماعی مربوط به کودکان و نوجوانان را روایت می‌کند .
مسعود کرامتی کارگردان اپیزود بن بست در این نشست درباره انتخاب فیلمنامه گفت:«وحید نیکخواه سه قصه به من داد که بخوانم شانسم این بود هک به عنوان اولین نفر این داستان ها را خواندم از فیلمنامه بن بست خوشم آمد و آن را انتخاب کردم.»
غلامرضا رمضانی کارگردان اپیزود نفس نیز درباره این که نقش های این بخش چقدر تغییر یافته است توضیح داد:«نمی‌توان گفت که به متن کاملا وفادار بودم. این که مسئله دو مادر را مطرح کنم از منظرگاه خودم دیدم. قصه‌ای که پیشنهاد شد را به شکلی دوست داشتم برای همین خواستم آن را بسازم.»
نیکخواه آزاد کارگردان یکی دیگر از بخش‌های این فیلم همچنین تهیه‌کننده این اثر در این نشست گفت:«من به شدت به تفکیک سینمای کودک و برای کودک اعتقاد دارم ولی به نظرم هر دو یکی است. این فیلم برای کودکان نیست تا حدودی برای نوجوانان است و بعد برای بزرگسالان.»
دلایل انتخاب نام فیلم «گنجشکک اشی مشی»
او همچنین درباره نام فیلم نیز متذکر شد:«موقع نوشتن فیلمنامه عنوان گنجشکک اشی مشی اتفاق افتاد. اگر از چیپس و پفک بگذریم گنجشگگ اشی مشی نام آهنگ فرهاد است و اصلا ترانه کودکانه نیست.»
بیگانه؛ اقتباسی آزاد از اتوبوسی به نام هوس
«بیگانه» به کارگردانی بهرام توکلی در بخش سودای سیمرغ به نمایش درآمد؛ این فیلم به گفته توکلی برداشتی آزاد از متن خارجی اتوبوسی به نام هوس است نه اقتباس از این متن.
او درباره این موضوع که از او پرسیده شد چرا شخصیت‌های فیلم‌های او ناامید هستند، توضیح داد: این موضوع را نمی‌پذیرم که شخصیت‌های فیلم‌هایم ناامید هستند بلکه بیشتر درگیری‌های جدی روحی دارند؛ نمی‌شود گفت هر کس که چیزی را نمی‌پذیرد ناامید است.
مهناز افشار، بازیگر فیلم «بیگانه» متذکر شد: این فیلم از جمله شریف‌ترین و محترم‌ترین فیلم‌هایی بوده که کار کرده‌ام. سینمای بهرام توکلی زندگی است و زندگی کردن را یادآوری می‌کند، سینمای او برای همه، محترم است.
امیر جعفری بازیگر دیگر این فیلم نیز درباره ایفای نقش‌اش در این فیلم یادآور شد: من در این فیلم فقط مجری دستورات کارگردان بودم. صفر صفر و بدون پیش زمینه وارد فیلم شدم. اهل تحلیل نیستم که بازیم را تحلیل کنم.
«سیزده» ساخته هومن سیدی آخرین فیلمی بود که در اولین روز از جشنواره و در بخش «نگاه نو» به نمایش درآمد. این فیلم دومین اثر سیدی در مقام کارگردان پس از «آفریقا»ست که در حال و هوایی خاص روایت می‌شود. داستان در مورد پسر سیزده ساله‌ای به نام بمانی است که در کش‌و‌قوس دعواهای پدر و مادرش و ترک مادر از خانه با چند جوان خلافکار که در اطراف محل زندگی او پاتوق دارند، آشنا می‌شود و ناخواسته درگیر ماجراهایی می شود که ... .
سیزده و نگاه اعتراضی به آسیب‌های اجتماعی
این فیلم با نگاهی معترض به آسیب‌های اجتماعی در پی روایت و اشاره به خطراتی است که در کمین نوجوانان قرار دارد و با توجه به تجربه هومن سیدی در ساخت «آفریقا» این فیلم هم به نوعی در همان حال و هوا اما با نگاهی موشکافانه‌تر به مسائل اجتماعی می‌پردازد.
روز اول جشنواره با نمایش فیلم‌های مذکور در حالی به پایان رسید که برخلاف سال گذشته نظم و انضباط قابل توجهی را تجربه کرده است و این امید می‌رود که این هماهنگی تا پایان جشنواره همراه خبرنگاران، اهالی رسانه و فیلمسازان و هنرمندان باشد تا فضایی آرام و حرفهای را شاهد باشیم.
