محتوای ضعیف همراه با فیلتر؛ آنچه که کاربر ایرانی می‌بیند

علی‌اکبر جلالی، عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن، با اشاره به ماهیت فضای مجازی اظهار کرد: فضای مجازی، فضای عام است که همه انسان‌های روی کره زمین نسبت به توانمندی و دانایی که دارند، می‌توانند از این فضا بهره‌مندی مثبت یا منفی داشته باشند. هرکسی که این فضا را بهتر بشناسد، می‌تواند از امتیازات آن بیشتر استفاده کند و کسی که این فضا را نمی‌شناسند، قطعاً از این فضا ضربه خواهد خورد.

این متخصص فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) ادامه داد: آنهایی که در مسائل مهمی همچون قرآن، مسئولیت‌هایی دارند، باید بدانند در فضای مجازی، کاربران با ادیان و سلایق مختلفی حضور دارند و اگر اهانت و توهینی به مقدسات‌مان می‌شود، اپیدمی است و ممکن است ادیان دیگر هم در برابر اهانت قرار گیرند. البته به این معنی نیست که موضوع را بپذیریم و بر این تصور باشیم، چون به همه دین‌ها اهانت می‌شود، اشکالی ندارد که به دین‌مان توهین شود.

جذب کاربران با روش‌های غیرسنتی

عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران تصریح کرد: ما باید زبان فضای مجازی را بشناسیم و به واسطه روش‌های غیرسنتی، بخش بیشتری از این کاربران جهان را به خودمان جذب کنیم. روش سنتی این است که باور کنیم در جمهوری اسلامی زندگی می‌کنیم و بیش از 99 درصد، مسلمان‌اند؛ بنابر این اداره کردن و اسلامی کردن موضوعی عادی است. اما زمانی که در فضایی قرار می‌گیرد که 50 درصد آن مسلمان و 50 درصد مسیحی هستند، قطعاً کارکردن سخت است و باید 50 درصد دوم یعنی کاربران مسیحی را نیز در نظر بگیریم و در راستای ترویج دین اسلام فعالیت کنیم.

وی بیان کرد: برای مثال در هندوستان با وجود آنکه بیش از هزار دین وجود دارد، اما بسیار مسالمت‌آمیز زندگی می‌کنند؛ چرا که به یک سری قوانین و مقررات اجتماعی پایبند هستند. در فضای مجازی هم قوانین و مسائل اجتماعی وجود دارد. البته اگرچه نانوشته است و رسماً کسی را برای خطایی مجازات نمی‌کنند به ویژه آنکه کاربر خارج از محل اجتماعی خود باشد. برای مثال اگر کاربری در ایران به مقدساتش توهین شود، قطعاً مجازات می‌شود اما اگر این کاربر در آنسوی جهان باشد، قانونی آن کاربر را مجازات نخواهد کرد.

فضای مجازی متفاوت از فضای سنتی است

جلالی اظهار کرد: باید باور کنیم که فضای مجازی متفاوت از فضای سنتی است و باید توقع‌مان را به سمت فضای مجازی ببریم. اگر این اتفاق رخ داد، می‌توانیم با شناخت از این فضا در حوزه قرآن فعالیت کنیم. قطعاً تعداد افراد موافق بسیار بالاتر از مخالفان است؛ بنابر این باید ببینیم مخالفان چه می‌گویند اگر حرف‌های‌شان به گونه‌ای‌ است که می‌توان با طرح موضوعات جدید و برخی از مسائل آنها را متقاعد کرد، باید روش‌مان را به سمت متقاعدسازی گروه مخالف سوق دهیم.

روش‌های برخوردی دیگر جواب نمی‌دهد

وی بیان کرد: با روش‌های برخوردی نمی‌توانیم مشکل اهانت به مقدسات‌مان را در فضای مجازی حل کنیم، بلکه باید با روش متقاعدسازی بتوانیم تعداد مخالفان را کاهش دهیم.‌

عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران تصریح کرد: زمانی که کاربران با انگیزه‌ها و نگاه‌های متفاوت با دین، مذهب و ارزش‌ها برخورد می‌کنند ما مکلف هستیم که به صورت مکتوب، ویدئویی و چندرسانه‌ای به تولید محتوا بپردازیم.

وی بیان کرد: مردم بیشتر به اطلاعات نیاز دارند، زمانی که اطلاعات نمی‌گذاریم، کاربر ناچار است که به سراغ اطلاعات خارجی‌ها برود. برای مثال، زمانی که دانش‌آموز برای تحقیقش به موتورهای جستجوگر مراجعه می‌کند و نتایج فعالیتش، اطلاعات داخلی نیست، دیگر چه انتظاری می‌توان داشت که به اطلاعات غرب دسترسی نداشته باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران تصریح کرد: ما نتوانسته‌ایم تولید محتوای ایرانی را در هر زمینه‌ای داشته باشیم که باید این اتفاق حتما رخ دهد. باید درک بیشتری از فضای مجازی داشته باشیم؛ چرا که تا سال 2030 نزدیک به 80 درصد زندگی‌مان وارد فضای مجازی می‌شود؛ بنابر این نباید این فضا را ساده گرفت و تنها مسائل خاص را مطرح کرد.

اساس فکرمان را بر موضوعات فرهنگی گذاشتیم

وی یادآور شد: اساس فکرمان را در فضای مجازی، بر موضوعات فرهنگی گذاشتیم و تنها نگرانی‌های فرهنگی را مطرح کردیم و بر این تصورهستیم که چون ما به یک سری از ارزش‌ها پایبند هستیم، دنیا هم باید به این ارزش‌ها پایبند باشد، بدون اینکه ارزش‌ها را معرفی کرده باشیم. به دلیل آنکه توقع‌مند هستیم و می‌بینیم که جهان متناسب با ما توقع‌مان عمل نمی‌کند، آنها را فیلتر و از دسترس خارج می‌کنیم. این امر نشان می‌دهد که توانمندی‌های لازم را برای تولید محتوا به کار نبسته‌ایم.