رضا صابری، نویسنده و کارگردان تئاتر دینی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) گفت: تاریخ نمایش دینی یعنی هر آنچه مربوط به آئین و مراسم مذهبی میشود در ایران به تاریخی چندهزار ساله و پیش از اسلام بازمیگردد و ریشههای آن را باید در آئین و هنر نیاکان خود جستوجو کرد.
وی گفت: مویه و عزاداری در رثای عزیزان و چهرهها و نامهای مطرح، آئینی است که از دیرباز با فرهنگ پیشینیان ما عجین شده است و هدف از انجام آن ضمن تکریم کسانی که فقدانشان حس میشده، بیشتر برای تزکیه نفس و پالایش روح و روان افراد بوده است به گونهای که در خلال انجام این مراسم نمایشگونه و پس از آن به جهت انجام رفتار و اعمالی قراردادی و خاص، احساس سبکی جسم و روح میکردند.
بزرگداشت قدیسین وجه مشترک همه ادیان آسمانی است
صابری ادامه داد: بزرگداشت قدیسین و ارج نهادن به مقام اولوهی آنها وجهی مشترک میان همه اقوام و ادیان جهانی است و هر کدام از آنها در راستای این پاسداشت مجموعهای از اعمال و رفتار را از خود بروز میدهند که ماهیت آن نمایش است اما از آن در نگرش عامیانه به عنوان آئین و مراسم یاد میشود.
این نویسنده و کارگردان تئاتر تصریح کرد: هر جامعهای که از گذشته دور صاحب تمدن و فرهنگ بوده است، قاعدتاً در به کار بردن عناصر نمایشی موجود در آئینها و برنامههای خود پیشقدم بوده و این میان ایران با توجه به فرهنگ و تمدن غنی، جزئی از سرزمینهایی است که خود واضع سبک خاصی از این هنرهای نمایشی بوده است.
نویسنده نمایش عاشورایی «کربلای بیشمر» گفت: تعزیه از جمله نابترین آئینهای نمایشی ایران کهن است که البته با تغییر در محتوای آن که روزگاری در ستایش و رثای پهلوانان و قهرمانان اساطیری بود اینک به خدمت دین درآمده و بیشتر به حوزه فرهنگ عاشورا و شرح رشادت شهدای کربلا میپردازد.
ساختار تعزیه نشان میدهد که ما میراثدار نمایش دینی هستیم
صابری تأکید کرد: با بررسی نسخ تعزیه و شکل و سبک اجرایی آن نتیجه میشود که قالب اجرایی تعزیه بدون تغییر نسبت به آنچه که پیشینیان ما بدان مشغول بودند در حال پیگیری است؛ پس ما میراثدار واقعی نمایش دینی هستیم، نمایشی که با ساختاری منحصر به فرد با همان توان و اعتبار البته گاهی با اوج و افول در تداوم است.
کارگردان نمایش دینی «خونرقصه» گفت: نمایش دینی یعنی آنچه که مظاهر آن در تعزیه و شبیهخوانی و دستهجات عزاداری قابل مشاهده است با تئاتر دینی متفاوت است؛ تئاتر مختصات خود را دارد، قوانین و مقررات آن قراردادهای غربی است و لذا ساختار آن را علاوه بر مضامین و موضوعات دینی میتوان برای هر محتوای دیگری به کار برد.
وی در ادامه گفت: مشاهده میشود که تئاتر با ساختار کلاسیک خود باید تأمینکننده همه سلایق و موضوعات باشد و با توجه به ساختار مدیریت ضعیفی که اکنون حکمفرماست و همچنین زیرساختهای تئاتر که از نقطهنظر امکانات و تجهیزات فراهم نیست و همچنین سرانه اندک فضاهای نمایشی، نمی توان توقع زیادی در زمینه رونق تئاتر دینی داشت.