هدف از دریافت مالیات در نظام اقتصادی اسلام اجرای عدالت اقتصادی است

حجت‌الاسلام والمسلمین سعید فراهانی‌فرد، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اقتصادی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در خصوص جایگاه دولت در نظام اقتصادی اسلام گفت: بر خلاف جوامع نئوکلاسیک که دولت را تنها مسئول ایجاد امنیت قلمداد می‌کنند، نظام اقتصادی اسلام برای دولت وظیفه و جایگاه ارجح‌تری را در نظر گرفته است؛ مهم‌ترین وظیفه‌ای که دولت در نظام اقتصادی اسلام به عهده دارد، اجرای عدالت در معنای کلان آن و عدالت اقتصادی به شکل خاص است.
وی در ادامه افزود: بر همین اساس این نظام منابع درآمدی را برای دولت در نظر گرفته است که از جمله آن می‌توان به انفال و مالیات‌ها اشاره کرد. اساس دریافت مالیات برای دولت اسلامی، تامین منابع به منظور اجرای یکی از مهم‌ترین اهداف حکومت اسلامی یعنی عدالت اقتصادی است.
کارشناس مسائل اقتصاد اسلامی با اشاره به اینکه برقراری عدالت از سوی دولت می‌تواند موجب افزایش منابع شود، گفت: چنانچه دولت در زمینه هزینه‌کرد، منابع مالیاتی اصل انصاف و عدالت را رعایت کند، طبعا مالیات‌دهندگان نیز احساس منفی و اجبار نسبت به پرداخت مالیات نخواهند داشت و همین مسئله سبب خواهدشد تا درآمدهای مالیاتی افزایش یافته و آنچه از آن به عنوان تبعیض یا فاصله طبقاتی یاد می‌شود از بین برود.
حجت‌الاسلام فراهانی در خصوص تأثیر مالیات بر روند تولید گفت: همانطور که عنوان شد، هزینه‌کرد منابع در جایگاه مربوط به خود منجر به افزایش اعتماد عمومی به دولت خواهدشد. همین مسئله می‌تواند در قالب حمایت از تولید با کاهش میزان دریافت مالیات از تولیدکنندگان یا ارائه‌ تسهیلات از منابع دولتی امنیت تولید و فضای سرمایه‌گذاری را بهبود ببخشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اقتصادی در پاسخ به این سؤال که دریافت مالیات در اسلام چه تفاوتی با مالیات‌های متعارف دارد، گفت: ما در نظام اقتصادی اسلام دو نوع مالیات داریم؛ یکسری مالیات‌ها مربوط به خمس و زکات و بخش دوم مالیات‌های حکومتی هستند که در صورت عدم تأمین مالی دولت از طریق این مالیات‌ها، حاکم اسلامی می‌تواند به اندازه نیاز و ضرورت مالیات‌های حکومتی را وضع کند. طبعا این تفاوت دریافت با این نیت مطرح شده است که دولت در اجرای صحیح و کامل عدالت با کاهش منابع مواجه نشود، این همان تفاوت ریشه‌ای دریافت مالیات در نظام اقتصادی اسلام با نظام اقتصادی متعارف است.
وی در پایان در پاسخ به این سؤال که مالیات‌های اسلامی چه تأثیری بر کاهش رباخواری در جامعه دارند، گفـت: برای پاسخ به این سؤال باید در ابتدای امر سیاست‌های پولی حکومت‌ها را مورد بررسی قرار داد. در یک سیستم اقتصادی ربوی که سیاست‌های پولی برپایه فعالیت‌های ربوی اداره می‌شود، طبعا سیاست‌های مالیاتی نیز که در راستای تامین منابع دولت صورت می‌گیرد می‌تواند آلوده به ربا باشد. اما در نظام اقتصادی اسلام ازآنجا که دولت اسلامی در سیاست‌های پولی خود حرمت ربا را در نظر می‌گیرد لذا قرض‌های ربوی و تامین‌منابع ربوی نیز حداقل در بخش رسمی اقتصاد ورود پیدا نخواهدکرد.