سرنوشت فرهنگ غرب؛ از انسان‌محوری تا جنگ با خدا/ ضرورت دانش‌افزایی در مسائل فرهنگی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه، رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران امروز جمعه، دوم خردادماه به عنوان یکی از سخنرانان پیش از خطبه‌های نماز جمعه تهران به ایراد سخنانی در رابطه به جریان ابتذال فرهنگی و ابتذال اخلاقی پرداخت.
بنا بر این گزارش، خسروپناه در ابتدا به چیستی فرهنگ ابتذال و جریان ابتذال‌گرایی اشاره کرد و گفت: تعریف روشن آن این است که این جریان به دنبال بی‌بند و باری فرهنگی و بی‌بندو باری رفتاری است و می‌خواهد فساد اخلاقی را از طریق روابط جنسی و رفتارهای غیرشرعی در جامعه تحقق ببخشد. این جریان می‌خواهد از طریق لذت‌های ناسالم جامعه اسلامی و فرهنگ اسلامی را آلوده کند.
وی با بیان این‌که اسلام با غریزه جنسی مخالفت ندارد، اظهار کرد: غریزه جنسی غریزه‌ای حیاتی برای بشر است و از طریق روابط جنسی هم فراهم می‌شود و البته بخشی از تأمین آرامش بشر هم از این طریق است، اما تا زمانی که در نظام خانواده و در کانون گرم خانواده باشد، اما اگر این رابطه‌ها به صورت نامشروع ظهور کرد، هم انسان را به فساد می‌کشاند و هم خانواده‌ها را نابود می‌کند.

دلایل سقوط آندلس اسلامی به رغم رشد تمدنی
خسروپناه با بیان این‌که نابودی خانواده زوال جامعه را به همراه دارد، به عنوان مثال به انحطاط و سقوط آندلس اسلامی اشاره کرد و گفت: در حالی که مسلمانان در آندلس به رشد علمی و تمدنی رسیده بودند و روابط خوبی با مسیحیان داشتند، آمدند و فرهنگ ابتذال را در آن منطقه ایجاد کردند که موجب شد جوانان به انحطاط کشیده شوند و ‌جامعه‌ای بی‌هویت به وجود آمد و این کشور از بین رفت. پس از آن هم که آنجا به دست صلیبیون افتاد چه جنایت‌ها که روی نداد و چه خون‌ها که از مسلمانان به خاک ریخته نشد.
وی در ادامه و به عنوان دومین مطلب، به ابزار فرهنگ ابتذال پرداخت و از رمان، موسیقی، فیلم، فضای مجازی، مواد مخدر به عنوان ابزارهای دشمن در ترویج ابتذال یاد کرد و گفت: این‌ها همه می‌توانند ابزار سالم هم باشند. رمان می‌تواند تخیل انسان را به سمت تقویت تعقل انسان پیش ببرد. موسیقی می‌تواند انگیزه دفاع از کیان اسلامی را برای مردم فراهم کند. فیلم می‌تواند معرفت‌زایی کند. فضای مجازی می‌تواند اطلاعات سالم و مفید را جا به جا کند و حتی مواد مخدر می‌تواند برای درمان بیماری‌ها استفاده شود. اما همین ابزارها که کارکرد مفید هم دارند به دست دشمن و علیه اسلام بدل به ابزار ابتذال می‌شود.

ابزارهای اشاعه فرهنگ ابتذال
وی با اشاره به مشروع جلوه داده شدن رفتارهای ناشروع از طریق رمان‌ها، موسیقی، فیلم‌ها و فضای مجازی، گفت: تلاش می‌کنند که شهوت و غضب انسان را تقویت کنند و عقل انسان را بزدایند و چنین انسانی ایمانش را هم از دست خواد داد و وقتی که ایمانش را از دست بدهد این انسان هویتی ندارد و دشمن هر کاری خواست با این جامعه بی‌هویت می‌تواند انجام بدهد و این جامعه استقلال و آزادی مشروع خود را از دست خواهد داد و برده و بنده استکبار می‌شود و امککان ندارد که به تمدن و پیشرفت برسد.
خسروپناه در اشاره به نمونه‌های این فرهنگ ابتذال، گفت: امروزه رمان‌هایی در کشورهای اسلامی ترجمه می‌شود که هویت نسل جوان را هدف گرفته است. رمان می‌نویسند که وقتی یک دختر و پسر جوان یا زن و مردی وقتی آن رمان را مطالعه می‌کند روابط ناشروع برای او عادی جلوه می‌کند و کافی است پرونده‌های قضایی مربوط به امور خانواده را بررسی کند و ببیند که چه عواملی باعث می‌شود که زن و شوهرها از هم جدا می‌شوند.

عامل فرهنگی مهم‌ترین عامل طلاق در جامعه امروز
رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران ادامه داد: البته طلاق یک پدیده اجتماعی است و علت‌های مختلفی دارد و شاید خیلی‌ها علت اصلی آن را مشکلات اقتصادی بدانند اما بنده با تحقیقاتی که انجام شده است عرض می‌کنم که مهمترین علامل طلاق عامل فرهنگی است و نه عامل اقتصادی. عامل اقتصادی نقش دارد اما عامل فرهنگی خیلی مؤثرتر است.
وی افزود: این رمان‌ها کاری می‌کنند که رابطه عاطفی زن و شوهر و خانواده‌ها از بین برود. حتی برخی رمان‌های به گونه‌ای است که وقتی جوانی آن ها را می‌خواند دچار یأس و اضطراب و دلهره و خودکشی می‌شود. رمان می‌تواند مانند بدترین نوع مواد مخدر تأثیرگذار شود. فیلم‌های هالیوودی هم به شدت در حال تقویت شهوت یا غضب یا هر دو هستند. شبکه‌های ماهواره‌ای که راه افتاده‌اند نیز همّ و غم‌شان نابودی خانواده است و خانواده را هدف گرفته‌اند.
خسروپناه تأثیر این فعالیت‌ها را بدتر از بمب اتمی دانست و بیان کرد: یک تهاجم فرهنگی درون و هویت را از بین می‌برد و عمدتاً هم صهیونیست‌ها و کشورهای استعمارگر از این شبکه‌ها و فعالیت‌ها حمایت می‌کنند تا ان چه که موجب قوام خانواده و قوام یک جامعه است را از بین ببرند.
وی با بیان این که حتی فیلم‌هایی که تحت عنوان سینمای دینی در هالیوود ساخته می‌شود در همین راستاست، اظهار کرد: سینمای دینی هالیوود برای ترویج و تبلیغ دین نیست چون فیلم‌های متعددی که در هالیوود ساخته می‌شود در صدد نشان دادن جنگ خدا وا نسان است و این که خدا می‌خواهد انسان را از بین ببرد. این ها هیچ کدام در ترویج دین نیست بلکه در مقابل خداست و به منظور محدود کردن دین است.

پشتوانه فلسفی فیلم‌ها و انیمیشن‌های غربی
خسروپناه با اشاره به انسان‌محوری مطرح شده در دوره رنسانس در غرب، گفت: در آن جا گفتند انسان محور باشد اما خدا را هم قبول داریم اما الان فیلم‌های هالیوودی خدا و انسان را در مقابل هم قرار می‌دهد و در بعضی از این فیلم‌ها نشان می‌دهد که خدا ملائکه را برای نابودی انسان‌ها می‌فرستد و جالب این است که در این فیلم‌ها انسان در مقابل خدا مقاومت می‌کند و در نهایت در این فیلم‌ها انسان است که پیروز می‌شود و خدا شکست می‌خورد.
وی با اشاره به وجود پشتوانه فلسفی در فیلم‌ها و حتی انیمیشن‌ها و فیلم‌های تخیلی علمی و فانتزی، گفت: ما نباید خیال کنیم که فیلم‌ها فقط اوقات فراغت را پر کنند، بلکه فیلمها می‌خواهند بر تخیل آدمی تأثیر بگذارند به گونه‌ای که عقلانیت انسان از بین برود و شهوت و غضب او تقویت بشود.
خسروپناه در مورد فضای مجازی هم با اشاره به مواردی از کارکردهای آن، بخشی از آن را مفید و در جهت خدمت‌رسانی ارزیابی کرد و گفت: اما نباید از آسیب‌های مهم فضای مجازی غافل بشویم. به عنوان مثال امروزه 75 برابر مجوزهایی که وزارت ارشاد و صدا و سیما برای قطعه‌های موسیقی می‌دهد در فضای مجازی تولید می‌شود و این یعنی موسیقی مبتذل زیرزمینی نیست بلکه روزمینی شده است.
وی با اشاره به آسیب‌هایی که دوستی‌های اینترنتی ایجاد می‌کند، و آسیب‌های بازی‌های رایانه‌ای هم اشاره کرد و گفت: نباید گمان شود که تهاجم فرهنگی مسئله‌ای است مربوط به کشورهای اسلامی و یا کشوری مانند ایران. نه، خود غرب هم مبتلا این قضیه شده است و بیش از ما از این مسئله آسیب دیده است.

مهندسی فرهنگی مصوب و عملیاتی شود
وی در بخش پایانی سخنرانی خود به ارائه راهکارهایی برای مقابله با فرهنگ ابتذال پرداخت و با تأکید بر لزوم تدوین سریع‌تر مهندسی فرهنگی، گفت: در این سند باید هم راهبردهای سلبی و هم راهبردهای ایجابی و هم راهبردهای تهاجمی و هم راهبردهای دفاعی ذکر شود و در خواست ما از شورای عالی انقلاب فرهنگی این است که مهندسی فرهنگی را سریعتر مصوب و عملیاتی کنند.
خسروپناه به عنوان مسئله دوم در زمینه راهکارها، خانواده‌ها را مورد تأکید و خطاب قرار داد و گفت: خانواده‌ها خیلی باید مراقب باشند. اگر بچه‌ای فاسد شد نگوئیم محیط و دوستان او را خراب کردند، خانواده نقش بسیار مؤثری دارد، مسئله تربیت را بسیار جدی بگیریم و فرزندان‌مان را به نهادهای مذهبی ترغیب کنیم و حجاب را یک ضرورت برای خودمان بدانیم.
وی افزود: جوانان‌مان را به مسائلی مانند اعتکاف، نماز جمعه و جماعات، مجالس اهل بیت(ع)، دعای کمیل و ندبه و مواردی همچون حرکت راهیان نور که می‌تواند بسیار اثرگذار باشد ترغیب کنیم. این‌ها فعالیت‌های ایجابی است که می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
وی بر بصیرت‌افزایی و دانش‌افزایی در حوزه مسائل فرهنگی نیز تأکید کرد و گفت: در این جا نقش صدا و سیما و آموزش و پرورش و بقیه وزارت‌خانه‌ها برجسته است.
وی همچنین بر تدوین سند اینترنت سالم تأکید کرد و گفت: ما باید سند شبکه‌های اجتماعی سالم برای استفاده خانواده‌ها و تولید بازی‌های رایانه‌‌ای مناسب را داشته باشیم.
وی به عنوان آخرین پیشنهاد خود گفت: نهادهایی که متولی مسائل فرهنگی هستند، چه آن‌ها مجوز می‌دهند، چه آن‌هایی که رصد می‌کنند و چه آن‌هایی که قضاوت می‌کنند باید با همدیگر هماهنگ باشند و اگر این هماهنگی نباشند آسیب جدی به جامعه وارد می‌شود.