قلب رسول اکرم(ص)؛ تلاقی باشکوه نرمی و صلابت در یک‌ جا

آیت‌الله جوادی آملی در مورد ویژگی‌های پیغمبر اکرم(ص) گفته‌اند: قلب پیامبر اکرم(ص)، همانند قرآن کریم دارای دو وصف ممتاز نرمی‏ و صلابت است، نرمی‏ دل رسول اکرم را می‏‌توان از آیه «فبما رحمة من الله لنت لهم. آل عمران/ 159» استنباط کرد و صلابت آن را از مقایسه با کوه فهمید، زیرا کوه با همه صلابت در برابر وحی توان مقاومت ندارد ولی قلب رسول اکرم‏(ص) آن را تحمل می‏‌کند.

قرآن کریم نیز دارای دو صفت برجسته آسان بودن و وزین بودن است؛ آسان بودن را می‌‏توان از آیه «ولقد یسّرنا القران للذکر فهل من مدّکر. قمر/17» استنباط کرد و وزین بودن آن را از آیه «إناسنلقی علیک قولاً ثقیلاً. مزّمّل/ 5» برداشت کرد.

بعضی از امور، افراد ضعیف را می‏‌لرزاند و افراد متوسط و قوی در برابر آن مقاومند؛ بعضی از مسائل، افراد متوسط را به رعشه می‌‏افکند ولی افراد قوی را نمی‏‌لرزاند و بعضی از حقایق، افراد قوی را نیز به لرزه وا می‏‌دارد ولی توان لرزاندن احدی از انسان‌ها را ندارد و بعضی از مراتب، احدی از انسان‌ها را نیز به رعشه می‏‌اندازد. نظیر غشی‌ه‏ای که هنگام تلقی وحی، بدون وساطت جبرئیل، بر حضرت رسول(ص) عارض می‏‌شد. مرحوم صدوق(ره) از امام‏ ششم(ع) نقل می‏‌کند که فرمود «ذاک إذا لم یکن بینه وبین الله أحد، ذاک إذا تجلی‏الله له ... »(بحار، ج18، ص256)؛ آنگاه که خدای سبحان بدون واسطه تجلی می‏‌کرد و کسی بین پیامبر(ص) و خدا حائل نبود به پیغمبر(ص) حالت غشی‌ه‏ای خاص دست می‏‌داد که مدهوش می‏‌شدند و به لرزه در می‏‌آمد! قلب، هر اندازه قوی باشد گاه توان محدود خود را از دست داده در برابر قوی‌تر از خود می‏‌تپد.

رسول خدا(ص) از هر کوهی استوارتر است، کوه را می‏‌توان از بیرون به وسیله سیل، که سینه کوه را شکافته دره پدید می‏‌آورد و از درون به وسیله آتشفشان منفجر کرد یا از دامنه یا قله‏‌اش کاست، ولی رسول خدا(ص) چنان استوار بود که نه عوامل درونی، مانند غضب و ترس او را متزلزل می‏‌کرد و نه علل و عوامل بیرونی می‏‌توانست از صلابت و عظمت او بکاهد، از هر کوهی استوارتر بوده.

مؤمن واقعی نیز از هر کوهی استوارتر است؛ نه پیرو دشمن‌‏های بیرون و نه تابع دشمن‏‌های درون؛ نه همچون کوه‌های آتشفشان که از درون منفجر می‏‌شود و نه چون کوه‌های سیل‌زا، از بیرون کاسته می‏‌شود، حتی در حال نبرد با کافران و مشرکان، که بر اساس «أشدّاء علی الکفار.فتح/ 29» خشمناک می‏‌شود، باز تعادل خود را حفظ می‏‌کند.