فقر داستان‌های آئینی ناشی از نبود شهامت پردازش و عدم دسترسی به منابع است
گروه ادب: حجت‌الاسلام برهانیان با اشاره به دسترسی اندک نویسندگان به منابعی که برای نگارش داستان درباره ائمه(ع) وجود دارد، نبود شهامت در این حوزه برای پردازش به چنین موضوعاتی را دلیل فقر حوزه داستان در آثار مرتبط با ائمه اطهار(ع) برشمرد.
نگارش داستان در حوزه ائمه اطهار(ع) حساسیت‌هایی را به دنبال دارد که همین موضوع زمینه‌ساز پرهیز نویسندگان از این رویکرد در قالب داستان شده است و در ادامه این روند، با فقر آثار آئینی حوزه داستان روبرو هستیم.
خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در همین موضوع با حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین برهانیان، مفسر و مترجم قرآن کشورمان به گفت‌وگو نشسته است تا به بررسی آسیب‌ها و راهکارها بپردازد.
در حوزه نگارش کتاب درباره ائمه اطهار(ع) در قالب داستان با حساسیت‌هایی روبرو هستیم که این موضوع مشکلاتی را به وجود آورده است که بر همین اساس کمتر نویسنده‌ای در این حوزه دست به قلم می‌برد و این موضوع به صورت جدی در حوزه داستان‌های دینی مطرح است؛ علاوه بر حساسیت موضوع، دلایل دیگر پرهیز نویسندگان را در چه می‌دانید؟
در این راستا مشکلی وجود ندارد و یکی از دلایل این کم‌کاری می‌تواند آن باشد که داستان‌نویسان کمتر به منابع دسترسی دارند یا جرئت پرداختن به چنین موضوعی را ندارند و احساس می‌کنند که این موضوع بسیار حساس و ویژه است که به همین دلیل به آن روی نمی‌آورند.
از سویی ممکن است نویسندگان حوزه داستان به ادبیات عرب مسلط نباشند و همین موضوع سبب محدودیت بیشتر آنها در دسترسی به موضوع می‌شود تا نتوانند از اصل منابع استفاده کنند و از اینکه در این باره ایرادی به آنها گرفته شود سبب هراس آنها شده و از این رو به چنین داستان‌هایی نمی‌پردازند.
پیشنهاد شما به نویسندگان در این باره چیست و چه راهکاری را پیش روی آنها می‌گذارید؟
نویسندگان می‌توانند به منابع معتبری که به فارسی نیز ترجمه شده مراجعه کنند که منتهی‌الآمال شیخ عباس قمی نمونه خوبی در این باره است و کرامات ائمه اطهار(ع) و برخوردهای تربیتی آنها را بیان می‌کند که می‌تواند دست‌مایه خوبی برای نگارش اثر در حوزه داستان باشد.
متاسفانه کمتر افرادی هستند که به این آثار رجوع می‌کنند و اهمیت ویژه‌ای به این موارد داده نمی‌شود. اگر با دقت در داستان‌هایی که ساخته شده، مشاهده می‌شود که اغلب آنها قالب انیمیشن دارند و به همین دلیل از طراوت و زیبایی لازم که در رفتار ائمه وجود دارد در این حوزه استفاده نمی‌شود و این موضوع حاصل بی‌دقتی است.
این موضوع باعث شده است که با چنین داستان‌هایی با مبانی والا، به گونه‌ای سبک رفتار شود، در حالی که اگر در این حوزه مایه گذاشته شود و برنامه‌های مفصلی سفارش داده و تولید شود و از سوی دیگر حمایت مالی صورت گیرد، می‌توان داستان‌های خوب و پرمحتوایی را درباره ائمه در قالب فیلم و سریال نیز ارائه داد.
آیا نقش رسانه ملی را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این رابطه پررنگ‌تر می‌بینید؟
بله. صدا و سیما به دلیل جنبه تبلیغاتی که دارد می‌توان اثرگذاری بیشتری نیز داشته باشد و در این حوزه سرمایه‌گذاری کند. البته علت‌ها باید به درستی و بر پایه مبانی کارشناسی مورد بررسی بیشتر قرار گیرد.
با توجه به مطالب ارزشمندی که در این حوزه در دسترس وجود دارد، می‌توان آثار فاخری تولید کرد. مطالب باید با دقت ارائه شده و بی‌سند نباشند و اگر در کتاب‌هایی مانند منتهی‌الآمال تمرکز شود، مطالب جالبی را می‌توان بر پایه آن به عنوان داستان به نگارش درآورد.
وزارت ارشاد در این حوزه چه نقشی را می‌تواند ایفا کند؟
وزارت ارشاد باید گروه‌هایی را تشکیل دهد تا چنین مبانی و همچنین نویسندگان توانمند را سازماندهی کند و با برپایی همایش به آسیب‌شناسی این موضوع بپردازد و نیازسنجی کند.
همچنین ارشاد باید از افرادی که در این حوزه قلم می‌زنند نظرخواهی کند و آنها را گرد هم آورد تا تشکل‌های مدیریتی تشکیل شود و بتواند در این حوزه راهگشا باشد.
از سوی دیگر سازمان تبلیغات اسلامی و ارشاد می‌توانند با همکاری یکدیگر زمینه به روزآوری مطالب را فراهم کنند و به سازماندهی نویسندگان بپردازند و از آنان آثاری را به صورت سفارشی بخواهند که قطعاً از این روند استقبال می‌شود.
چنین اقداماتی را چقدر مؤثر می‌دانید؟
باید جهت‌دهی کرد و با برپایی همایش‌ها و سمینارها می‌توانند این حوزه را فعال کرده و جهت‌دهی و هدایت کنند. امکان اجرای چنین رویکردی وجود دارد. همچنین می‌توان مؤسساتی را که مستقل هستند در این حوزه به کار گرفت و به آنها مأموریت‌هایی را واگذار کرد تا در این حوزه قلم بزنند. واگذاری کار به گروه‌های قرآنی نیز می‌تواند راهگشا باشد و نتایج خوبی را به همراه آورد.
