«عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ» توصيه قرآن كريم برای داشتن زندگی ايده‌ال است
گروه انديشه و علم: «عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ» توصيه قرآن كريم برای داشتن زندگی متعالی و ايده‌ال است و معاشرت به شيوه‌ای معروف، نيكو و شايسته می‌تواند بسياری از مشكلات زندگی را مرتفع كند.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا) شعبه آذربايجان‌غربی، «40 كليد قرآنی برای گشايش قفل‌های زندگی زناشويی» عنوان مقاله‌ای است كه حجت‌الاسلام والمسلمين «كريم جباری» استاد دانشگاه و عضو هيئت علمی دانشگاه اروميه آن را نگاشته و در اين مقاله با اشاره به آداب همسرداری می‌نويسد: همسرداری علم، هنر، تجربه، عقل و انديشه لازم دارد، خداوند در آيه 19 سوره مباركه «نساء» می‌فرمايد: با همسرتان به بهترين و پسنديده‌ترين شيوه معاشرت كنيد.
نگارنده در اين مقاله 40 نكته را برای حل مشكلات زناشويی مورد بررسی قرار داده است:1ـ قرآن كريم همسر را به معاشرت با شيوه‌ای معروف و نيكو و شايسته توصيه می‌كند، معروف بر چهار نوع است: عرفی و شرعی و عقلی و علمی، معروف عرفی؛ يعنی مرد بايد برود ببيند در عرف مردمان خوب، روش و آداب همسرداری چگونه است و مردان موفق چگونه با زنان خود با كرامت و بزرگواری و عشق و گذشت و خويشتن‌داری زندگی می‌كنند، معروف شرعی؛ يعنی مرد بايد ببيند در شريعت اسلام از قرآن، حديث، سنن اسلامی و سيره اهل‌بيت(ع) چه اندازه توصيه‌ی‌های ظريف و دقيق در برخورد با همسر ذكر شده و پيامبر(ص) چه برخوردهای سازنده و نيكويی با همسر خويش داشته كه خود را بهترين شوهران ناميده است، (خَيرُكم خَيرُكم لأهله وأنا خيرُكم لأهلی، بهترين شما كسی است كه بهترين برخورد را با خانواده خود داشته باشد و من بهترين شما نسبت به خانواده‌ام هستم).
معروف عقلی؛ يعنی مرد در برخورد با همسر عجولانه و با بی‌فكری و ندانم‌كاری رفتار نكند، بلكه حوصله به خرج دهد و به حد كافی عقل و انديشه‌اش را به كار گيرد و رشد دهد و منطقی، خردمندانه و عميق‌تر بينديشد تا بتواند راهكارهای خوب و اثربخشی برای گشودن گره‌های زندگی بيابد و نيز به طور خلاقانه و نه دستوری، از عقل و تجربه كهنسالان و مردان باتجربه در نحوه برخورد با روحيات زنانه و مشكلات زناشويی و برای بهبود و ارتقای روابط خانوادگی بهره گيرد.
معروف علمی؛ يعنی مرد بايد به نكته‌های علوم تربيتی و روان‌شناسی در زندگی زناشويی و تفاوت‌های شخصيتی مردان و زنان و بازتاب انواع رفتارها در روحيه زنان، به خوبی واقف باشد و بداند كه چگونه با بهترين اصول تربيتی و نكات روان‌شناسانه با شخصيت زن روبه‌رو شود تا باعث رنجش يا سرخوردگی و افسردگی و پژمردگی همسر و به تعبير پيامبر اكرم(ص) «المراه ريحانه» نشود.
2ـ همسر امانت بزرگ الهی است و عقد ازدواج نه يك قرارداد شخصی و اداری، بلكه علاوه بر آن يك پيمان استوار الهی است، هركس در ايفای مسئوليت‌های خود نسبت به همسر كوتاهی يا خيانت كند به يكی از بزرگ‌ترين امانت‌های الهی خيانت كرده و يكی از مهم‌ترين و مقدس‌ترين پيمان‌های الهی را ناديده گرفته و مورد بی‌حرمتی قرار داده است و چنين كسانی ايمان قابل قبولی ندارند و ايمان خيالی‌شان آنان را نجات نخواهد داد و از رستگاری محروم خواهند شد و روز رستاخيز به عنوان خيانتكار در پيشگاه خلايق و حضور خدای بزرگ محاكمه خواهند شد، خداوند در آيه 1 و 8 سوره مباركه «مؤمنون» می‌فرمايد: «قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ»، «الَّذينَ هُمْ ِلأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ» و نيز در آيه 21 سوره «نساء» می‌فرمايد: «أَخَذْنَ مِنْكُمْ ميثاقًا غَليظًا».
3- خداوند متعال شب و خانه و زن را مايه آرامش قرار داده است، «هُوَ الَّذی جَعَلَ لَكُمُ اللَّیْلَ لِتَسْكُنُوا فيهِ» آيه 67 سوره «يونس»، «وَ اللّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ بُیُوتِكُمْ سَكَنًا» آيه 80 سوره «نحل» و «وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجًا لِتَسْكُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فی ذلِكَ َلآياتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَكَّرُونَ» آيه 21 سوره مباركه «روم» و كسانی كه شبانگاهان خواب آرام ندارند يا هنگام خواب، در خانه و نزد همسر خود نيستند («وَ جَعَلْنا نَوْمَكُمْ سُباتًا» آيه 9 سوره «نباء»)، آرامش مطلوب زندگی‌شان را به دست نخواهند آورد و هميشه يكی از اركان زندگی‌شان خواهد لنگيد. در قرآن كريم اين سه چيز (شب و خانه و زن) با هم گره خورده است، شب بدون خانه و خانه بدون همسر يا همسر بدون خانه يا همسر بدون اين كه شخص متأهل بتواند شب‌ها نزد همسر خود باشد، آرامش‌بخش نيست و هيچ چيز قرص يا روان‌شناس و افراد و اشيای ديگری نمی‌تواند اين نوع آرامش را به وجود آورد، چون اين اسباب آرامش، اسباب و علل طبيعی و تكوينی و الهی و از نيازهای ضروری زندگی است و چيزی قراردادی يا تحميلی نيست.
نكاتی كه در اين آيات درخور توجه است، تعبير «بيوتكم» است؛ يعنی آرامشی كه شخص در خانه خود دارد، در هيچ جای ديگر ممكن نيست چنين آرامشی را به دست آورد و دختر و پسر، حتی در خانه پدر و مادر نيز آرامش واقعی و كافی نخواهد داشت، مگر اين كه ازدواج كند و به خانه خود برود و كنار همسر خود قرار گيرد، چون تفكر دينی زن و مرد را سيبی می‌داند كه از وسط دو نصف شده باشد و اين دو، به تنهايی، «عزب» و مجردند و انسانی نيمه‌تمام محسوب می‌شوند تا آن كه بگردند و نيمه گمشده وجودشان را بيابند تا احساس كمال كنند و در نتيجه آرامش بيابند.
نكته دوم در تعبير «أَزْواجًا لِتَسْكُنُوا إِلَیْها» است؛ يعنی مرد تنها در كنار همسر خود آرامش و قرار و ثبات روحی خواهد يافت نه در كنار زنان ديگر و نكته سوم در عبارت «لِتَسْكُنُوا إِلَیْها» است كه طبق آن، صرف ازدواج و بودن در كنار همسر برای رسيدن به آرامش لازم است ولی كافی نيست، بلكه طلب آرامش در رابطه با همسر يك مهارت و يك عشق و يك گمشده است كه بايد جست‌و‌جو كرد و ظرافت‌هايش را آموخت و رموزش را كشف كرد و حقيقتش را يافت.
4- همسرداری با آزار و اذيت و شكنجه روحی و جسمی، نوعی ظلم به خويشتن است كه دودش بيش از همسر در چشم خود شخص می‌رود، («فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَ لا تُمْسِكُوهُنَّ ضِرارًا لِتَعْتَدُوا وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ» آيه 231 سوره «بقره» چون زن و شوهر آينه وجود همديگر و لباس همديگرند، «هُنَّ لِباسٌ لَكُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنّ» آيه 187 سوره «بقره» و هر عملی عكس‌العملی طبيعی متناسب با خود دارد و هركس همسرش را اذيت كند و روح همسرش را جريحه‌دار كند، مثل آن است كه لباس خودش را پاره كرده باشد و بالای سر خود سنگی پرتاب كرده باشد.
5- قول و قرارهای ناسالم و روابط گناه‌آلود قبل و بعد از ازدواج، به ازدواج و زندگی آرامش‌بخش بعدی آسيب می‌زند و اگر قرار است دختر و پسر، به مناسبت ازدواج واقعی (نه نامزد‌بازی بدون پشتوانه رسمی و به عنوان سرگرمی گناه‌آلود) در مدت مشخص حرف‌های معينی درباره شرايط و وضعيت خود برای زندگی آينده به هم مطرح كنند، شايسته است كه به شيوه‌ای متعارف و معقول و در شرايط اجتماعی خاصی باشد كه سبب بدگمانی و تهمت نباشد. («وَ لكِنْ لا تُواعِدُوهُنَّ سِرًّا إِلاّ أَنْ تَقُولُوا قَوْلاً مَعْرُوفًا» آيه 235 سوره «بقره».)
6- در احساسات و نگرش خود به همسرتان، خيلی هم نسبت به ديدگاه‌ها و نظرات و تصميمات خود مطمئن و از خود راضی و متعصب نباشيد، انسان موجود پيچيده‌ای است و نمی‌توان او را به طور كامل شناخت، شايد شما از همسرتان بدتان بيايد يا از او متنفر باشيد، ولی برخلاف تصور شما، چه بسا خداوند ابعاد مثبت و ارزشمند و خيرات فراوانی در زوايای ديگر شخصيت و توان همسرتان تعبيه كرده كه شما نسبت به آن‌ها بی‌توجه و غافل هستيد، كمی بيشتر دقت كنيد و مثبت‌انديش باشيد و به او فرصت دهيد تا اين خوبی‌ها و زيبايی‌‌های نهفته در زوايای وجودش را آشكار كند، («عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَیْئًا وَ یَجْعَلَ اللّهُ فيهِ خَیْرًا كَثيرًا» آيه 19 سوره «نساء») و («وَ عَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَیْئًا وَ هُوَ خَیْرٌ لَكُمْ» آيه 216 سوره «بقره») واقعيت هميشه آن‌طور كه شما تصور می‌كنيد نيست، گاهی واقعيت متفاوت با تصورات ذهنی شماست و گاهی عكس آن است . افراد در فيلم زندگی گاهی به يك نقش خاص عادت می‌كنند ولی آنان چهره‌های مختلفی دارند كه ما نديده‌ايم و حتما می توانند نقش‌های متنوع‌تر و مفيدتری بازی كنند، همان كاری كه حتی ضعيف‌ترين هنرپيشه می‌توانند انجام دهند.
7- در متون دينی آمده است كه گاهی دوست و همسر خويش را بيازماييد و محك بزنيد و اين كار بدی نيست، ممكن است برخی از رفتارهای آزار دهنده همسرتان اتفاقی و مقطعی و يا صرفا برای آزمودن شما باشد يا اساسا آزمايشی باشد كه خداوند برايتان تدارك ديده است، نه اين كه ناشی از بد ذاتی و كينه و نفرت همسرتان باشد، پس كمی صبور باشيد و كنترل‌تان را حفظ كنيد تا كشتی‌تان در اين مرحله از اين امواج تند به سلامت بگذرد و از امتحان خوب قبول شويد و همسرتان تحول روحی و رفتاری پيدا خواهد كرد، «إِنَّما أَمْوالُكُمْ وَ أَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ وَ اللّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظيمٌ» آيه 15 سوره «تغابن».
8ـ اولين عكس‌العمل احساسی و هيجانی و خشم‌آلود شما در مورد اشتباهات و بدرفتاری‌های آزاردهنده همسرتان ممكن است بدترين و تلخ‌ترين تأثيرات را در روابط دو جانبه داشته باشد، سعی كنيد در برخورد با بدی‌های همسرتان بهترين شيوه و مؤثرترين روش سودمند و تأثير گذار را انتخاب كنيد، «ادْفَعْ بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ السَّیِّئَةَ» آيه 96 سوره «مومنون» و اگر اين راه ها را نمی‌دانيد از زنان و مردان دلسوز باتجربه و خيرخواه و مشاوران خانواده و روانشناسان مجرب و متعهد كمك بگيريد.
9ـ انسان‌ها غالبا اسير «رفتارهای عكس‌العملی» هستيم و منتظريم تا ديگران كار خوب يا بدی بكنند تا ما تلافی كنيم، به همين جهت در برابر سلام، سلام می‌كنيم و در برابر اذيت، عصبانی می‌شويم و قهر می‌كنيم، اما در موارد بسياری «رفتار معكوس» معجزه می‌كند و می‌تواند سبب تحول رفتاری همسرتان شود، از اين رو برای مدتی در برابر رفتارهای بسيار زشت و ناهنجار و غيرقابل تحمل همسرتان بسيار با محبت و صميميت و با ظرافت‌های خاص برخورد كنيد و منتظر تحولات رفتاری وی باشيد، «وَ لا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذی بَیْنَكَ وَ بَیْنَهُ عَداوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِیُّ حَميمٌ» آيه 34 «فصلت».
10ـ در برخورد با دشمن نيز اگر برخورد شما نيكو و بابخشش و گذشت همراه باشد می‌توانيد دشمن را به زانو در آوريد و در برخود صحيح و نيكو با همسر می‌توانيد او را به دوست صميمی خود تبديل كنيد «يا أَیُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْواجِكُمْ وَ أَوْلادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَ إِنْ تَعْفُوا وَ تَصْفَحُوا وَ تَغْفِرُوا فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَحيمٌ» آيه 14 سوره «تغابن».
11- مشكلات ساده خانوادگی را پيچيده‌تر نكنيد و اگر ديديد همسرتان متمايل به صلح و سازش است، پرچم صلح را برافراشته نگه داريد، چون ادامه كشمكش برای هر دو طرف هزينه‌های روحی و عاطفی و مالی فراوانی دارد «وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها وَ تَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّميعُ الْعَليمُ» آيه 61 سوره «انفال».
12- در اختلافات زناشويی، اگر شما پيشقدم شويد و برخوردهای منفی همسرتان را با گذشت و محبت و بخشش مكافات كنيد، بهتر و اثربخش‌تر خواهد بود، («وَ أَنْ تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوى» آيه 237 سوره «بقره».)
13- همسر اسير و برده شما نيست، كه اگر چنين باشد، آخرت‌تان نيز همين‌گونه است و به قاعده تجسم عينی عمل، همين‌گونه با غل و زنجير ابدی محشور خواهيد شد، بنابراين، يا با همسرتان به شيوه‌ای بسيار پسنديده با عشق و دلسوزی و خيرخواهی زندگی كنيد و همسرتان را تحت پوشش الطاف محبت‌آميز و حمايت عاقلانه خود قرار دهيد يا به شيوه‌ای كريمانه و شايسته و معقول از وی جدا شويد، «فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَ لا تُمْسِكُوهُنَّ ضِرارًا لِتَعْتَدُوا وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ» آيه 231 سوره «بقره».
ادامه دارد ... .
نگارنده در اين مقاله 40 نكته را برای حل مشكلات زناشويی مورد بررسی قرار داده است:1ـ قرآن كريم همسر را به معاشرت با شيوه‌ای معروف و نيكو و شايسته توصيه می‌كند، معروف بر چهار نوع است: عرفی و شرعی و عقلی و علمی، معروف عرفی؛ يعنی مرد بايد برود ببيند در عرف مردمان خوب، روش و آداب همسرداری چگونه است و مردان موفق چگونه با زنان خود با كرامت و بزرگواری و عشق و گذشت و خويشتن‌داری زندگی می‌كنند، معروف شرعی؛ يعنی مرد بايد ببيند در شريعت اسلام از قرآن، حديث، سنن اسلامی و سيره اهل‌بيت(ع) چه اندازه توصيه‌ی‌های ظريف و دقيق در برخورد با همسر ذكر شده و پيامبر(ص) چه برخوردهای سازنده و نيكويی با همسر خويش داشته كه خود را بهترين شوهران ناميده است، (خَيرُكم خَيرُكم لأهله وأنا خيرُكم لأهلی، بهترين شما كسی است كه بهترين برخورد را با خانواده خود داشته باشد و من بهترين شما نسبت به خانواده‌ام هستم).
معروف عقلی؛ يعنی مرد در برخورد با همسر عجولانه و با بی‌فكری و ندانم‌كاری رفتار نكند، بلكه حوصله به خرج دهد و به حد كافی عقل و انديشه‌اش را به كار گيرد و رشد دهد و منطقی، خردمندانه و عميق‌تر بينديشد تا بتواند راهكارهای خوب و اثربخشی برای گشودن گره‌های زندگی بيابد و نيز به طور خلاقانه و نه دستوری، از عقل و تجربه كهنسالان و مردان باتجربه در نحوه برخورد با روحيات زنانه و مشكلات زناشويی و برای بهبود و ارتقای روابط خانوادگی بهره گيرد.
معروف علمی؛ يعنی مرد بايد به نكته‌های علوم تربيتی و روان‌شناسی در زندگی زناشويی و تفاوت‌های شخصيتی مردان و زنان و بازتاب انواع رفتارها در روحيه زنان، به خوبی واقف باشد و بداند كه چگونه با بهترين اصول تربيتی و نكات روان‌شناسانه با شخصيت زن روبه‌رو شود تا باعث رنجش يا سرخوردگی و افسردگی و پژمردگی همسر و به تعبير پيامبر اكرم(ص) «المراه ريحانه» نشود.
2ـ همسر امانت بزرگ الهی است و عقد ازدواج نه يك قرارداد شخصی و اداری، بلكه علاوه بر آن يك پيمان استوار الهی است، هركس در ايفای مسئوليت‌های خود نسبت به همسر كوتاهی يا خيانت كند به يكی از بزرگ‌ترين امانت‌های الهی خيانت كرده و يكی از مهم‌ترين و مقدس‌ترين پيمان‌های الهی را ناديده گرفته و مورد بی‌حرمتی قرار داده است و چنين كسانی ايمان قابل قبولی ندارند و ايمان خيالی‌شان آنان را نجات نخواهد داد و از رستگاری محروم خواهند شد و روز رستاخيز به عنوان خيانتكار در پيشگاه خلايق و حضور خدای بزرگ محاكمه خواهند شد، خداوند در آيه 1 و 8 سوره مباركه «مؤمنون» می‌فرمايد: «قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ»، «الَّذينَ هُمْ ِلأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ» و نيز در آيه 21 سوره «نساء» می‌فرمايد: «أَخَذْنَ مِنْكُمْ ميثاقًا غَليظًا».
3- خداوند متعال شب و خانه و زن را مايه آرامش قرار داده است، «هُوَ الَّذی جَعَلَ لَكُمُ اللَّیْلَ لِتَسْكُنُوا فيهِ» آيه 67 سوره «يونس»، «وَ اللّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ بُیُوتِكُمْ سَكَنًا» آيه 80 سوره «نحل» و «وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجًا لِتَسْكُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فی ذلِكَ َلآياتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَكَّرُونَ» آيه 21 سوره مباركه «روم» و كسانی كه شبانگاهان خواب آرام ندارند يا هنگام خواب، در خانه و نزد همسر خود نيستند («وَ جَعَلْنا نَوْمَكُمْ سُباتًا» آيه 9 سوره «نباء»)، آرامش مطلوب زندگی‌شان را به دست نخواهند آورد و هميشه يكی از اركان زندگی‌شان خواهد لنگيد. در قرآن كريم اين سه چيز (شب و خانه و زن) با هم گره خورده است، شب بدون خانه و خانه بدون همسر يا همسر بدون خانه يا همسر بدون اين كه شخص متأهل بتواند شب‌ها نزد همسر خود باشد، آرامش‌بخش نيست و هيچ چيز قرص يا روان‌شناس و افراد و اشيای ديگری نمی‌تواند اين نوع آرامش را به وجود آورد، چون اين اسباب آرامش، اسباب و علل طبيعی و تكوينی و الهی و از نيازهای ضروری زندگی است و چيزی قراردادی يا تحميلی نيست.
نكاتی كه در اين آيات درخور توجه است، تعبير «بيوتكم» است؛ يعنی آرامشی كه شخص در خانه خود دارد، در هيچ جای ديگر ممكن نيست چنين آرامشی را به دست آورد و دختر و پسر، حتی در خانه پدر و مادر نيز آرامش واقعی و كافی نخواهد داشت، مگر اين كه ازدواج كند و به خانه خود برود و كنار همسر خود قرار گيرد، چون تفكر دينی زن و مرد را سيبی می‌داند كه از وسط دو نصف شده باشد و اين دو، به تنهايی، «عزب» و مجردند و انسانی نيمه‌تمام محسوب می‌شوند تا آن كه بگردند و نيمه گمشده وجودشان را بيابند تا احساس كمال كنند و در نتيجه آرامش بيابند.
نكته دوم در تعبير «أَزْواجًا لِتَسْكُنُوا إِلَیْها» است؛ يعنی مرد تنها در كنار همسر خود آرامش و قرار و ثبات روحی خواهد يافت نه در كنار زنان ديگر و نكته سوم در عبارت «لِتَسْكُنُوا إِلَیْها» است كه طبق آن، صرف ازدواج و بودن در كنار همسر برای رسيدن به آرامش لازم است ولی كافی نيست، بلكه طلب آرامش در رابطه با همسر يك مهارت و يك عشق و يك گمشده است كه بايد جست‌و‌جو كرد و ظرافت‌هايش را آموخت و رموزش را كشف كرد و حقيقتش را يافت.
4- همسرداری با آزار و اذيت و شكنجه روحی و جسمی، نوعی ظلم به خويشتن است كه دودش بيش از همسر در چشم خود شخص می‌رود، («فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَ لا تُمْسِكُوهُنَّ ضِرارًا لِتَعْتَدُوا وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ» آيه 231 سوره «بقره» چون زن و شوهر آينه وجود همديگر و لباس همديگرند، «هُنَّ لِباسٌ لَكُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنّ» آيه 187 سوره «بقره» و هر عملی عكس‌العملی طبيعی متناسب با خود دارد و هركس همسرش را اذيت كند و روح همسرش را جريحه‌دار كند، مثل آن است كه لباس خودش را پاره كرده باشد و بالای سر خود سنگی پرتاب كرده باشد.
5- قول و قرارهای ناسالم و روابط گناه‌آلود قبل و بعد از ازدواج، به ازدواج و زندگی آرامش‌بخش بعدی آسيب می‌زند و اگر قرار است دختر و پسر، به مناسبت ازدواج واقعی (نه نامزد‌بازی بدون پشتوانه رسمی و به عنوان سرگرمی گناه‌آلود) در مدت مشخص حرف‌های معينی درباره شرايط و وضعيت خود برای زندگی آينده به هم مطرح كنند، شايسته است كه به شيوه‌ای متعارف و معقول و در شرايط اجتماعی خاصی باشد كه سبب بدگمانی و تهمت نباشد. («وَ لكِنْ لا تُواعِدُوهُنَّ سِرًّا إِلاّ أَنْ تَقُولُوا قَوْلاً مَعْرُوفًا» آيه 235 سوره «بقره».)
6- در احساسات و نگرش خود به همسرتان، خيلی هم نسبت به ديدگاه‌ها و نظرات و تصميمات خود مطمئن و از خود راضی و متعصب نباشيد، انسان موجود پيچيده‌ای است و نمی‌توان او را به طور كامل شناخت، شايد شما از همسرتان بدتان بيايد يا از او متنفر باشيد، ولی برخلاف تصور شما، چه بسا خداوند ابعاد مثبت و ارزشمند و خيرات فراوانی در زوايای ديگر شخصيت و توان همسرتان تعبيه كرده كه شما نسبت به آن‌ها بی‌توجه و غافل هستيد، كمی بيشتر دقت كنيد و مثبت‌انديش باشيد و به او فرصت دهيد تا اين خوبی‌ها و زيبايی‌‌های نهفته در زوايای وجودش را آشكار كند، («عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَیْئًا وَ یَجْعَلَ اللّهُ فيهِ خَیْرًا كَثيرًا» آيه 19 سوره «نساء») و («وَ عَسى أَنْ تَكْرَهُوا شَیْئًا وَ هُوَ خَیْرٌ لَكُمْ» آيه 216 سوره «بقره») واقعيت هميشه آن‌طور كه شما تصور می‌كنيد نيست، گاهی واقعيت متفاوت با تصورات ذهنی شماست و گاهی عكس آن است . افراد در فيلم زندگی گاهی به يك نقش خاص عادت می‌كنند ولی آنان چهره‌های مختلفی دارند كه ما نديده‌ايم و حتما می توانند نقش‌های متنوع‌تر و مفيدتری بازی كنند، همان كاری كه حتی ضعيف‌ترين هنرپيشه می‌توانند انجام دهند.
7- در متون دينی آمده است كه گاهی دوست و همسر خويش را بيازماييد و محك بزنيد و اين كار بدی نيست، ممكن است برخی از رفتارهای آزار دهنده همسرتان اتفاقی و مقطعی و يا صرفا برای آزمودن شما باشد يا اساسا آزمايشی باشد كه خداوند برايتان تدارك ديده است، نه اين كه ناشی از بد ذاتی و كينه و نفرت همسرتان باشد، پس كمی صبور باشيد و كنترل‌تان را حفظ كنيد تا كشتی‌تان در اين مرحله از اين امواج تند به سلامت بگذرد و از امتحان خوب قبول شويد و همسرتان تحول روحی و رفتاری پيدا خواهد كرد، «إِنَّما أَمْوالُكُمْ وَ أَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ وَ اللّهُ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظيمٌ» آيه 15 سوره «تغابن».
8ـ اولين عكس‌العمل احساسی و هيجانی و خشم‌آلود شما در مورد اشتباهات و بدرفتاری‌های آزاردهنده همسرتان ممكن است بدترين و تلخ‌ترين تأثيرات را در روابط دو جانبه داشته باشد، سعی كنيد در برخورد با بدی‌های همسرتان بهترين شيوه و مؤثرترين روش سودمند و تأثير گذار را انتخاب كنيد، «ادْفَعْ بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ السَّیِّئَةَ» آيه 96 سوره «مومنون» و اگر اين راه ها را نمی‌دانيد از زنان و مردان دلسوز باتجربه و خيرخواه و مشاوران خانواده و روانشناسان مجرب و متعهد كمك بگيريد.
9ـ انسان‌ها غالبا اسير «رفتارهای عكس‌العملی» هستيم و منتظريم تا ديگران كار خوب يا بدی بكنند تا ما تلافی كنيم، به همين جهت در برابر سلام، سلام می‌كنيم و در برابر اذيت، عصبانی می‌شويم و قهر می‌كنيم، اما در موارد بسياری «رفتار معكوس» معجزه می‌كند و می‌تواند سبب تحول رفتاری همسرتان شود، از اين رو برای مدتی در برابر رفتارهای بسيار زشت و ناهنجار و غيرقابل تحمل همسرتان بسيار با محبت و صميميت و با ظرافت‌های خاص برخورد كنيد و منتظر تحولات رفتاری وی باشيد، «وَ لا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذی بَیْنَكَ وَ بَیْنَهُ عَداوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِیُّ حَميمٌ» آيه 34 «فصلت».
10ـ در برخورد با دشمن نيز اگر برخورد شما نيكو و بابخشش و گذشت همراه باشد می‌توانيد دشمن را به زانو در آوريد و در برخود صحيح و نيكو با همسر می‌توانيد او را به دوست صميمی خود تبديل كنيد «يا أَیُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنَّ مِنْ أَزْواجِكُمْ وَ أَوْلادِكُمْ عَدُوًّا لَكُمْ فَاحْذَرُوهُمْ وَ إِنْ تَعْفُوا وَ تَصْفَحُوا وَ تَغْفِرُوا فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَحيمٌ» آيه 14 سوره «تغابن».
11- مشكلات ساده خانوادگی را پيچيده‌تر نكنيد و اگر ديديد همسرتان متمايل به صلح و سازش است، پرچم صلح را برافراشته نگه داريد، چون ادامه كشمكش برای هر دو طرف هزينه‌های روحی و عاطفی و مالی فراوانی دارد «وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها وَ تَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّميعُ الْعَليمُ» آيه 61 سوره «انفال».
12- در اختلافات زناشويی، اگر شما پيشقدم شويد و برخوردهای منفی همسرتان را با گذشت و محبت و بخشش مكافات كنيد، بهتر و اثربخش‌تر خواهد بود، («وَ أَنْ تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوى» آيه 237 سوره «بقره».)
13- همسر اسير و برده شما نيست، كه اگر چنين باشد، آخرت‌تان نيز همين‌گونه است و به قاعده تجسم عينی عمل، همين‌گونه با غل و زنجير ابدی محشور خواهيد شد، بنابراين، يا با همسرتان به شيوه‌ای بسيار پسنديده با عشق و دلسوزی و خيرخواهی زندگی كنيد و همسرتان را تحت پوشش الطاف محبت‌آميز و حمايت عاقلانه خود قرار دهيد يا به شيوه‌ای كريمانه و شايسته و معقول از وی جدا شويد، «فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَ لا تُمْسِكُوهُنَّ ضِرارًا لِتَعْتَدُوا وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ» آيه 231 سوره «بقره».
ادامه دارد ... .
ادامه مطلب بسیار زیبای تفسیر «عاشروهن بالمعروف» را می خواستم.
لطفا آن را در اختیار قرار دهید.
تشکر از زحمات شما
خدا قوت
عالی بود
ادامه مقاله رو هم لطف کنید