قوانین مربوط به استفاده از محصولات تراریخته اجرا نشده است/ لزوم نظارت بر سلامت محصولات ژنتیکی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، اولین نشست بررسی جنبه‌های سلامت محصولات تراریخته عصر دیروز 29 بهمن‌ماه در محل پژوهشکده مجازی بیوتکنولوژی پزشکی برگزار شد.
در ابتدای این نشست، رضا عالی‌زاده، مدیر پژوهشکده مجازی بیوتکنولوژی پزشکی که مدیریت این نشست را برعهده داشت، گفت : محصولات تراریخته یکی از چالش‌هایی است که در حال حاضر موافقان و مخالفان زیادی را در کشور و به خصوص جامعه علمی کشور به خود اختصاص داده است، با توجه به اهمیت محصولات غذایی تراریخته و نقشی که این محصولات در سلامتی مردم ایفا می‌کند، این پژوهشکده تصمیم گرفت نشستی برای بررسی محصولات تراریخته را برگزار کند.
وی ادامه داد: پژوهشکده مجازی بیوتکنولوژی، موافقان و مخالفان محصولات تراریخته را که در سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف و انجمن‌های علمی و مردم نهاد در حال فعالیت هستند را گرد هم جمع نموده تا با شنیدن نظرات ومخالفان و موافقان راهبرد مناسبی را با هم‌افزایی شرکت کنندگان اتخاذ نمایند.
نبود نگاهی عمیق‌ و علمی به مسئله تغذیه در ایران
ربابه شیخ الاسلام عضو فرهنگستان علوم پزشکی اولین شرکت کننده در این نشست بود که سخنان خود را با مهم خواندن نقش تغذیه در سلامت و توسعه کشور آغاز کرد و افزود: هنوز نگاهی عمیق و علمی به مسئله تغذیه در کشور صورت نگرفته است.
وی افزود: کمبودها و بدخوری‌ها منجر به افزایش بیماری و تحمیل هزینه‌های گزاف درمانی برمردم شده است.
عضو فرهنگستان علوم پزشکی یادآور شد: در حال حاضر در انجمن علمی غذا و تغذیه حامی سلامت با 300 عضو و بدون هرگونه حمایت مالی در حال فعالیت هستیم.
قوانین محصولات تراریخته تاکنون اجرا نشده است
پس از سخنان شیخ الاسلام، نوبت به داوود حیات غیب معاون دفتر پژوهش و فن‌آوری سازمان حفاظت از محیط زیست رسید تا به تبیین دیدگاههای خود بپردازد وی با تاکید بر سلامتی مردم گفت: گیاهان دستکاری شده ژنتیکی توسط مهندسی ژنتیک با تغیرات ژنی به وجود می آیند و از آنجایی که قرار است این مواد در سفره مردم جا باز کنند بنابراین مسئله سلامت آن ها بسیار مهم است.
وی افزود: تاکنون قوانین مربوط به محصولات تراریخته اجرایی نشده است و شرایط لازم جهت اجرایی شدن این قوانین نیز فراهم نشده است.
حیات غیب ادامه داد: کشورهایی مانند تایلند و ویتنام و فیلیپین حداقل 25 پروژه تحقیقاتی جهت ارزیابی مخاطرات محصولات تراریخته از نظر کشاورزی و سلامت آنها انجام داده‌اند. اما متأسفانه در کشور دستگاه‌های متولی هنوز این ارزیابی‌ها را انجام نداده اند.
محصولات تراریخته نتوانسته‌اند قحطی را از بین ببرند
وی افزود: در سال 1996 اولین محصولات تراریخته وارد بازار آمریکا شد و ازآن زمان به بعد حدود 20 سال می گذرد. این محصولات با هدف از بین بردن قحطی غذا و عدم استفاده از کود و سموم در مصارف کشاورزی تولید شد که طبق آمارهای ارائه شده  تاکنون نتوانسته‌اند به این اهداف نائل شوند.
معاون دفتر پژوهش های محیط زیست تأکید کرد: در بسیاری از کشورها استفاده از محصولات تراریخته با محدودیت‌هایی همراه است، در ایران هم باید این محدودیت ها را اعمال کرد.
اثر منفی محصولات ترا ریخته بر سلامتی انسان ها
خدیجه رضوی مدیر عامل مؤسسه توسعه پایدار با تأیید سخنان حیات‌غیب گفت: اثرات منفی محصولات دستکاری شده ژنتیکی برای سلامتی انسان‌ها ثابت شده است. چنانکه کشورهای توسعه یافته مانندروسیه، سویس، اتریش، ژاپن و فرانسه روند تولید این محصولات را متوقف کرده اند. لذا به نظر من بهتر است ابتدا به این محصولات در آزمایشگاهها پرداخته شود.
وی افزود: در حال حاضر 30درصد مواد که در سطح جهان مصرف می شوند از طریق محصولات تراریخته و 70 درصد آن نیز از طریق کشاورزی خرد تأمین می شود.
در ایران رشته علمی ایمنی زیستی وجود ندارد
پس از رضوی  بازهم نوبت به حیات غیب رسید تا تأکید کند که هنوز به طورعلمی به بحث محصولات تراریخته پرداخته نشده است و بیشتر نوع نگاه‌ها از روی احساسات بود که آیا باید این محصولات باشند یا خیر؟
حیات غیب یادآور شد: انتظار این است که جامعه علمی به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشد.این در حالیست که پس از 15 سال آغاز بحث ایمنی زیستی در ایران هنوز یک رشته تحصیلی در این زمینه وجود ندارد و تنها معدود پایان‌نامه های دانشجویی در این زمینه کار کرده اند.
سرمایه‌گذاری های اشتباه هزینه‌های زیادی را بر کشور تحمیل کرده است
در ادامه این نشست، ژما جواهری پور مشاور معاونت آموزش و پژوهش سازمان محیط زیست نیز گفت: هزاران سرمایه گذاری اشتباه در کشور صورت گرفته است که عدم دیدگاه علمی در آنها هویدا بوده  و هزینه‌های زیادی را بر کشور تحمیل کرده اند.علم هیچ سمت و سویی ندارد، هرکاری با آزمون و خطا انجام شده است. واردات این محصولات و یا تولید آنها در ایران متأسفانه بر مبنای قانون بررسی نمی شوند و اینکه قانون در این مورد اجرا نمی شود جای نگرانی دارد.
مقاومت اروپایی‌ها در برابر محصولات غذایی ترا ریخته
پس از سخنان جواهری‌پور، جواد مظفری رییس کارگروه ذخایر ژنتیکی و زیستی ستاد زیست فن‌آوری نهاد ریاست‌جمهوری نیز طی سخنانی گفت: نمی توانیم یک نسخه واحد در مورد محصولات ترا‌ ریخته ارائه دهیم. در مجامع اروپایی مقاومت زیادی در برابر تولید غذاهای تراریخته وجود دارد، اولین محصول تراریخته گوجه فرنگی بود که اتفاقا در آمریکا مورد استقبال قرار نگرفت. لذا باید هر حادثه ترانسفر را که در آن محصولات ارگانیکی با دستکاری ژنتیک دستکاری می شوند از لحاظ سلامتی مورد ارزیابی قرار دهیم.
در دنیا ثابت شده است که محصولات تراریخته می توانند تولید مواد غذایی را افزایش دهند
جهانفردانشیان مدیرکل دفتر پژوهش های محیط زیست و توسعه پایدار کشاورزی در حمایت از تولیدات محصولات تراریخته گفت: کشورهای توسعه یافته و توسعه نیافته از محصولات تراریخته استفاده می کنند چنانچه یک مصرف را در اقشار مختلف دنیا شاهد هستیم. قانونی را که به منظور بررسی و توسعه محصولات تراریخته در سال 1388 تصویب شد اجرا نشد .
وی یادآور شد: آیا بیوتکنولوژی محصولات ترا ریخته می توانند به ریشه کنی گرسنگی و گسترش تولیدات محصولات کشاورزی شود؟ که این در دنیا ثابت شده است که می توان با گسترش بیوتکنولوژی میزان تولید محصولات کشاورزی را بالا برد. باید بحث علمی داشته باشیم و توسعه‌ای را که نتوانیم هدایت کنیم در آن تبدیل علم به عمل اتفاق نمی افتد و تا نمی توان زیر ساخت های مربوط به توسعه محصولات تراریخته به پیش برد.
در پایان این نشست که با تنش هایی  از جانب موافقان و مخالفان همراه بود عالی زاده مدیر پژوهشکده مجازی بیوتکنولوژی اعلام کرد نتایج این هم اندیشی ها به زودی از طریق رسانه‌ها در اختیار مردم قرار می گیرد.