هر روز نسل جدید با ابزارهای نوین پیش میروند و گوی سبقت را از نسل قدیم میربایند و هراسی نیز از دسته پنجه نرم کردن با سیستمهای جدید و بروز ندارند، فعالیت آنها گاهی همراه است با آموزش و به سوی تکنولوژیهای جدید حرکت میکنند و گاهی فارغ از هر آموزش و معلمی به سوی استفاده از جدیدترین ابزارهای ارتباطی میتازند!
اما زنجیره ارتباطی نوجوانان با آنچه به عنوان سرگرمی در جستجوش هستند جز به وجود معلمی آگاه و همگام با آنان محقق نخواهد شد؛ معلم امروز همانند معلم دیروز نیست، او هم باید سعی کند در حرکت به سوی افقهای جدید، شتابی کمتر از فراگیران خود نداشته باشد.
بسیاری از معلمان روشهای سنتی را کنار گذاشتهاند و با روشهای نوین، آموزش را با خلاقیت آمیختهاند تا از نسل دیجیتالی عقب نمانند. متأسفانه گروهی از معلمان هستند که هنوز در آن روشهای سنتی جا ماندهاند و دلیلی برای همگامی نمیبینند و از حضور در فضای جدید مورد علاقه دانشآموزان خود هراس دارند که مبادا احترام معلم و شاگردی در گروههای جدید موبایلی و شبکههای اجتماعی شکسته شود. این موضوع مبنی بر اینکه چه ضرورتی بری آگاهی معلمان از دانش فضای مجازی وجود دارد، موضوع گزارشی بوده که با اظهارنظرهای چند تن از معلمان نمونه و فعال و مسئولان تهیه شده است.
معلمان با مدیریت قوی وارد فضاهای مجازی دانشآموزی شوند
محمدعزیزیپور، معلم نمونه سال 93 با اشاره به ضرورت ارتقای دانش معلمان در حوزه فضای مجازی اظهار کرد: ارائه آموزشهای لازم به معلمان و دانشآموزان امری ضروری است که متأسفانه به دلیل عدم آموزشهای مناسبت، دانشآموزان به جای آنکه در فضای مجازی به دنبال مطالب علمی باشند، دقیقا به سراغ مطالبی میروند که در شأن آنها نیست.
وی در پاسخ به چرایی عدم حضور معلمان به ویژه معلمان دینی و تربیتی در گروههای مجازی دانشآموزی، گفت: متأسفانه اکثریت معلمان مشکلات مادی را بهانه میکنند و به همین دلیل کمتر دل به چنین کارهایی میدهند.
معلمان عقبنشینی نکنند!
دبیر درس مطالعات اجتماعی مرکز استعدادهای درخشان شهید ستاری ورامین تصریح کرد: معلمان در دنیای کنونی که دانشآموزان با ابزارهای نوین در ارتباط هستند، نباید عقبنشینی کنند، بلکه باید همگام با آنها گامی به پیش برانند. باید بپذیریم که دانشآموزان از ما جلوتر هستند. گاهی فعالیتهای گروهی در فضای مجازی میتواند سبب ارتقای آگاهی دانشآموزان شوند.
وی بیان کرد: البته گاهی معلمان به دلیل نبود فضای مناسب در میان دانشآموزان از ورود به گروههای دانشآموزی پرهیز میکنند. چند وقت پیش یکی از معلمان اقدام به راهاندازی گروهی در فضای مجازی کرده بود اما متأسفانه در یکی از روزها، دانشآموزی عکسی از آن معلم را در گروه منتشر و مورد تمسخر قرار داد. به همین دلیل پس از برخورد با آن دانشآموز، دیگر اعضای گروه چندان رغبتی برای فعالیت در گروه نداشتند.
ایجاد آموزشهای ضمن خدمت در حوزه مجازی
عزیزیپور اظهار کرد: باید آموزشهای لازم را به معلمان ارائه کنیم تا بتوانند اگر گروهی را در فضای مجازی راهاندازی میکنند، آن گروه را به درستی مدیریت کنند. این آموزشها باید ضمن خدمت باشند.
وی ادامه داد: باید انگیزه برای معلمان ایجاد کنیم تا در این دورههای آموزشی شرکت کنند و بتوانند آموزشهای لازم را ببینند.
این معلم نمونه سال 93 تصریح کرد: هنوز فرهنگ این اتفاق مبنی بر اینکه معلمان در خارج از زمان مدرسه، کارهای گروهی دانشآموزی در فضای مجازی انجام دهند، رخ نداده است و بسیاری از افراد این امر را وقت تلف کردن، میدانند و یا متأسفانه برداشتهای منفی در این مورد صورت میگیرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: باید فرهنگ کارهای گروهی معلمان و دانشآموزان در فضای مجازی ایجاد شود درغیر این صورت دانشآموزان مسیر بیهودهای را در این فضای نوین طی خواهند کرد.
برگزاری دورههای آموزشی برای معلمان و دانشآموزان
در ادامه ابوالقاسم عیسیمراد، مدیرکل مشاوره و امورتربیتی آموزش و پرورش، با اشاره به برگزاری دورههای پیشگیری از آسیبهای اینترنتی اظهار کرد: تعداد مشاوران ما بالغ بر 18 هزار نفر است که بیشترین مشاوران در مقطع متوسطه مشغول به فعالیتاند.
مدیرکل مشاوره و امور تربیتی آموزش و پرورش تصریح کرد: برای پیشگیری از انواع آسیبهای روانی اجتماعی و آسیبهای نوپدید فضای مجازی دورههای ضمن خدمت را برای معلمان، مربیان و مشاوران برگزار کردهایم تا این مفاهیم را آموزش دیده و ترویج دهند.
وی ادامه داد: برای دانشآموزان هم دورههای خاصی را تعریف کردهایم تا به صورت مستقیم و غیرمستقیم مهارتهای استفاده از این فضای جدید را یاد بگیرند تا ضمن استفاده از فضای مجازی دچار آسیبها و خطرات آن نشوند.
مدیرکل مشاوره و امور تربیتی آموزش و پرورش تصریح کرد: برای والدین دانشآموزان هم دورههای پیشگیری از آسیبهای فضای مجازی را ترتیب دیدهایم تا آنها هم در جریان این فضای جدید قرار بگیرند.
وی بیان کرد: برای برگزاری این دورهها از سال گذشته برنامهریزی و سیاستگذاری کردهایم که بخشی از این امور مربوط به بهسازی نیروهای انسانی است، یعنی مشاوران، معلمان و مربیانمان آموزشهای لازم را داشته باشند تا بتوانند در مدارس به دانشآموزان کمک کنند و از میزان آسیبپذیری این فضاها بکاهند.
مهارتآموزی معلمان برای پیشگیری از آسیبهای مجازی
عیسیمراد اظهار کرد: استفاده از فضای مجازی، موضوعی اجتنابپذیر است و برای اینکه بتوانیم هم از فرصتها استفاده کنیم و هم از تهدیدها و آسیبهای آن جلوگیری کنیم، بهتر آن است که بتوانیم مهارتهای لازم را آموزش دهیم.
وی یادآور شد: تنها کاری که آموزش و پرورش برای جلوگیری از آسیبهای اجتماعی در میان دانشآموزان میتواند انجام دهد آموزش، مهارتآموزی و پیشگیری است.
مدیرکل مشاوره و امور تربیتی آموزش و پرورش تصریح کرد: هرچه در توان آموزش و پرورش باشد در زمینه پیشگیری، آموزش و مهارتآموزی دانشآموزان تلاش میکند تا مانع از گسترش آسیبهای اجتماعی در میان دانشآموزان باشد.
آمادگی معلمان برای احیای فرهنگ قرآنی در فضای مجازی
در ادامه مجید حسینی، کارشناس امور تربیتی و مدیر مدرسه عارف کرج، اظهار کرد: یکی از رسالتهای معلمان، آشنایی دانشآموزان با آموزههای قرآنی و دینی است و یکی از این راهکارها، توجه به فناوریهای ارتباطات زمانه است.
وی افزود: باید مربیان را آموزش دهیم تا هم مربیان و هم دانشآموزان به تولید محتوا در حوزه دین اسلام و قرآن بپردازند. دانشآموزان این آمادگی را دارند و هر مطلبی که از معلمان دریافت میکنند، توجه بسیاری به آن دارند بنابراین در این مقوله باید بر حضور و فعالیت معلمان تمرکز داشته باشیم.
چند بخشنامه ویژه فعالیت اصولی معلمان با دانشآموزان در فضای مجازی ابلاغ شده است
این کارشناس امور تربیتی تصریح کرد: توجیه معلمان مسئله مهمی است و بخشنامههایی که ارسال میشود باید در این راستا باشد و البته مبنی بر اینکه معلمان از فضای مجازی برای آموزش بهرهمند شوند. در این بخشنامهها باید شیوهها مشخص شود و حتی محتوا در اختیارشان قرار داده شود و با توجه به هجمههای فرهنگی آمادگی انتقال مطالب بومی را داشته باشند.
وی بیان کرد: برای برگزاری این دورههای آموزشی باید از کارشناسان فن استفاده کرد، حتی میتوان این کارشناسان را خارج از سیستم آموزش و پرورش وارد مجموعه قرار داد تا سبب افزایش بار علمی دانشآموزان و معلمان شود.
مشارکت دانشآموزان کرجی در وبلاگنویسی
مدیر مدرسه عارف کرج تصریح کرد: پذیرش دانشآموزان از معلمان به ویژه در مقطع ابتدایی بالاست. میتوان در این مقطع زمینه لازم را فراهم کرد و در برابر هجمه فرهنگی که از سوی دشمن شاهد هستیم، با رویکرد مذهبی و ایدیولوژی اسلامی، دانشآموزان را پویا کنیم.
قدمهای برنداشته ما میانبری برای هجمههای دشمنانمان
وی افزود: در مدرسه عارف تا کنون گروه وایبری تشکیل ندادهایم اما وبلاگنویسی را در میان دانشآموزان ترویج دادهایم. بر این تصور هستیم که اگر نتوانیم از طریق فضای مجازی برای ترویج آموزههای دینی گام برداریم، قطعا دشمنان برای تخریب اسلام و قرآن به واسطه فضای مجازی قدمهایی خواهند برداشت.
حسینی اظهار کرد: تبلت دانشآموزی، یکی از اتفاقات خوبی است که اگر محقق شود، قطعا شاهد تأثیرات مثبتی خواهیم بود.
مدیریت گروههای مجازی برعهده دانشآموزان باشد
در ادامه مجید محمدی کنعان، دبیر فیزیک دبیرستان شهید بابالوی شهر قدس، با اشاره به چگونگی فعالیت دانشآموزان و معلمان در فضای مجازی اظهار کرد: باید انگیزههای تشویقی برای حضور دانشآموزان در گروههای مجازی مدرسهای ایجاد شود. هر دانشآموزی که قصد تولید محتوا دارد، باید به نوعی مورد حمایت قرار بگیرد.
وی افزود: معلمان باید از هر کلاس دانشآموزان برتر را انتخاب کند تا مدیریت گروههای مجازی را در دست بگیرند. همین که کسی از جنس خودشان، گروه را برعهده میگیرد و با نظارت معلم مربوطه انجام میشود، میتوانیم شاهد اتفاقات خوبی باشیم.
این معلم فعال تصریح کرد: معلمان دینی و قرآن مدارس باید چنین طرحهایی را اجرا کنند و از طریق گروههای مجازی و با تحلیل موضوعات دینی، مباحث را مورد تحلیل قرار دهند.
حرف ناتمام ...
به نظر میرسد همه معلمان میتوانند در عرصه فضای مجازی وارد شوند و با انجام فعالیتهای خلاقانه در کنار مطالب علمی، به مباحث دینی و قرآنی بپردازند.
طرح مباحث دینی و قرآنی تنها برعهده معلمان دینی و قرآن نیست بلکه همه میتوانند در این عرصه فعال باشند و بدون چشم داشت مالی به دانشآموزان یاد دهند چگونه صحیح زندگی کنند. آموزشهای درست زمانی صورت میگیرد که معلمان فی نفسه با موضوعات فضای مجازی آشنا باشند درغیر این صورت به دنبال فراگیری این حوزه باشند. چه بخواهیم چه نخواهیم نسل کنونی در حال ارتقای دانش هستند، بنابراین معلمان هم باید همسو با آنها حرکت کنند و از آنها عقب نمانند.
سبکی از زندگی شکل گرفته که اگر بخواهیم با واهمه و ترس از کنار آن عبور کنیم، نسل جدید با همان سرعت از کنارمان عبور می کنند و دیگر فرصتی برای تربیتشان باقی نخواهد ماند.