«آتیش بازی» عنوان فیلمی به کارگردانی بهمن گودرزی است. این فیلم که اثری در حوزه سینمای بدنه است، چند روزی است روی پرده رفته و اتفاقاً فروش خوبی نیز داشته، اما بحث اصلی ما در این یادداشت بیشتر معطوف به مضمون این فیلم میشود که متاسفانه هیچ نشانی از اخلاق اسلامی را نمیتوان در آن مشاهده کرد! اما به هر حال قبل از اینکه به مفهوم فیلم بپردازیم اشارهای کوتاه به بحث فنی فیلم داریم.
«آتیش بازی» همانند فیلم قبلی گودرزی «شیش و بش» کاری سرگرم کننده است که سعی دارد به مدد بازیگران چهره، دقایقی تماشاگران را سرگرم کند، البته در راه رسیدن به این خواسته نیز موفق بوده، هر چند که شکل رسیدن آن به هیچ وجه با اصولی که باید در سینمای اسلامی رعایت شود همخوان نیست؟! درباره کارگردانی این فیلم باید گفت روی هم رفته کارگردان نتوانسته داستان فیلم خود را به شکلی با کیفیت روایت کند برای همین تنها به داشتههای امین حیایی، بازیگر اول فیلم اکتفا شده تا با شوخیهای لفظی خود دقایقی مردم را بخنداند.
در زمینه بازیگری نیز، باید گفت که استفاده از دو چهره مطرح و پولساز سبب شده این فیلم تا به امروز در گیشه فروش موفقی داشته باشد، اما در بحث هنر بازیگری ما شاهد اتفاق خاصی نیستیم. به ویژه نقش امین حیایی که تکرار بسیاری از کارهای قبلی وی است. الناز شاکردوست هم در این حوزه کار مشابه کم ندارد! این تکرار شاید در گیشه جواب دهد، اما مسلماً نخواهد توانست این فیلم را برای سالهای آینده نیز قابل دیدن کند.
بیتوجهی به احکام اسلامی در «آتیش بازی»
درباره فیلمنامه این کار هم که تقلیدی از فیلمهای درجه دو آمریکایی است چیزی نمیتوان گفت، زیرا اکثر گرههای آن قابل پیش بینی است، تنها از فیلمبرداری و تدوین کار میتوان به عنوان امتیازات این کار نام برد، اما بحث اصلی درباره این فیلم همان گونه که پیشتر گفته شد به مضمون فیلم مربوط میشود که با سینمای اسلامی همخوانی مناسبی ندارد، حتی به نوعی میتوان گفت در این فیلم سعی شده است که قبح روزی حرام به نوعی از بین برود. برای همین نقشهای اصلی به هیچ وجه برای رسیدن به خواستهشان پایبند به ارزشهای حاکم بر جامعه نیستند.
مطلب دیگر که درباره این فیلم وجود دارد روابط بین زنان و مردان در فیلم است. برای نمونه در سکانسی از فیلم که عزتالله مهرآوران و الناز شاکردوست رو به روی هم نشستهاند به هیچ وجه در کلام آنها عفت و اخلاق اسلامی را مشاهده نمیکنیم. در ضمن به گونهای در فیلم عنوان میشود که انگار این رفتار ناپسند بین تمامی آقایان شایع است، البته مسلماً افرادی هوسباز در جامعه وجود دارند که در فیلمهای سینمایی باید به آنها پرداخت، اما در کنار الگوی بد، باید الگوهای خوب را هم نشان داد تا تماشاگر بتواند با دیدن هر دو سبک از زندگی، رفتاری را انتخاب کند که با عرف و شرعش همخوان است.
مطلب دیگری که در این فیلم وجود دارد، توهین آشکاری است که به زنان صورت میگیرد، چون تمام خانمهایی که در فیلم هستند به شدت شیفته ظاهر هستند و هیچ نشانی از گرایشات دینی را نمیتوان در رفتار آنها مشاهده کرد. در ضمن سادهانگاری که درباره زنان صورت گرفته هویت زن ایرانی و مسلمان را زیر سؤال برده است. درباره حجاب بازیگر زن فیلم هم که بهتر است چیزی گفته نشود چون به هیچ وجه مناسب نیست و به نوعی مبلغ بیحجابی نیز است؟!
شوخی با ارزشهای جامعه، رفتار ناپسند «آتیش بازی»
در «آتیش بازی» به نوعی با رفتارهای ارزشی جامعه نیز شوخی میشود که به دو نمونه اشاره میکنم. در سکانسی از فیلم که قبرستان را ترسیم کرد مراسم عزاداری و مداحی به سخره گرفته شده و در بخشی دیگر از فیلم میبینیم به کاروان زائران کربلای معلی توهین میشود، چون آدمهایی که در آن فیلم تصویر شدهاند، عمدتاً افرادی پیر هستند که به هیچ وجه نشانی از تیزهوشی در رفتار آنها مشاهده نمیشود؟ این قبیل شوخیها نشان میدهد که عوامل فیلم به بهای دست یافتن به گیشه حاضر هستند هر ارزشی را زیر سؤال ببرند.
در این فیلم رفتار غیراخلاقی کم نیست که بخواهیم به آن اشاره کنیم، اما استفاده از موسیقی مبتذل به همراه حرکات موزون امین حیایی هم از دیگر آیتمهای فیلم است که تنها برای فروش فیلم در گیشه در فیلم جا داده شده، اما افسوس زمانی بیشتر میشود که وقتی با سازندگان این آثار درباره چرایی چنین رفتارهایی در فیلم سخن میگوییم بیان میکنند که سینما نیازمند شادی و سرگرمی است! اما آیا مردم ما انقلاب کردهاند که همانند قبل از انقلاب فیلمهای ما ساختار فیلم فارسی داشته باشند؟ آیا زمانی که امام در بهشت زهرا(س) فرمودند که ما با سینما مخالف نیستیم با فحشا مخالف هستیم، منظورش تنها به فیلمهای قبل از انقلاب، خلاصه میشد؟ آیا در زمان حال نیز فیلمهایی تولید نمیشود که در آنها اخلاق اسلامی هیچ جایگاهی ندارد؟
درباره این فیلم باید به مطلب دیگری هم اشاره کرد که متاسفانه آسیب بسیاری از فیلمهای سینمایی است و آنهم تصویرسازی بد از نیروی انتظامی است. در این کار میبینیم که به هیچ وجه از پلیس تصویری دوست داشتنی ارائه نمیشود و تنها پلیس به عنوانی فردی که قرار است در پایان وارد داستان شود شخصیتی کلیشهای دارد. این وضعیت در شرایطی است که با وجود ظلم آشکاری که پلیس آمریکا نسبت به رنگینپوستان در آن کشور انجام میشود، فیلمهای بسیاری تولید میشوند که در آنها پلیس دوستداشتنی است!
در پایان این یادداشت باید گفت که فیلمهای نظیر «آتیش بازی» که در آن هیچ نشانی از ارزشهای دینی وجود ندارد، آثاری شدهاند که به واسطه آن میخواهند به رونق گیشهها کمک کنند؟! اتفاقی که باید این سؤال را در ذهن ما به وجود آورد که مسئولان سینمایی با سینما این کشور چه کردهاند که فیلمهایی نظیر «آتیش بازی» مورد پسند مردم قرار میگیرند؟