قدردانی رئیس شورای حوزه‌های علمیه تهران از عوامل سریال «پایتخت»

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، شب گذشته، 25 مرداد آیین تقدیر از عوامل مجموعه تلویزیونی «پایتخت 4» با حضور محمد احسانی، مدیر شبکه یک سیما و حجت‌الاسلام محمدرضا زائری، مدیر مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی (سرچشمه) برگزار شد.
در این مراسم، پیام تقدیر حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اکبر رشاد، رئیس شورای حوزه‌های علمیه تهران از عوامل پایتخت قرائت شد که به شرح ذیل است:
«بسم الله الرّحمن الرّحیم
ضمن عرض تهنیت حلول دهه‌ کرامت و فرا رسیدن میلاد مسعود دو کریم اهل‌ بیت(س) حضرت ثامن‌الحجج علی‌بن موسی الرضا و زهرای ثانیه، فاطمه‌ معصومه (سلام‌الله علیهما) و با سلام و سپاس به حضور دست‌اندرکاران برپایی این آیین ارجمند که به انگیزه‌ ارج ‌نهادن به اثر هنری «مجموعه‌ موفق تلویزیونی پایتخت» و تکریم خالقان آن صورت بسته است و با تحیّت به محضر شخصیت‌های فرهنگ‌ور و هنرسنج، خاصه هنرمندانی که در این نشست گرد هم آمده‌اید؛ از باب مشارکت در احیای سنت انسانی ـ اسلامی «قدرشناسی از قَدرمندان»، نکات کوتاهی را استعجالاً به حضور حضار فرهمند تقدیم می‌دارم:
اثر هنری، برآیند یک فرایند است که در آن، «علل اربعه‌ اثر»، یعنی: «علت فاعلی» هنر ـ که برحسَب ظاهر ـ شخص هنرمند است و «علت غایی» و کارکردی آن و نیز «علل مادی و صوری»ش که درونمایه‌ها و تکنیک‌های به کار رفته در ساختار و بافتار اثر هنری است، هر کدام به سهم خود در تکوّن هستی و هویت و لاجرم تعیین مرتبت ارزشی اثر، نقش‌آفرین است؛ اما در این میان، علت فاعلی اثر هنری، سهم و نقش افزون‌تری در پدیدآیی آن دارد و به حکم «الاعمالُ بالنیّات» و به مقتضای ضرب‌المثل شیرین ایرانی «از کوزه همان برون تراود که در اوست»، ذهنیت و نیت، معرفت و مقصد هنرمند، عامل اصلی تعیین حقیقت و هویت اثر هنری خواهد بود.
به منصه‌ ظهور نشستن هنر که در قالب تحقق اثر در عالم خارج، صورت می‌بندد، در حقیقت «تبلور باطن هنرمند در ظاهر اثر هنری» و به تعبیر رساتر: «تجلی خالق مجازی، در طور آیینه‌ اثر» است؛ از این‌رو، اثر هنری امتداد ابعاد وجودی هنرمند است و در این صورت، هنرمند «مَحْکی» و «صورت باطن» اثر هنری و اثر هنری، «حاکی» و «صورت ظاهر» هنرمند است.
نکته‌ دیگری که در این مقال محدود و مجال مضیق، بر آن انگشت ابرام می‌نهم این است که: اگر هنرورزی را بازآفرینی خلقت بدانیم و اثر هنری را نسخه‌ سوم آفرینش بنامیم که حق نیز همین است، هنر، زانو به زانوی خلقت خواهد نشست و بازو به بازوی هستی خواهد ایستاد و هنرورزی، «خلقت ثانوی» الهی قلمداد خواهد گشت و اثر، مخلوق مع‌الواسطه‌ خداوند تلقی خواهد شد و بدیهی است که خلقت و خلق خدا، مقدس است، پس هنرورزی حقیقت‌جویانه و حقیقت‌گویانه و نیز اثر هنری حقیقی مقدس خواهد بود.
نظر به آنچه گفته آمد: هنر رحمانی از هنرمند رحمانی‌اندیش، هنر قدسی از هنرمند مقدس، هنر دینی از هنرمند دین‌شناس و دیندار، هنر متعهد از هنرمند متعهد، هنر ارزشمند از هنرمند ارزش‌مدار صادر می‌شود و بس؛ و هرگز از هنرورز آلوده‌ذهن و تردامن، اثر هنری پاک و ارزشمند توقع نمی‌توان برد؛ زیرا چنان‌که نفسِ هنرمندِ رحمانی، خلقت رحمانی می‌کند، نفس هنرمند شیطانی نیز خلقت شیطانی خواهد کرد. تنها آن هنرمندی می‌تواند هنری مقدس، متعالی و حاکی از حقیقت پدید آورد که از «نفس الهی» برخوردار بوده، قلب او در تصرف خالق و مالک هستی باشد.
حضرت امام صادق(ع) می‌فرمایند: «الْقَلْبُ حَرَمُ اللهِ، فَلَا تُسْکِنْ حَرَمَ اللهِ غَیْرَ اللهِ» (بحارالانوار: ج67، ص25)؛ قلبْ، حرم‌خانه‌ خداست، در حریم الهی غیر او را راه مده. اگر قلب هنرمندی پایتخت خدا بود، هر فرمانی که از آن صادر می‌شود خدایی خواهد بود، اما اگر قلب کسی، پایتخت شیطان شد، از آن جز بیانیه‌های شیطانی صادر نخواهد گشت.
من به‌عنوان طلبه‌ای نوسفر و به حکم تکلیف، در فرجام این مسوده‌ مختصر، ضمن توصیه به خویش، مؤکّداً دو نکته را به عرض اصحاب هنر، معروض می‌دارم:
اول نکته اینکه: نگاهبان حریم حرم خدا باشیم که بدون «هنر حریمداری»، «هنر حرمتمند» پدید نخواهد آمد، که: «وَ الْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَ الَّذی خَبُثَ لا یَخْرُجُ إِلاَّ نَکِداً کَذلِکَ نُصَرِّفُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَشْکُرُونَ» (الاعراف:58)؛ خاک پاک، به اذن خداوندگارش، بار پاکیزه دهد و خاک پلید نیز، جز پلید و اندک، ببار نخواهد آورد.
دوم نکته آنکه: شکرگزار نعمت عظیم هنر باشیم که فقط از رهگذر کارگرفت آن در مسیر رضای الهی، میسّر و محقق می‌گردد و شکر نعمت موجب زیادت آن می‌شود و هنر را به خدمت هوس و نفسانیت نگماریم که کفران این موهبت الهی به‌شمار خواهد آمد و کفران، عذاب الهی را در پی خواهد آورد، که «...لإن شکَرتُم لأزیدنّکم و لإن کفرتم إنّ عذابی لشدیدٌ» (ابراهیم: 7).
والسلام علی من اتّبع الهدی»