استفاده از فونت‌های رایانه‌ای کتابت قرآن را تسریع می‌کند/ طراحی فونت با استفاده از تجارب خوشنویسان

عبدالکاظم صادقا، خوشنویس و کاتب قرآن در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: طراحی فونت‌های کامپیوتری که گاه برای کتابت قرآن مورد استفاده قرار می‌گیرد کار را تسریع کرده است به ویژه از آنجا که معمولاً تعداد صفحات قرآن ثابت است و مثلاً هر صفحه با آغاز آیه‌ای از یکی از سوره‌های قرآن آغاز و با آخر یکی از آیه‌ها خاتمه می‌یابد، استفاده از فونت‌های رایانه‌ای به اصطلاح سوار کردن کلمات روی خط کرسی سهل‌الوصول خواهد بود.
صادقا ادامه داد: تصور کنید که این کتابت توسط هنرمند خوشنویس و با استفاده از قلم خوشنویسی انجام شود، تنظیم کلمات، فاصله آنها که یک صفحه کاغذ قادر باشد طبق شیوه رایج گنجایش تعداد مشخصی از عبارات و آیات قرآنی را داشته باشد کار سختی است همچنانکه گاه خوشنویس مجبور می‌شود اصطلاحاً کلمات و واژگان را روی هم سوار کند که جای کمتری را اشغال کنند و یا در برخی مواقع به ناچار از قلم‌ ریزتری در کتابت برخی کلمات استفاده کند تا در انتهای صفحه جا برای گنجاندن کلماتی که مورد نظر است باشد.
این کاتب قرآن تصریح کرد: با این وجود اعتقاد شخصی من و بی‌شک بسیاری از کاتبان و خوشنویسان قرآنی بر این است که هر بار کتابت قرآن توسط یکی از هنرمندان خوشنویس اتفاق تازه‌ای و دستاوردی نو در این امر مقدس است و اینگونه نیست که خوشنویس با هر بار کتابت قرآن، خود را تکرار کند چرا که در هر نوبت تجارب ارزنده‌ای به دست آورده است و قطعاً اثری را که قرار است خلق کند با آنچه که حداقل خود پیش از آن مرتکب شده متفاوت است.
این مدرس خوشنویسی گفت: شخصاً اتفاق افتاده است که با هر بار کتابت قرآن وقتی به آنچه که به نگارش کرده رجوع کرده‌ام، این تصور را داشتم که اگر به شیوه‌ای دیگر عمل می‌کردم نتیجه مطلوب‌تری می‌گرفتم، پس کتابت قرآن به شیوه سنتی یعنی با آزمون و خطای یک خطاط و صرف وقت نسبتاً زیاد دستاوردی فرهنگی و هنری است که مرتباً در حال تجدید شدن است.
صادقا افزود: البته نباید از پیشرفت فناوری غافل شد، در عصر سرعت و تکنولوژی هستیم و با توجه به عرضه و تقاضای جهانی نباید از چرخه مبادلات فرهنگی به دور ماند؛ در مورد خاص کتابت قرآن طراحی فونت برای حصول نتیجه‌ای که منجر به چاپ و انتشار شمارگان وسیعی از این مصحف شریف باشد امری اجتناب‌ناپذیر است اما نباید فراموش کرد که در کنار این سیر شتابنده باید به فکر تولید آثاری فاخر نیز بود.
وی تأکید کرد: اصلاً اگر قرار باشد نرم‌افزارهای کامپیوتری و استفاده از فونت‌ فراگیر شود و کم کم جایگزین هنرنمایی کاتبان قرآنی شود علاوه بر آنکه در آینده نزدیک با حجمی از آثاری بی‌کیفیت از نظر طراحی هنری مواجه خواهیم شد، انگیزه و رغبت چندانی میان خوشنویسان و کاتبان قرآنی برای هنرنمایی ایجاد نمی‌شود؛ چرا که نباید این موضوع را فراموش کرد که هنرمندان از چنین راه‌هایی است که ارتزاق می‌کنند.
صادقا در پایان گفت: به نظر من در طراحی فونت‌های کامپیوتری برای کتابت قرآن نیز باید به روز بود، یعنی با توجه به تجارب ارزنده‌ای که هر یک از کاتبان و خوشنویسان قرآنی به دست می‌آورند براساس آثار خلق شده آنها و دستاوردهای نویی که حاصل شده است فونت‌های جدید طراحی شود که قطعاً هم برای ناشر، هم برای خطاط صرفه اقتصادی داشته و هم کار نشر قرآن را تسریع می‌بخشد.