پرداختن به فیلم‌های ملودرام نوعی توجه به سبک زندگی ایرانی - اسلامی است

حمیدرضا قطبی، کارگردان سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره جایگاه خانواده در سینمای کشورمان اظهار کرد: برای ورود به بحث مورد نظر ابتدا باید به قواعدی که بر سینما حاکم است اشاره‌ای داشته باشم. در سینما تنها یک گونه یا ژانر نیست که مورد توجه است، بلکه گونه‌های مختلف است که می‌تواند سلایق گوناگون را هم تحت پوشش قرار دهد. در این میان فیلم‌های ملودرام بستری است که مخاطبان فراوان دارد، چون مخاطبانش همه خانواده هستند، نه یک بخش و عده خاص، اما متاسفانه در سینمای فعلی از طرف مسئولان سینمایی همه فیلمسازان به سمتی هدایت می‌شوند که تنها فیلم اجتماعی تولید شود.

وی افزود: باید تاکید کنم که سینما به فیلم‌های اجتماعی نیاز دارد، اما نه این‌که همه فیلم‌ها به این سمت هدایت شوند! چون ممکن است این گرایش همه جانبه به سمتی سوق پیدا کند که هیچ بازخوردی در جامعه ما ندارد. برای مثال یکی از این آسیب‌ها بحث سیاه‌نمایی است که بارها در نشست‌های سینمایی درباره آن بحث شده است. مشکل دیگر این‌که در فیلم‌های این روزها معمولا بحث امید کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، نقطه منفی که می‌تواند به شدت به فضای فرهنگی جامعه آسیب وارد کند. این قبیل مشکلات تنها به این دلیل روی می‌دهد که ما گونه‌های پر مخاطبی همانند سینمای خانوادگی را فراموش کرده‌ایم.

این کارگردان ادامه داد: توجه به فیلم‌های خانوادگی در حقیقت پالایش کردن جامعه است، چون اکثر معضلات اجتماعی به دلیل مشکلاتی که در خانواده وجود دارد، پیش می‌آید. نکته دیگر اینکه نشان دادن موضوعاتی چون خیانت و یا اعتیاد نوعی هشدار برای جامعه است، اما باید این نکته را هم مدنظر داشت که نشان دادن بیش از حد منکر به نوعی ترویج آن نیز است. به همین دلیل، ما باید بتوانیم در فیلم‌های خود خانواده را به عنوان هسته اصلی جامعه نشان دهیم و این نکته را به تماشاگر بفهمانیم که توجه به این حوزه در حقیقت در امان ماندن از بسیاری از آسیب‌هایی است که پیرامون ما وجود دارد.

جایگاه سبک زندگی ایرانی - اسلامی در فیلم‌های ملودرام

وی در بخش دیگری از سخنان خود به لزوم پرداختن به سبک زندگی ایرانی – اسلامی در فیلم‌ها اشاره کرد و گفت: در بسیاری از مواقع می‌شنویم که پرداختن به سبک زندگی ایرانی – اسلامی در کارهای نمایشی اصل است، اما در عمل نمودی از آن را مشاهده نمی‌کنیم، چون برای اینکه بتوانیم سبک زندگی مد نظر خود را در جامعه اشاعه دهیم باید ابتدا فیلم خانوادگی داشته باشیم، اما وقتی که تمام تولیدات به موضوعات و معضلات اجتماعی توجه دارند دیگر چه توقعی از این وضعیت می‌توانیم داشته باشیم.

کارگردان فیلم «جامه‌دران» اضافه کرد: پرداختن به فیلم‌هایی که در آنها خانواده محور است می‌تواند دستاوردهای اقتصادی نیز برای سینما در پی داشته باشد، آن هم در وضعیت فعلی سینما که به شدت در بحث اقتصادی آسیب پذیر است، اما اگر اندکی تیزهوشانه عمل کنیم متوجه می‌شویم که پرداختن به سینمایی که در آن خانواده محور است هم می‌تواند گیشه را پررونق کند هم این‌که دستاوردهای اقتصادی به همراه داشته باشد. این ویژگی نیز تنها به کشور ما خلاصه نمی‌شود، بلکه در تمامی دنیا معمولا فیلم‌هایی که موضوع آنها خانواده است با استقبال تماشاگران مواجه می‌شود. در تکمیل این توضیح باید به استقبال خانواده از فیلم «جامه‌دران» اشاره کنم. اتفاقی که به عینه خود شاهد آن بودم و دیدم که چگونه تمامی اعضای خانواده از سالن‌های سینما با رضایت خاطر بیرون می‌آیند.

این فیلمساز به مسئولان سینما و تلویزیون پیشنهاد کرد: به دوستانی که سیاست‌گذاری سینما و تلویزیون را انجام می‌دهند توصیه می‌کنم که به هنرمندان اعتماد کرده و بگذارند تصویرسازی در حوزه خانواده انجام شود که به شکلی شایسته در آن سبک زندگی ایرانی – اسلامی مد نظر قرار گیرد، چون متاسفانه آنچه که ما از سبک زندگی در آثارمان می‌بینیم کارهایی سطحی و شعاری هستند که هیچ وقت تماشاگر را جذب خود نمی‌کند. در کلامی دیگر می‌خواهم بگویم که در سریال‌های ماهواره سعی می‌شود با ظاهر زیبا تماشاگر جذب تولیدات‌شان شود، پس ما نیاییم و خود خواسته تولیدات‌مان را از زیبایی‌های ظاهری خالی کنیم. به ویژه اینکه در فیلم‌های دینی و ملی ما آموزه‌های زیبا و جذاب کم نیست که بتوان آن را در کارهای سینمایی تصویر کرد.

وی درباره پایان‌بندی فیلم چنین توضیح داد: در سکانس پایانی مادری که قرار است پس از سال‌ها فرزند خود را ببیند جمله‌ای را ادا می‌کند و آن هم اینکه «به حق فاطمه زهرا(س) همه چیز درست می‌شود» این کلمه به نوعی نشان دهنده شرافت و درستی وجود مادرانه شخصیت مورد نظر است که در فیلم تصویر می‌شود. در ضمن به هیچ وجه جمله شکلی شعاری ندارد و تمام سعی من این بود که پرداختن به باورهای و نقاط اعتقادی و احساسی فیلم به دور از شعار باشد.

قطبی در پایان با اشاره به اینکه فیلم دینی نباید ظاهری بوده، بلکه باید تاثیرگذاری داشته باشد، گفت: درباره عنوان فیلم دینی بحث‌های متعددی را در سینما داشته‌ایم، اما هیچ گاه نتیجه‌ای قانع کننده حاصل نشده است، چون هر کس از زاویه دید خود به این موضوع می‌نگرد، اما به عقیده من فیلمی که بتواند انسان را به سوی انسانی زیستن و توجه به اخلاقیات هدایت کند در حقیقت فیلمی دینی است؛ اتفاقی که سعی کردیم در «جامه‌دران» لحاظ شود.