نهادینه‌نشدن فرهنگ انتخابات عامل اصلی بی‌اخلاقی‌هاست/ شاخص‌های رقابت انتخاباتی اخلاق‌محور

حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی شیخ، استاد دانشگاه، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره چرایی مقدم بودن اهمیت اخلاق انتخاباتی بر رقابت انتخاباتی در یک نظام اسلامی گفت: انتخابات عرصه شکل‌گیری رکن مردمی نظام و ضامن بقاء و ثمردهی دستاوردهای شکوهمند انقلاب اسلامی است. طبق آیه کریمه مبارکه «الَّذينَ إِن مَكَّنّاهُم فِي الأَرضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَآتَوُا الزَّكاةَ وَأَمَروا بِالمَعروفِ وَنَهَوا عَنِ المُنكَرِ ۗ وَلِلَّهِ عاقِبَةُ الأُمورِ»، کسانی که در یکی از جایگاه‌های قدرت واقع می‌شوند، لازم است اقامه‌کننده نماز و دهنده زکات و آمر به معروف و ناهی از منکر  باشند؛ واضح است که کسانی باید وارد عرصه انتخابات و کسب قدرت شوند که سیاستی اخلاقی داشته باشند و به عبارتی به مبانی اخلاقی یک رقابت سیاسی پایبند باشند و از آشکارترین جلوه‌های اخلاق سیاسی، اخلاق انتخاباتی است.

وی ادامه داد: بنابراین اخلاق انتخاباتی امری مقدم بر رقابت انتخاباتی می‌باشد. مردم نیز به کسی که اخلاق‌مدار باشد و سیاست را با دروغ و بی‌اخلاقی در نیامیزد، بیشتر تمایل دارند.

چرایی بی‌توجهی جریانات سیاسی و هواداران به رعایت اخلاق انتخاباتی   

حجت‌الاسلام شیخ درباره دلایلی که باعث شده است فعالان و جریان‌های سیاسی در عمل و واقعیت توجه چندانی به رعایت اخلاق انتخاباتی نداشته باشند، گفت: یکی از عواملی که موجب شده که گاه اخلاق انتخاباتی رعایت نشود، نهادینه نشدن فرهنگ انتخابات است که این امر تلاش دستگاه‌های تبلیغاتی کشور اعم از رسانه‌های دولتی و غیر آن را می‌طلبد.

وی اظهار کرد: مسئله دیگر توجه افراطی به پیروزی در انتخابات است که خود موجب غفلت افراد و جریانات رعایت اخلاق‌ در انتخابات می‌گردد. مسئله دیگر عدم اشراف اشخاص، جریانات و هواداران به تبعات گفتار و رفتار خود می‌باشد؛ چه بسا هواداران نامزدها اعمالی انجام می‌دهند که مورد رضایت اشخاص و جریانات نمی‌‌باشد.

حجت‌الاسلام شیخ عنوان کرد: عامل دیگر دخیل در ایجاد این وضعیت وسوسه‌های شیطانی و حب نفس است؛ به یاد داشته باشیم که کلید همه رذایل اخلاقی دروغ است و کاندیداها نباید برای کسب رأی به دروغ آلوده شوند. بر همه ما لازم است در جهت فائق آمدن بر این شرایط تلاش کنیم و در این راه از خداوند متعال استعانت بجوییم.

شاخص‌هایی که رقابت انتخاباتی را در مدار اخلاق قرار می‌دهد

حجت‌الاسلام شیخ در تشریح مؤلفه‌های یک رقابت انتخاباتی اخلاق‌محور گفت: کلیدی‌ترین مؤلفه در یک انتخابات اخلاق محور، قانونمداری همه افراد دخیل در انتخابات اعم از مجریان، نامزدها و هواداران است؛ شاید بگوییم اگر همین یک مؤلفه به‌طور کامل اجرا شود، نود درصد بی‌اخلاقی‌ها بر طرف می‌گردد سخنی به گزاف نگفته‌ایم.

وی خاطرنشان کرد: احترام متقابل در میان نامزدها، انصاف در گفتار، دوری از تهمت، عدم تخریب رقبا، عدم ورود به حریم خصوصی رقبا، پرهیز از دادن وعده‌های واهی، پرهیز از شعارزدگی، پرهیز از اختلاف، پرهیز از اسراف، پرهیز از فریبکاری، نقدپذیری و شرح صدر، امانت‌داری، پرهیز از آلودگی‌های مالی در اخذ کمک‌ها، یا خدای نکرده استفاده از امکانات دولتی، و توجه به حقوق و منافع ملی از دیگر مواردی است که می‌توان به عنوان شاخص‌های یک رقابت انتخاباتی اخلاق‌مدارانه برشمرد.

تأکیدات رهبر انقلاب بر حق‌الناس؛ مبنای عمل مسئولان اجرایی، نظارتی و نامزدها

این استاد دانشگاه درباره اهمیت عملکرد نهادهای نظارتی و اجرایی در برخورد با سخنان، رفتارها و تبلیغات خارج از اخلاق نامزدها، به‌ویژه پس از تأیید صلاحیت، گفت: خوشبختانه مقام معظم رهبری امسال سخنان مبسوطی در خصوص امانت‌داری و رعایت حق‌الناس در انتخابات فرمودند که می‌تواند مبنای خوبی برای همه مسئولین اعم از اجرایی و نظارتی و همچنین نامزدهای انتخاباتی باشد.

وی تصریح کرد: مسئولین امر باید از ابتدا موارد قانونی را به طور شفاف اطلاع‌رسانی نمایند. زیرا اجرای دقیق این امر از سویی موجب می‌‌شود که افراد ناخواسته دچار تخطی از قانون نشوند و از سوی دیگر هم افرادی به واسطه احتیاط از حقوقی محروم نشوند. از سوی دیگر مسئولین ضمن رصد فعالیت‌های نامزد لازم است به موقع تذکرات لازم را ارائه دهند و در صورت عدم تمکین، قاطعانه برخورد شود.