جشنواره پنجم مد و لباس فجر را می‌شود پوشید!
گروه جامعه: برای اولین بار در پنج دوره برگزاری نمایشگاه مد و لباس فجر، مدل‌های ارائه شده در نمایشگاه در عین حفظ اغلب معیارهای پوشش اسلامی از طراحی قوی و قابلیت کاربرد گسترده در اجتماع برخوردار هستند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) پنجمین نمایشگاه بین‌المللی مد و لباس فجر، در تالار وحدت تهران در حال برگزاری است. این مکان محدود در حالی میزبان مهمترین رویداد مد و لباس ایرانی ـ اسلامی است که در عرصه بین‌المللی طی سال‌های اخیر شاهد خیز کشورهایی مانند مالزی و ترکیه در حوزه مد اسلامی بوده‌ایم، کشورهایی که مدعی سردمداری در این حوزه هستند. همچنین طی سال‌های اخیر برندهای مهم و حتی متوسط اروپایی طراحی لباس حجاب برای بانوان مسلمان را با جدیت آغاز کرده‌اند.
خبرها حاکی از فعالیت و هدف‌گیری بازار نیم میلیارد دلاری مد و لباس اسلامی توسط کشورهای غیر مسلمان و بعضاً مسلمان است. اما در این بازار مهم و قدر مسلم تأثیرگذار در حوزه فرهنگ به ویژه فرهنگ عمومی ایران، پنجمین تجربه نمایشگاه مد و لباس فجر که به دلیل نبود بودجه کافی نه در نمایشگاه بین‌المللی تهران که در تالار وحدت برگزار شده‌است، چه داشته‌ای برای عرضه به مردم دارد؟
نمایش محصولات و مدل‌های برتر به صورت ساختارمند و بر اساس طراحی مناسب فضا، همچنین تعبیه ویترین‌هایی برای نمایش محصولات به شکل ویترین مغازه‌ها برخلاف دوره‌های قبل که نمایش محصولات چندان حرفه‌ای صورت نمی‌گرفت، اولین مسئله‌ای است که در نمایشگاه پنجم نمود دارد. امسال برای اولین بار طراحی محل و نوع چیدمان لباس‌ها به صورت حرفه‌ای صورت گرفته است.
حذف بخش فروش = حذف تعداد زیادی از مخاطبان عمومی
به طور کلی فراخوان پنجمین جشنواره مد و لباس فجر از گسترده‌ترین فراخوان‌های حوزه مد در ایران بود که حتی شامل زیورآلات، کیف و کفش نیز می‌شد، بر همین اساس تصور عمومی بر این بود که تعداد غرفه‌های نمایشگاه امسال بیشتر و جذاب‌تر خواهد‌بود اما بخش فروش از قسمت برگزاری نمایشگاه حذف شد که همین مسئله موجبات حذف تعداد زیادی از مخاطبان نمایشگاه و عموم مردم را فراهم کرد.
سوزن فرهنگ در دست بخش خصوصی/ آیا اعتماد جلب شده است؟
حضور قوی‌تر برندهای ایرانی و معرفی چند برند برتر حوزه مد و لباس و کیف و کفش از اتفاق‌های خوب نمایشگاه پنجم است چرا که نشان می‌دهد بخش دولتی بلاخره موفق شده‌است تا حدودی اطمینان بخش خصوصی را جلب کند. هرگز نباید از یاد ببریم که لباس یعنی فرهنگ و در حال حاضر دوخت فرهنگ جامعه ما در دست بخش خصوصی است.
کیف و کفش با طراحی ایرانی ـ اسلامی؟
شاید وقتی از مد و لباس ایرانی اسلامی صحبت می‌شود، این مسئله که چطور می‌توان کفش و کیفی ایرانی ـ اسلامی طراحی کرد به نظر جالب برسد، اما ارائه تنها یک مدل کیف بسیار زیبای زنانه با طرحی از دفاع مقدس (تانک و عده‌ای سرباز) با جمله «زنده باد ایران» نشان می‌دهد حتی کیف و کفش هم می‌تواند انتقال دهنده فرهنگ عمیق یک کشور باشد، البته به شرط ایده‌پردازی قوی.
آیا تنها نماد سنتی بودن طرح پارچه و لباس «بته جقه» است؟
یک واقعیت عجیب در حوزه طراحی لباس در ایران وجود دارد و آن اینکه، هر کس بخواهد ادعا کند لباسی که طراحی کرده ایرانی ـ اسلامی و یا به قولی سنتی است، یک تصویر از بته جقه را در آن تعبیه می‌کند. اما آیا تنها نماد سنتی بودن طرح پارچه و لباس، بته جقه است و در طراحی لباس‌های اقوام ایرانی هیچ نماد دیگری وجود ندارد؟ آیا نمی‌توان دست به نمادسازی در این حوزه زد؟
جشواره مد و لباس فجر فرا فصلی است و تأثیری بر مد فصل بهار ندارد
نبود جشنوارههای قوی فصلی که بتواند مد فصل بعدی را تعیین کند، یکی از مشکلات مد کشور است. قدر مسلم تا وقتی خودمان بر اساس باورها و فرهنگ ایرانی ـ اسلامی و شرایط جامعه مد فصلهایمان را انتخاب نکنیم، دیگران بر اساس فرهنگ خودشان مد فصل، رنگ سال و ... را برای ما انتخاب خواهندکرد.
جشنواره فجر بدون در نظر گرفتن فصل برگزاری خود یعنی زمستان و فصل پیش روی خود یعنی بهار پذیرای لباس‌هایی مناسب فصل‌های مختلف است و به نظر نمی‌رسد بتواند بر مد فصل بهار تأثیری داشته باشد.
تفاوت بارز مدل‌های ارائه شده؛ این لباس‌ها را می‌شود پوشید
یکی از مهمترین انتقادهای وارده بر برگزار کنندگان جشنوارههای قبلی مد و لباس این بود که طرح‌های ارائه شده و حتی طرح‌های برتر را نمی‌شد به عنوان لباس مناسب در اجتماع پوشید. یعنی حتی در صورت تولید انبوه و عرضه به بازار هم مورد استقبال خریداران قرار نمی‌گرفت. اما جشنواره پنجم متفاوت است. لباس‌های ارائه شده (در دو نوع مجلسی و اجتماع) به راستی قابلیت جلب توجه مردم را دارند. یعنی مردم قدر مسلم حاضر می‌شوند پول داده و این لباس‌ها را خریداری کنند .
حجاب‌های زیبا در ایران
همه مدل‌های به نمایش گذاشته شده به عنوان لباس مجلسی و اجتماع و حتی لباس‌هایی با عنوان مانتوی مفهوی اصولی که می‌توان از آنها به عنوان اصول پوشش اسلامی یک لباس نامید از جمله بلندی، گشادی، داشتن آستین مناسب و پوشانندگی بدن برخوردار هستند، اما شگفت‌انگیز اینکه در کنار رعایت این اصول طراحان دست به دوخت لباس‌های زیبا زده‌اند. یعنی حفظ حجاب در عین استفاده از لباسی زیبا و شکیل. یعنی برای کسب زیبایی لازم نیست حجاب حذف شود بلکه می‌توان لباسی در شأن یک دختر شایسته مسلمان ایرانی پوشید، خود را پوشاند و زندگی سالم اجتماعی را تجربه کرد و زیبا بود.
150 سال وقفه؛ آیا مد ایرانی ـ اسلامی مد غالب کشور خواهد شد؟
به نظر می‌رسد معرفی و ارائه این طرح‌ها به بازار می‌تواند تحول خوبی در بازار ایجاد کند و موجب شود برای اولین بار طی 150 سال اخیر مدی کاملاً ایرانی ـ اسلامی در بازارهای ایران و در میان مردم رواج پیدا کند. البته متأسفانه ارتباط مؤثر و سازنده‌ای بین استادان حوزه مد و لباس، طراحان، تولید کنندگان و مصرف کنندگان وجود ندارد. یعنی حتی بهترین طرح‌های طراحان نیز به تعداد محدود تولید شده و هرگز وارد عرصه تولد انبوه و توزیع در کشور نمی‌شود.
آیا مد ایرانی ـ اسلامی در حوزه بچه‌ها معنی و تعریف خاصی دارد؟
این سؤالی است که با مشاهده مدل‌های (بسیار محدود) بچه‌گانه ارائه شده به نمایشگاه عموماً به ذهن می‌رسد. 150 سال عقب ماندگی در حوزه مد و لباس بیش از آنچه تصور می‌شود در حوزه لباس بچه‌گانه خود را نشان می‌دهد. چرا که اکنون هیچ تعریفی از لباس ایرانی ـ اسلامی برای بچه‌ها نداریم و این مسئله در حالی رخ می‌دهد که اقوام بسیار زیادی همچنان لباس‌های سنتی خود برای بچه‌ها را حفظ کرده‌اند و می‌توان با الهام از این لباس‌ها و تبدیل آنها به مدل‌های مورد مصرف در زمان کنونی دریچه‌ای جدید در عرصه پوشاک ایرانی ـ اسلامی برای بچه‌ها باز‌کرد.
مدل‌های این دوره عموماً بر خلاف چهار دوره قبل از نواوری بیشتری برخوردار هستند و برش‌ها و دوخت‌ها حرفه‌ای‌تر بوده است، پارچه‌ها نیز کیفیت بالاتر و بازاری‌تری دارند، تنوع رنگ‌ها نیز بسیار است و می‌توان گفت طراحان کمک کم نیازهای بازار و علایق مصرف کنندگان را بهتر شناخته‌اند.
مانتوهایی با عنوان «مدل مفهومی» نیز ارائه شده بود که بخش کوچکی از جشنواره را به خود اختصاص داده‌اند. این مدل‌ها بیشتر به نظر می‌رسد، احساس و حالات روحی طراح را بیان می‌کند و به دلیل طراحی خاص‌تر شاید بتواند بخشی از نیاز هنرمندان و هنردوستان به ویژه در جشنوارههای فیلم و ... به پوشش خاص و متمایز را تأمین کند.
مدل‌های محدود چادر با ویژگی کاربردی نبودن در جامعه
در این دوره از نمایشگاه برخلافه دوره‌های قبل پوشش سر(روسری) کمتر ارائه شده و تعداد چادرها نیز محدود بود و تحول چندانی را در این بخش شاهد نبودیم. اگر چه مسابقه‌ای با عنوان طراحی زنده چادر برگزارشد که طی آن 20 طراح به صورت همزمان در محل تالار وحدت به طراحی و دوخت چادر پرداختند، اما مدل‌ها از ویژگی کاربردی بودن برخوردار نبودند. این مسئله در حالی اتفاق می‌افتد که ایران از بزرگ‌ترین مصرف کنندگان چادر است علاوه بر این یک بازار بزرگ مصرف چادر در کشورهای عربی نیز وجود دارد که طراحان و شرکت‌های غربی در آن جولان داده سودهای سرشار نصیب خود می‌کنند.
به طور کلی محدود بودن محل برگزاری نمایشگاه مد و لباس فجر بزرگ‌ترین و مهمترین مشکل و عیب این دوره از نمایشگاه است چرا که موجب شد بسیاری از فعالان این عرصه عملاً از حضور در نمایشگاه حذف شوند، نبود غرفه‌های فروش نیز موجب شد دیگر جنب‌و‌جوش سال‌های قبل و ارتباط مستقیم تولید کنندگان و مصرف کنندگان وجود نداشته باشد.
اگر چه حضور طراحان پارچه برای اولین بار در جشنواره فجر نوید برقراری ارتباط بین صنعت تولید پارچه داخلی و تولیدکنندگان لباس را می‌دهد و این مسئله را یادآوری می‌کند که بدون نساجی و پارچه ایرانی نمی‌توان مد و لباس ایرانی ـ اسلامی داشت، اما مشکل نبود ارتباط قوی بین دانشگاه‌ها، تولید کنندگان پارچه، تولید کنندگان لباس، طراحان لباس و مردم بسیار جدی است و باید برای رفع آن فکری کرد.
البته حضور نشریات و سایت‌های مربوط به مد و لباس و مؤسسات و دانشگاه‌های آموزشی دوخت و طراحی لباس ایده خوبی بود که امسال در نمایشگاه محقق شد. اما همچنان ما در حوزه مد و لباس ایرانی ـ اسلامی در گام اول هستیم.
