آئین‌های رمضان استان بوشهر، اساس موسیقایی و نمایشی دارند
گروه هنر: بسیاری از آئین‌های اجرا شده استان بوشهر که در ماه رمضان برگزار می‌شوند، اساس موسیقایی و نمایشی دارند، هر چند که اغلب یا به فراموشی سپرده شده و یا به حاشیه رانده شده‌اند.
محسن آقایی، سرپرست گروه موسیقی «آوای موج» استان بوشهر در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: سنت‌های آئینی و بومی استان بوشهر ویژه ایام ماه مبارک رمضان از دیرباز بسیار متنوع بوده است، هر چند که بخشی از آنها به فراموشی سپرده و یا به حاشیه رانده شده‌اند.
آئین «دم دم سحری»
وی ادامه داد: یکی از این آئین‌ها موسوم به «دم دم سحری» است که در آن گروهی سه یا چهار نفری با ساز دمام هنگام سحر در محلات به راه می‌افتند تا با دمام‌زنی و ذکر برخی اشعار محلی روزه‌داران را برای خوردن سحری از خواب بیدار کنند.
آقایی با اشاره به اینکه این سنت موسیقیایی در شرایط کنونی تنها در محلات قدیمی بوشهر رایج است، گفت: یکی از اشعار مشهوری که در جریان اجرای این آئین خوانده می‌شود «خداوندا تو ستاری ـ همه خوابند، تو بیداری» است که در تمام 30 شب ماه رمضان این آئین اجرا می‌شود، اما در روز عید فطر، گروه اجرا‌کننده «دم دم سحری» در مسجد محل گرد هم می‌آیند و مردم محله به پاس قدردانی هدایایی که برای آنها در نظر گرفته‌اند را به عنوان عیدی به آنها اهدا می‌کنند.
آئین «گری گوشو»
این هنرمند و فعال در عرصه موسیقی نواحی و آئینی تصریح کرد: از جمله دیگر سنت‌های آئینی خطه بوشهر ویژه ماه رمضان «گری گوشو» است که در شب تولد امام حسن(ع) مصادف با شب 15 رمضان روی می‌دهد و در آن چند کودک و نوجوان در حالی که کیسه‌ای به دست دارند درب خانه‌های محل را نواخته و از آنها تقاضای خوراکی و تنقلات می‌کنند که در قدیم این تنقلات سنتی و خانگی بوده است، اما اکنون که در برخی از محلات شاهد برگزاری آن هستیم، خوراکی‌های امروزی که مورد علاقه بچه‌هاست به آنها داده می‌شود.
وی ادامه داد: در واقع این آئین که شکل نمایشی نیز دارد به نوعی تداعی‌گر آن است که هر کدام از ساکنان محلات که حاجتی دارند به واسطه عمل به درخواست آن چند کودک و نوجوان، از امام حسن مجتبی(ع)، کریم اهل بیت(ع) تقاضای برآورده شدن حاجات‌شان را دارند.
آئین «آبی بنوش»
آقایی افزود: آئین «آبی بنوش» دیگر سنت آئینی مردم بوشهر در ایام ماه مبارک رمضان است که در آن مؤذن مسجد 15 دقیقه پیش از اذان صبح و شروع روزه‌داری و امساک روزه‌داران از خوردن و آشامیدن، در قالب اشعاری که نوعاً مثنوی هستند به شکل آوازی، روزه‌داران را متوجه این امر می‌کند که زمان زیادی به اذان صبح باقی نمانده است و به ویژه باید حواس‌شان به آشامیدن آب مورد نیاز بدن در ساعات روزه‌داری باشد.
آئین «عید تلخک»
سرپرست گروه موسیقی «آوای موج» تأکید کرد: از دیگر سنت‌های آئینی و نمایشی بوشهر ویژه ماه رمضان «عید تلخک» است؛ مردم بوشهر در مورد درگذشتگان خود معتقد به این مسئله هستند که از زمان فوت بستگان و اقوام خود هر عیدی نیز گذشته باشد، اما عید نخست متوفی آنها عید سعید فطر است، لذا برای او مراسمی ترتیب می‌دهند تا اقوام برای سرسلامتی و عیددیدنی به خانه صاحب عزا بیایند.
وی درباره وجه تسمیه «عید تلخک» و این مراسم آئینی به ایکنا گفت: با وجود شکوه و عظمتی که عید فطر در جهان اسلام دارد، اما وقتی خانواده صاحب عزا در میان جمع فامیل و بستگان با جای خالی عزیز از دست رفته خود مواجه می‌شود، این پیامد برای آنها ناگوار است، اما در ازای مهر و شفقتی که نزدیکان به آنها دارند میزان این سوگ و عزا کاهش پیدا می‌کند و لذا با به کار بردن حرف کاف مصغر به انتهای واژه تلخ، این موضوع به وضوح مشخص خواهد شد.
سینه‌زنی با دمام
آقایی در پایان اظهار کرد: از جمله دیگر مراسم‌های آئینی ماه رمضان استان بوشهر سینه‌زنی سنتی مردم این استان است که با دمام‌زنی و سنج‌زنی همراه است که عزاداران در حلقه‌های متحدالمرکزی به سینه‌زنی مشغول می‌شوند و این مراسم مختص ایام شهادت حضرت علی(ع) است و در شب‌های قدر اتفاق می‌افتد و البته مردم بوشهر پیش از مراسم قرآن به سر گرفتن در شب‌های قدر برای باخبر کردن مردم دقایقی را نیز دمام می‌زنند.
