کانون دیجیتال مسجد؛ آری یا خیر
گروه فضای مجازی: کانون‌های دیجیتال مساجد چندین سال است که از سوی کانون‌های مساجد راه‌اندازی شده است؛ اما حمایت‌هایی از این کانون‌ها صورت نمی‌گیرد؛ اگر این مراکز باید فعال باشند و خدمت ارائه دهند که نیازمند حمایت هستند، و اگر قرار بر تعطیلی است، مانور تبلیغاتی بر وجود کانون‌های دیجیتال برای چیست؟
راه‌اندازی کانون‌های دیجیتال در مساجد پیوند خجسته‌ای را در اذهان رقم زد که به عطش نوجوانان و جوانان در محیطی امن پاسخ داده خواهد شد؛ این تفکر از مسئولان متدبری بود که فکر می‌اندیشند این کانون‌ها می‌توانند در بازپس‌گیری مسجد به همان جایگاه نقش داشته باشند.
حال در این گزارش به این نکته توجه کنیم که تا چه اندازه موفق بوده‌اند:
کانون دیجیتال ابرار؛ فعال‌ترین کانون اما مظلوم در منطقه 17
پس از کش و قوس‌های فراوان سرانجام نشانی فعال‌ترین کانون دیجیتال مسجد را پیدا کردم و عصر اخرین روزهای مردادماه راهی محل گزارش شدم. سه راه آذری، خیابان قدرت پاکی و بالاخره کوچه شهید موسوی. وارد کوچه می‌شوم. به دری می‌رسم که ظاهرا درب مشترک سرویس بهداشتی مسجد و کانون بود. مقابل خود دالانی را شاهد هستم که بیش از 10 پله را باید بروم تا به درب کانون برسم. صدای همهمه بچه‌ها به گوش می‌رسد. وارد کانون می‌شوم. تعدادی از مادران روی صندلی‌های قهوه‌ای رنگ نشسته‌اند و مشغول صحبت با ندا مظفری، مدیر داخلی کانون هستند. از مشکلات با یکدیگر صحبت می‌کنند و ظاهرا مشکلات‌شان عمیق‌تر از آنچیزی است که به نظر می‌رسد. منتظر می‌مانم تا صحبت‌های‌شان به پایان برسد.
به صورت خودجوش کانون را تشکیل دادیم
ندا مظفری، مدیر داخلی کانون دیجیتال ابرار 10 سال پیش به همراه برادرش و تعدادی از دوستان‌شان زیرزمین مسجد را تبدیل به محل فرهنگی کرده‌اند. وی با اشاره به دلایل فعال بودن کانون، اظهار کرد: 10 سال پیش با برادرم و دوستان راه‌اندازی کانون را آغاز کردیم و در این سال‌ها با همه چیز جنگیدیم تا جایی که از خودمان زدیم تا بتوانیم کانون را سرپا نگهداریم.
وی افزود: همگی دست به دست هم دادیم تا انباری مسجد را تبدیل به محیط فرهنگی کنیم و هدف‌مان این بود که بچه‌های منطقه و محله‌مان را جذب مسجد و محیط فرهنگی کنیم تا در این شرایط اقتصادی سنگین، خانواده‌ها هزینه‌های زیادی را نپردازند و فرزندان‌شان بتوانند از کلاس‌ها و مباحث استفاده کنند.
برگزاری جلسات هیئت منتظران برای آموزش بانوان در راستای ارتقای سواد رسانه‌ای
مظفری اظهار کرد: هر هفته سه شنبه‌ها از ساعت 14 تا 16 جلسات هیئت
منتظران را برگزار می‌کنیم و در این جلسات به آموزش سبک زندگی، استفاده از نرم‌افزارهای خارجی، ارتقای سواد رسانه‌ای می‌پردازیم. این جلسات با هماهنگی سپاه، بسیج و شهرداری است. به این معنا که از سالن آمفی‌تئاتر شهرداری برای برگزاری جلسات استفاده می‌کنیم. متأسفانه به دلیل آنکه مهمانان حاضر در جلسات از رده‌های بالای کشوری هستند، هزینه‌های بالایی برای‌مان رقم می‌خورد و از آنجایی که کانون درآمد خاصی ندارد، برای تأمین هزینه‌ها با مشکلات بسیاری روبرو هستیم.
کلاس قصه‌گویی خردسالان به پایان می‌رسد و خردسالان دور ندا مظفری را می‌گیرند و مظفری با آنها بازی می‌کند. صدای خنده‌های کودکان فضای کانون را پر می‌کند و خاله خاله گفتن‌شان امید تازه‌ای را به مظفری می‌دهد.
استقبال اعضای کانون دیجیتال از رمان‌های دیجیتالی
کانون حدودا چهار اتاق دارد و یکی از اتاق‌ها به کتابخانه اختصاص داده شده است. دختر جوانی پشت میزش نشسته و دختران نوجوان را راهنمایی می‌کند که چه کتاب‌هایی را بیشتر بخوانند. زهره ممتاز، مسئول بخش کتابخانه کانون است که در کنار دو دختر نوجوان به نام‌های مهکامه سادات فلاح و یگانه اسماعیل‌پور نشسته و برای‌شان از عناوین کتاب‌های خوانده شده‌اش می‌گوید.
ممتاز گفت: بیش از سه هزار جلد در این کتابخانه موجود است و بیشترین استقبال اعضای کانون از کتاب‌های رمان است.
وی عنوان کرد: کودکان و نوجوانان دختر و پسر هر روز از شنبه تا چهارشنبه ساعت 15 به بعد به کتابخانه می‌آیند و کتاب‌های مورد نیازشان را به امانت می‌برند. رمان‌های دیجیتالی هم بیشتر در میان اعضای کانون طرفدار دارند.
ظاهرا کانون یک هفته را به عنوان تعطیلات تابستان کانون اعلام کرده است به همین دلیل تا اندازه‌ای کانون به نسبت روزهای دیگر خلوت‌تر است. به همین دلیل اتاق رایانه و فضای راهروهای خالی کمی خلوت‌تر به نظر می‌رسد.
اتاقی دیگر مربوط به خردسالان است، مربی در حال قصه‌گویی برای کودکان است. قصه‌اش درباره کودکی است که از بازی‌های رایانه‌ای بسیار استفاده می‌کند تا جایی که چشمانش را از دست داده است. برای آنکه نظم کلاس را بر هم نزنم پشت در می‌ایستم تا بخشی از قصه را گوش دهم. از لای در کودکی را می‌بینم که برایم یواشکی و به دور از چشم مربی برایم دست تکان می‌دهد. من هم برایش دست تکان می‌دهم و برای آنکه حواسش بیشتر از این پرت نشود، جایم را تغییر می‌دهم.
حمایت‌هایی از کانون‌های دیجیتال نمی‌شود
در این میانه بود که حسن مظفری، مدیرکانون دیجیتال ابرار وارد می‌شود. برای مصاحبه با وی راهی دفترش می‌شوم. حسن مظفری، با اشاره به مشکلات کانون گفت: بر عکس شعارهایی که داده می‌شود، حمایتی از کانون‌های مردم‌نهاد نمی‌شود. هر روز شاهد بیان آمارهای مختلف از سوی مسئولان هستیم اما مسئولان تنها به آمارها اکتفا می‌کنند و پیگیر فعال بودن این کانون‌ها نیستند که چه تعداد از کانون‌ها فعال‌اند. بسیاری از کانون‌های دیجیتال اشتغالزایی می‌کنند؛ بنابراین کانون‌ها اگر مورد حمایت قرار بگیرند، قطعا موفق خواهند بود.
وی افزود: برخی از مساجد خودکفا هستند و کانون‌ها را به عنوان یک وظیفه فرهنگی کاملا پوشش می‌دهند. کانون ابرار که به صورت خودجوش و با فعالیت چند جوان از شبستان مسجد حمزه سیدالشهداء آغاز شد، در سال 86 به عنوان کانون نمونه در استان تهران تقدیر شدیم.
مظفری اظهار کرد: متأسفانه حمایت‌ها از سوی کانون‌های فرهنگی، هنری مساجد به دلیل برخی از سیاست‌گذاری ها و تغییر مدیریت‌ها کم شد و تصور آنها از حمایت‌ها ارائه مجوز است درحالی که مجوزها کافی نیست و نیازمند اعتبارات ریالی هستیم.
وی بیان کرد: کانون دیجیتال ابرار درآمدی ندارد به همین دلیل چاپ نشریه صحیفه ابرار، تولید مستندات و نرم‌افزار به دلیلی کاهش اعتبارات و امکانات متوقف شد. به هرحال کار فرهنگی نیازمند اعتبارات و امکانات خاص است.
مدیر کانون دیجیتال ابرار اظهار کرد: برخی از پرسنل کانون به دلیل کمبود حقوق رفتند اما برخی‌ها هم ماندند و بدون چشمداشت مالی کار می‌کنند. اما حیف است که این کانون به دلیل چنین مشکلاتی از بین برود. متأسفانه مسئولان با ما به عنوان کارآفرین هم رفتار نمی‌کنند. همچنین مسئولان خارج از منطقه 17 کانون ما را به خوبی می‌شناسند اما متأسفانه شهردار منطقه 17 و مسئولان منطقه از ما خبر ندارند و حتی یکبار پایش را به اینجا نگذاشته است که از نزدیک مشکلات ما را ببیند.
هوای گرم کانون طاقت‌فرساست
وی افزود: از ابتدای تشکیل کانون قرارمان با هیئت امنای مسجد این بود که از برق سه فاز مسجد استفاده نکنیم به همین دلیل کنتور برق را جدا کردیم. همچنین اگر بخواهیم برق سه فاز از اداره برق بخریم، باید پنج میلیون تومان هزینه کنیم که متأسفانه کانون چنین اعتباراتی را ندارد. ما برای آنکه کودکان و نوجوانان از سختی کمتری برخوردار باشند، کولر راهرو و اتاق مدیریت را خاموش می‌کنیم و کولر اتاق‌ها را روشن می‌کنیم.
مظفری اظهار کرد: مسجد به دلیل آنکه درآمدی ندارد، از ما می‌خواهد که اجاره کانون را پرداخت کنیم چراکه مسجد اگر بخواهد همین فضای کانون را اجاره دارد، بار بسیاری از مشکلاتش کاهش می‌یابد اما ما هم چنین توانی نداریم که به مسجد اجاره دهیم.
وی بیان کرد: برای ارتقای سواد رسانه‌ای کودکان و نوجوانان و حتی جوانان، کلاس‌های مختلف آگاهی‌بخشی را با کمترین هزینه برگزار می‌کنیم تا بیشتر به استفاده از شبکه‌های اجتماعی واقف باشند. بسیاری از مسئولان به ما فشار می‌آورند که هزینه‌های کلاس‌ها را بالا ببریم اما واقعا در این منطقه چنین موردی امکان‌پذیر نیست چراکه حتی برخی از فرزندان هم نمی‌توانند از عهده هزینه‌ها بربیایند.
پرداخت تنها دویست هزار تومان برای برنامه‌های تابستانی کانون
مدیر کانون دیجیتال ابرار با اشاره به حمایت‌های کانون‌های مساجد گفت: کانون‌های مساجد برای برگزاری برنامه‌های تابستان تنها دویست هزار تومان پرداخت کرده‌اند درحالی که ما برای برگزاری یک برنامه جانبی در مسجد یک میلیون هزینه می‌کنیم. متأسفانه در مورد مساجد ما عقب‌گرد می‌کنیم و همین کارها سبب می‌شود که مساجد از رونق بیفتند.
وی بیان کرد: گلایه نمی‌کنم چراکه با گلایه کار درست نمی شود. من حق را به مسجد می دهم به خصوصی مسجد حمزه سیدالشهدا که مظلوم است و از جایی حمایت نمی‌شود و مسجد خودکفاییست. این مسجد یکی از فعال‌ترین مساجد محله است اما متأسفانه حمایتی از ان صورت نمی‌گیرد.
مسئولان باید دغدغه‌های مساجد را رفع کنند و اگر مساجد عملکرد ضعیفی داشته باشند، هزاران کار فرهنگی هم انجام شود، بی‌تأثیر خواهد بود. اولین خط مقدم، مساجد است و اگر مساجد نتوانند کار فرهنگی کنند، قطعا هیچ نهاد و سازمانی نمی‌تواند کار فرهنگی تأثیرگذاری انجام دهد.
در تمام مسیری که از کوچه شهید موسوی می‌گذرم، به یاد شهیدانی می‌افتم که مسجد را پایگاهی برای جمع‌آوری اندیشه‌های ناب و پرورش روح‌شان کرده بودند و امروز جای خالی اهتمامی که جوانان را در مسجد نگه دارد، به چشم می‌خورد.
