آیت‌الله مصباح یزدی:
نهضت تحقیقاتی در زمینه مسایل زن و خانواده ایجاد شود/ انتقاد شدید از رواج ربا
گروه حوزه‌های علمیه: استاد برجسته حوزه علمیه با انتقاد شدید از رواج ربا در کشور به مسئله زنان و خانواده اشاره کرد و گفت: باید نهضت تحقیقاتی و علمی در مسئله زن و خانواده صورت بگیرد و قطعیات آن کاملا روشن و بیان شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی امروز 29 مهرماه در دیدار با جمعی از استادان حوزه علمیه خواهران گفت: خدا را شاکر هستیم که در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که نظام اسلامی در کشور حاکم است و در راس آن یک ولی فقیه و شخصیتی روحانی قرار دارد.
وی افزود: ما در دوره جوانی خواب چنین روزهایی را هم نمی‌دیدیم که بانوانی در کشور ما پرورش یابند که اینقدر دغدغه حکومت اسلامی و اسلام را داشته باشند و امروز به وجود چنین بانوانی افتخار می‌کنیم.
این استاد برجسته حوزه علمیه گفت: موضوع زن در اسلام موضوع جدیدی نیست و به زمان خود پیامبر(ص) بر می‌گردد که نمونه آن در تفسیر المیزان اشاره شده که زنان از پیامبر خواستند که همانند مردان در جهاد شرکت کنند و پیامبر فرمایشاتی دارند که جالب است بنابراین مسئله زنان موضوع جدیدی نیست.
وی اظهار کرد: امروز در مغرب زمین و به خصوص بعد از رنسانس آزادی زنان به اوج رسیده و برهنگی اخلاقی و فیزیکی در نهایت خود است و دستاویزی نیز برای مقابله با زنان مسلمان شده است که ما باید صرفنظر از شرایط تاریخی و منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم به این مسئله بپردازیم و ببینیم که وظیفه اصلی ما چیست؟
این استاد برجسته حوزه با اشاره به سؤالات مطرح شده در مورد زنان و شبهات فراوان این موضوع، با طرح این سؤال که آیا کار کافی علمی و در دسترس انجام شده است عنوان کرد: فی الجمله کارهای تحقیقاتی و تالیف کتاب و مقاله انجام شده است ولی اینکه فراگیر باشد و به صورتی گسترده بتواند در مجامع بیان شود کاری نشده البته در زمینه اقتصاد و ... و حتی در زمینه ولایت فقیه که اساس این نظام است هم کار چندانی نشده است.
رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) عنوان کرد: بحث ولایت فقیه در جامعه مطرح شده و می‌شود ولی حقیقتا من در میان سیاستمداران کسی را که به صورت جدی ولایت فقیه را باور داشته باشد سراغ ندارم؛ خیلی از کسانی که ادعای طرفداری از ولایت را دارند شواهد کافی وجود دارد که ولایت را قبول ندارند و برای راضی نگهداشتن مردم آن را در ظاهر مطرح می‌کنند.
آیت الله مصباح یزدی اظهار کرد: بنابراین ما در دلایل اثبات و پاسخ به شبهات و راه‌های اجرایی در زمینه مسئله زنان و خانواده و سایر موضوعات کمبود زیادی داریم؛ به عنوان مثال امروز مهمترین مسئله در زمینه اقتصادی، ربا است که حتی در پیشرفته ترین کشورها همین سودهای کلان و ربا عامل مشکلات اقتصادی و نارضایتی اجتماعی است و در کشور ما نیز امری عادی شده است.
انتقاد شدید از ربا
این استاد برجسته حوزه با تاکید بر اینکه بانکداری باید اسلامی باشد و ربا حذف شود اظهار کرد: البته قوانینی برای این کار در کشور وضع شده ولی عملا نرخ بهره بین 20 تا 30 درصد است؛ هنوز با اینکه بسیاری از مسایل در قانون آمده ولی مسئولان در دلشان این است که این ها شدنی و اجرایی نیست و گاهی با بهانه‌هایی مانند عقود شرعی این بهره‌ها از مردم گرفته می‌شود در حالی که خداوند فرمود ربا اعلان جنگ با من است و متاسفانه در کشوری این وضع اقتصادی را شاهدیم که تنها نظام اسلامی در جهان است بنابراین مشکلات تنها مخصوص زنان نیست و سایر عرصه‌ها نیز کمبود، فراوان است.
وی با اشاره به وظیفه افراد دغدغه‌مند نسبت به این مسایل بیان کرد: اول باید به قدر کافی کسانی را تربیت کنیم که تحقیق کنند و نظر اسلام را بفهمند و آن را به خوبی درک کنند و بعد به شهات پاسخ دهند؛ نمی‌گویم کاری در این زمینه نشده ولی به اندازه کافی نیست پس ابتدا باید کار وسیع تحقیقاتی در مورد مسایل زنان صورت بگیرد و حکم اولیه اسلام در مسایل مربوط به بانوان مشخص شود البته این موضوع وقتی ثمر می دهد که تشخیص ما مضاعف و دقیق باشد یعنی غیر از بررسی اساس نظام زن و خانواده در اسلام باید شبهات را هم شناسایی کنیم.
آیت الله مصباح یزدی گفت: با وجود کارهای علمی و کتاب‌های نوشته شده اینقدر کار نشده که هر دختر دانشجویی بتواند با خواندن کتاب و مقاله‌ای پاسخ شبهات ذهنی خود را دریافت کند.
وی با اشاره به مترقی بودن قوانین اسلامی و اقبال مردم دنیا نسبت به آن افزود: این طور نیست که ما نتوانیم مسایل اسلام در مورد زنان را در سطح دنیا مطرح کنیم زیرا پذیرش دارد ولی کار به اندازه کافی انجام نشده به خصوص با شبهاتی که به وسیله سایت‌ها از در و دیوار می‌بارد.
آیت الله مصباح یزدی با اشاره به کمبود افراد متخصص و آشنا به فرهنگ و زبان مردم دیگر کشورها تصریح کرد: باید پاسخ شبهات را طبق فرهنگ اقوام و جوامع مختلف و با لحن و بیان مخصوص به آنان و متناسب با زبان آنان بدهیم که البته کاری علمی و تحقیقاتی است.
وی با اشاره به وضعیت زنان در جامعه افزود: باید ریشه مشکلات زن و خانواده در جامعه درک شود و درک درستی از آن داشته باشیم چون همیشه افراط و تفریط وجود داشته و دارد؛ برخی سیاه‌نمایی می‌کنند که فاتحه همه چیز خوانده شده و برخی نیز توجیه‌گر هستند که هیچ کدام درست نیست لذا باید بررسی دقیق داشته باشیم و عوامل را شناسایی کنیم.
این استاد برجسته حوزه با اشاره به تحلیل‌های نادرست از اسلام که از سوی برخی استادان در دانشگاه مطرح می‌شود بیان کرد: استادی در یکی از دانشگاه‌های کشور در مورد اسلام گفته است که کارشناسان مسایل اسلامی سه دسته هستند؛ برخی می گویند اسلام همان است که بر پیامبر نازل شده و قابل تغییر نیست؛ برخی می‌گویند اسلام کلیاتش مورد قبول است اما جزئیات آن قابل عمل نیست و گروه سوم اصل اسلام را قبول دارند ولی معتقدند به درد امروز نمی خورد و باید دینی از نو بسازیم که نمایندگان این گروه فکری، دکتر سروش و شریعتی هستند.
وی افزود: در دانشگاه‌های ما این طور مباحث جامعه‌شناسی عنوان و به خورد دانشجویان داده می‌شود و در چنین شرایطی تکلیف مزدوران بیگانه روشن است بنابراین اگر سیاستگذاران امور فرهنگی و دانشگاهی ما از دسته سوم و شبیه آن باشند تحقیقات صرف و نوشتن کتاب و ... به جایی نخواهد رسید زیرا آنان کار خود را خواهند کرد هر چد ما صدها جلد کتاب بنویسیم.
وی ادامه داد: البته اگر بر فرض مسئولان مقید باشند که کاملا دستورات اسلام را رعایت کنند آیا نظر اسلام را دقیقا می‌دانیم؟ و تکلیف شفاف و روشنی به صورت منسجم ارایه داده‌ایم؟ از این رو باید نهضت تحقیقاتی و علمی در مسئله زن و خانواده صورت بگیرد و قطعیات آن کاملا روشن شود و از مسایل اختلافی اغماض کنیم. باید سایت‌هایی داشته باشیم تا مسایل اسلامی را بیان کنیم که البته هم نیرو می‌خواهد و هم بودجه که نیازمند حمایت دولت است و باید راه تعامل با آن را پیدا کنیم.
پرهیز از نا امیدی
وی افزود: البته یک نوع برخورد با مشکلات اجتماعی این است که زود عقب بنشینیم و تصور کنیم همه چیز از دست رفته است؛ نوع دیگر این است که تصور کنیم می‌توانیم همه چیز را طبق میل خود اصلاح کنیم که هر دو نادر است؛ از این رو باید واقع‌بینانه و نه کوته‌بینانه و در عین حال امیدوارانه کارهایی که اهمیت و اولویت بیشتری دارد انجام دهیم طبعا برای قشر فرهیخته حوزه و دانشگاه، اولویت تحقیقات علمی است و اول باید مسایل علمی را روشن و شبهات آن را بررسی و ارایه مسیر برای کشور و دیگران داشته باشیم.
وی افزود: البته ما نیروی کارآمدی که بتواند دیگران را اقناع و مطالب را تبیین کند نداریم؛ به عنوان مثال الان چند نفر مبلغ توانمند داریم که بتوانیم به آمریکا و کشورهای دیگر بفرستیم که مخاطب هم داریم؛ ما کمبودهای زیادی داریم که منحصر به حوزه و دانشگاه نیست و هر دو نهاد همچنین دستگاه‌های اجرایی کشور کوتاهی کرده‌اند.
آیت الله مصباح یزدی عنوان کرد: توقع این که با یک حرکت علمی، سیاسی و اجتماعی بتوانیم همه مشکلات را حل کنیم توقع بیجایی است زیرا هیچ نبی و پیامبری نیز نتوانسته چنین کاری انجام دهد. باید ببینیم چه می‌توانیم انجام دهیم تا مقداری از فساد کمتر شود از این رو باید قدم‌های استوار و محکم و عاقلانه و خوشبینانه و امیدوارانه گام برداریم و برای آن برنامه‌ریزی کنیم.
وی تاکید کرد: فسادهای دانشگاه‌ها هر قدر هم باشد بیشتر از دوره شاه نیست و از درون همین محیط ها، انقلاب شد و نباید تصور کنیم هیچ کاری نمی‌توان کرد بلکه افراد مخلصی در همین مراکز هستند که حاضرند شبانه‌روز کار کنند به شرطی که ما برنامه داشته باشیم و تعهد جمعی و کار گروهی را غنیمت بدانیم و نگذاریم کارهای کوچک مانع کارهای بزرگ شود.
وی در بخشی از سخنانش با اشاره به وضعیت امروز آمریکا گفت: افراد زیادی در این کشور هستند که دوست دارند بر اساس فطرت انسانی خود زندگی سالم و درستی داشته باشند و از اینکه یکی از این دو نفر قرار است رئیس جمهور آنان شوند شرم دارند ولی متاسفانه مطالب اسلام در زمینه های مختلف به آنان نرسیده و مستضعف فکری در این زمینه هستند و وظیفه ما در این باره دشوار است.
وی افزود: ما در دوره جوانی خواب چنین روزهایی را هم نمی‌دیدیم که بانوانی در کشور ما پرورش یابند که اینقدر دغدغه حکومت اسلامی و اسلام را داشته باشند و امروز به وجود چنین بانوانی افتخار می‌کنیم.
این استاد برجسته حوزه علمیه گفت: موضوع زن در اسلام موضوع جدیدی نیست و به زمان خود پیامبر(ص) بر می‌گردد که نمونه آن در تفسیر المیزان اشاره شده که زنان از پیامبر خواستند که همانند مردان در جهاد شرکت کنند و پیامبر فرمایشاتی دارند که جالب است بنابراین مسئله زنان موضوع جدیدی نیست.
وی اظهار کرد: امروز در مغرب زمین و به خصوص بعد از رنسانس آزادی زنان به اوج رسیده و برهنگی اخلاقی و فیزیکی در نهایت خود است و دستاویزی نیز برای مقابله با زنان مسلمان شده است که ما باید صرفنظر از شرایط تاریخی و منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم به این مسئله بپردازیم و ببینیم که وظیفه اصلی ما چیست؟
این استاد برجسته حوزه با اشاره به سؤالات مطرح شده در مورد زنان و شبهات فراوان این موضوع، با طرح این سؤال که آیا کار کافی علمی و در دسترس انجام شده است عنوان کرد: فی الجمله کارهای تحقیقاتی و تالیف کتاب و مقاله انجام شده است ولی اینکه فراگیر باشد و به صورتی گسترده بتواند در مجامع بیان شود کاری نشده البته در زمینه اقتصاد و ... و حتی در زمینه ولایت فقیه که اساس این نظام است هم کار چندانی نشده است.
رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) عنوان کرد: بحث ولایت فقیه در جامعه مطرح شده و می‌شود ولی حقیقتا من در میان سیاستمداران کسی را که به صورت جدی ولایت فقیه را باور داشته باشد سراغ ندارم؛ خیلی از کسانی که ادعای طرفداری از ولایت را دارند شواهد کافی وجود دارد که ولایت را قبول ندارند و برای راضی نگهداشتن مردم آن را در ظاهر مطرح می‌کنند.
آیت الله مصباح یزدی اظهار کرد: بنابراین ما در دلایل اثبات و پاسخ به شبهات و راه‌های اجرایی در زمینه مسئله زنان و خانواده و سایر موضوعات کمبود زیادی داریم؛ به عنوان مثال امروز مهمترین مسئله در زمینه اقتصادی، ربا است که حتی در پیشرفته ترین کشورها همین سودهای کلان و ربا عامل مشکلات اقتصادی و نارضایتی اجتماعی است و در کشور ما نیز امری عادی شده است.
انتقاد شدید از ربا
این استاد برجسته حوزه با تاکید بر اینکه بانکداری باید اسلامی باشد و ربا حذف شود اظهار کرد: البته قوانینی برای این کار در کشور وضع شده ولی عملا نرخ بهره بین 20 تا 30 درصد است؛ هنوز با اینکه بسیاری از مسایل در قانون آمده ولی مسئولان در دلشان این است که این ها شدنی و اجرایی نیست و گاهی با بهانه‌هایی مانند عقود شرعی این بهره‌ها از مردم گرفته می‌شود در حالی که خداوند فرمود ربا اعلان جنگ با من است و متاسفانه در کشوری این وضع اقتصادی را شاهدیم که تنها نظام اسلامی در جهان است بنابراین مشکلات تنها مخصوص زنان نیست و سایر عرصه‌ها نیز کمبود، فراوان است.
وی با اشاره به وظیفه افراد دغدغه‌مند نسبت به این مسایل بیان کرد: اول باید به قدر کافی کسانی را تربیت کنیم که تحقیق کنند و نظر اسلام را بفهمند و آن را به خوبی درک کنند و بعد به شهات پاسخ دهند؛ نمی‌گویم کاری در این زمینه نشده ولی به اندازه کافی نیست پس ابتدا باید کار وسیع تحقیقاتی در مورد مسایل زنان صورت بگیرد و حکم اولیه اسلام در مسایل مربوط به بانوان مشخص شود البته این موضوع وقتی ثمر می دهد که تشخیص ما مضاعف و دقیق باشد یعنی غیر از بررسی اساس نظام زن و خانواده در اسلام باید شبهات را هم شناسایی کنیم.
آیت الله مصباح یزدی گفت: با وجود کارهای علمی و کتاب‌های نوشته شده اینقدر کار نشده که هر دختر دانشجویی بتواند با خواندن کتاب و مقاله‌ای پاسخ شبهات ذهنی خود را دریافت کند.
وی با اشاره به مترقی بودن قوانین اسلامی و اقبال مردم دنیا نسبت به آن افزود: این طور نیست که ما نتوانیم مسایل اسلام در مورد زنان را در سطح دنیا مطرح کنیم زیرا پذیرش دارد ولی کار به اندازه کافی انجام نشده به خصوص با شبهاتی که به وسیله سایت‌ها از در و دیوار می‌بارد.
آیت الله مصباح یزدی با اشاره به کمبود افراد متخصص و آشنا به فرهنگ و زبان مردم دیگر کشورها تصریح کرد: باید پاسخ شبهات را طبق فرهنگ اقوام و جوامع مختلف و با لحن و بیان مخصوص به آنان و متناسب با زبان آنان بدهیم که البته کاری علمی و تحقیقاتی است.
وی با اشاره به وضعیت زنان در جامعه افزود: باید ریشه مشکلات زن و خانواده در جامعه درک شود و درک درستی از آن داشته باشیم چون همیشه افراط و تفریط وجود داشته و دارد؛ برخی سیاه‌نمایی می‌کنند که فاتحه همه چیز خوانده شده و برخی نیز توجیه‌گر هستند که هیچ کدام درست نیست لذا باید بررسی دقیق داشته باشیم و عوامل را شناسایی کنیم.
این استاد برجسته حوزه با اشاره به تحلیل‌های نادرست از اسلام که از سوی برخی استادان در دانشگاه مطرح می‌شود بیان کرد: استادی در یکی از دانشگاه‌های کشور در مورد اسلام گفته است که کارشناسان مسایل اسلامی سه دسته هستند؛ برخی می گویند اسلام همان است که بر پیامبر نازل شده و قابل تغییر نیست؛ برخی می‌گویند اسلام کلیاتش مورد قبول است اما جزئیات آن قابل عمل نیست و گروه سوم اصل اسلام را قبول دارند ولی معتقدند به درد امروز نمی خورد و باید دینی از نو بسازیم که نمایندگان این گروه فکری، دکتر سروش و شریعتی هستند.
وی افزود: در دانشگاه‌های ما این طور مباحث جامعه‌شناسی عنوان و به خورد دانشجویان داده می‌شود و در چنین شرایطی تکلیف مزدوران بیگانه روشن است بنابراین اگر سیاستگذاران امور فرهنگی و دانشگاهی ما از دسته سوم و شبیه آن باشند تحقیقات صرف و نوشتن کتاب و ... به جایی نخواهد رسید زیرا آنان کار خود را خواهند کرد هر چد ما صدها جلد کتاب بنویسیم.
وی ادامه داد: البته اگر بر فرض مسئولان مقید باشند که کاملا دستورات اسلام را رعایت کنند آیا نظر اسلام را دقیقا می‌دانیم؟ و تکلیف شفاف و روشنی به صورت منسجم ارایه داده‌ایم؟ از این رو باید نهضت تحقیقاتی و علمی در مسئله زن و خانواده صورت بگیرد و قطعیات آن کاملا روشن شود و از مسایل اختلافی اغماض کنیم. باید سایت‌هایی داشته باشیم تا مسایل اسلامی را بیان کنیم که البته هم نیرو می‌خواهد و هم بودجه که نیازمند حمایت دولت است و باید راه تعامل با آن را پیدا کنیم.
پرهیز از نا امیدی
وی افزود: البته یک نوع برخورد با مشکلات اجتماعی این است که زود عقب بنشینیم و تصور کنیم همه چیز از دست رفته است؛ نوع دیگر این است که تصور کنیم می‌توانیم همه چیز را طبق میل خود اصلاح کنیم که هر دو نادر است؛ از این رو باید واقع‌بینانه و نه کوته‌بینانه و در عین حال امیدوارانه کارهایی که اهمیت و اولویت بیشتری دارد انجام دهیم طبعا برای قشر فرهیخته حوزه و دانشگاه، اولویت تحقیقات علمی است و اول باید مسایل علمی را روشن و شبهات آن را بررسی و ارایه مسیر برای کشور و دیگران داشته باشیم.
وی افزود: البته ما نیروی کارآمدی که بتواند دیگران را اقناع و مطالب را تبیین کند نداریم؛ به عنوان مثال الان چند نفر مبلغ توانمند داریم که بتوانیم به آمریکا و کشورهای دیگر بفرستیم که مخاطب هم داریم؛ ما کمبودهای زیادی داریم که منحصر به حوزه و دانشگاه نیست و هر دو نهاد همچنین دستگاه‌های اجرایی کشور کوتاهی کرده‌اند.
آیت الله مصباح یزدی عنوان کرد: توقع این که با یک حرکت علمی، سیاسی و اجتماعی بتوانیم همه مشکلات را حل کنیم توقع بیجایی است زیرا هیچ نبی و پیامبری نیز نتوانسته چنین کاری انجام دهد. باید ببینیم چه می‌توانیم انجام دهیم تا مقداری از فساد کمتر شود از این رو باید قدم‌های استوار و محکم و عاقلانه و خوشبینانه و امیدوارانه گام برداریم و برای آن برنامه‌ریزی کنیم.
وی تاکید کرد: فسادهای دانشگاه‌ها هر قدر هم باشد بیشتر از دوره شاه نیست و از درون همین محیط ها، انقلاب شد و نباید تصور کنیم هیچ کاری نمی‌توان کرد بلکه افراد مخلصی در همین مراکز هستند که حاضرند شبانه‌روز کار کنند به شرطی که ما برنامه داشته باشیم و تعهد جمعی و کار گروهی را غنیمت بدانیم و نگذاریم کارهای کوچک مانع کارهای بزرگ شود.
وی در بخشی از سخنانش با اشاره به وضعیت امروز آمریکا گفت: افراد زیادی در این کشور هستند که دوست دارند بر اساس فطرت انسانی خود زندگی سالم و درستی داشته باشند و از اینکه یکی از این دو نفر قرار است رئیس جمهور آنان شوند شرم دارند ولی متاسفانه مطالب اسلام در زمینه های مختلف به آنان نرسیده و مستضعف فکری در این زمینه هستند و وظیفه ما در این باره دشوار است.
