صالحی‌امیری تشریح کرد:
تغییرات فرهنگی چهار دهه انقلاب/ دولت اعتقادی به انسداد شبکه‌های اجتماعی ندارد
گروه ادب: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به فرهنگ ایثار و شهادت و تبیین چهار میوه فرهنگ، اظهار کرد: دولت اعتقادی به انسداد شبکه‌های اجتماعی نداشته و بر سالم‌سازی و صیانت از آن تأکید دارد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، اولین همایش سراسری دبیران استانی شورای ترویج و توسعه فرهنگ ایثار و شهادت صبح سه‌شنبه 14 دی ماه با حضور سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدعلی شهیدی، رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران برگزار شد.
صالحی‌امیری در این نشست گفت: متأسفانه ما در رابطه با وضعیت فرهنگی و اجتماعی کشور، در شرایط مثبتی قرار نداریم؛ به این معنی که در حوزه اجتماعی در دهه اول انقلاب همزمان با صدارت مقام معظم رهبری و در دوران جنگ، در بهترین وضعیت بودیم. در دهه دوم شرایط کشور دست‌خوش تغییر شده و ناظر ظهور اینترنت و آغاز ظهور آسیب‌های اجتماعی از مجرای شبکه‌های اینترنتی هستیم. نسل جدید با ارزش‌های جدید آشنا شده و شکاف سنی بین والدین و فرزندان فاصله می‌اندازد که در حیطه رفتارها و هنجارهایی مشکلاتی را در پی دارد.
وی افزود: اینترنت به چهره‌ای، میان‌چهره تبدیل می‌شود و بین افراد جامعه شکاف ایجاد می‌کند. در گذشته اعضای خانواده به طور متوسط دو ساعت با یکدیگر گفت‌وگو می‌کردند، در حالی‌که این زمان اکنون به 20 دقیقه رسیده است؛ این شکاف در حالی با ظهور شبکه‌های اجتماعی پُر می‌شود که فاقد پالایش و مصرف فرهنگی جامعه است.
صالحی‌امیری ادامه داد: در دهه اول نیازهای اولیه مورد توجه بود و معرفت، معنویت، اخلاق و همدردی در اولویت قرار داشت اما در دهه دوم شبکه‌های اجتماعی این وضعیت را تغییر داده و پدیده‌های طلاق، اعتیاد، مهاجرت، فساد و خشونت در جامعه رواج می‌یاد و شرایط متفاوت می‌شود. در خانواده‌ها حوادث جدی شکل می‌گیرد که نگران‌کننده است، از جمله آنها افزایش آمار طلاق است که نشان می‌دهد خانواده دچار تغییرات فرهنگی و اجتماعی شده است.
وی در ادامه عنوان کرد: در این راستا روابط اجتماعی دست‌خوش تغییره شده و تعاملات اجتماعی میان زن و مرد در خانواده تغییر یافته است و پدیده زشتی به نام ازدواج سفید رخ داده که مخاطرات جدی را ایجاد کرده و خواهد کرد.
وزیر ارشاد با اشاره به آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی بیان کرد: ظهور شبکه‌های اجتماعی با 12 آسیب همراه است و از این منظر شورای عالی مجازی به دنبال ایجاد سازوکار سالم‌سازی و صیانت از فضای مجازی است. دولت و شورای عالی مجازی اعتقادی به انسداد شبکه‌های اجتماعی ندارد، اما همچنان که در حوزه تغذیه محتوای مجازی نیازمند سلامت و استانداردسازی هستیم. در این زمینه نیز باید از فرهنگ صیانت کنیم که این امر در آینده نزدیک شکل می‌گیرد.
صالحی‌امیری ادامه داد: در دهه سوم، نسل جدید وارد عرصه اجتماعی شده و مناسبات در دانشگاه‌ها تغییر یافته و ادبیات اجتماعی نیز دچار تحول شده است و نقد قدرت تبدیل به فرهنگ عمومی شده است. در دهه چهارم نیز زندگی دیجیتالی شکل گرفته و منافع فردی بر منافع جمعی غالب شده و شکاف ارزشی و هنجاری گسترش یافته و نسل جدید از خانواده به سوی ارتباط با همسالان سوق یافته و از آنجا به شبکه‌های اجتماعی رسیده است.
وی در ادامه گفت: مسئولیت آموزشی و تربیت، دیانت و ... در گذشته در خانواده شکل می‌گرفت و پس از آن به مدرسه و دانشگاه محول شد و چون آنها توانایی این کار را نداشتند به تدریج این امر به جامعه منتقل شد، در نتیجه دچار آسیب‌هایی شدیم. امروز شبکه‌های اجتماعی کانون تغییرات فرهنگی در کشور شده است.
صالحی‌امیری با اشاره به تحولات دهه چهارم عنوان کرد: در دهه چهارم نهادهای مدنی افزایش یافته و مباحث جنسیتی مورد توجه قرار گرفته است؛ همچنین محیط زیست در اولویت قرار گرفته و اگر امروز کسی به حیوانی حمله کند مورد واکنش‌های شدید خواهد بود در حالی که در گذشته چنین موضوعی مطرح نبود.
وزیر ارشاد با بیان اینکه جامعه ایران جامعه‌ای بسیار پیچیده است، افزود: جامعه ایران پیش‌بینی‌ناپذیر است و همه تحولات نشان می‌دهد که واقعیت‌های جامعه را نتوانسته‌ایم پیش‌بینی کنیم. این نیازمند بازشناخت است و دلیل وضعیت امروز نیز ناشی از فاصله گرفتن از فرهنگ ایثار و شهادت و گفتمان جنگ و خانواده است.
وی ادامه داد: وضعیت امروز ما محصول عملکرد دیروز ماست؛ چراکه تغییرات فرهنگی و اجتماعی در یک دهه رخ می‌دهد؛ از این‌رو مدیران بنیاد شهید آنچه امروز در حوزه فرهنگ انجام می‌دهند، باید در 10 سال آینده منتظر نتیجه آن باشند؛ بنابراین باید از این فرصت استفاده کرد و به فرهنگ ایثار و شهادت بازگشت، البته در این راستا نیازمند احیای گفتمان جنگ، ایثار و شهادت، دگرخواهی و همنوایی در جامعه هستیم که در زمان جنگ در اوج خود بود.
صالحی‌امیری تصریح کرد: ما باید از شعار به سمت گفتمان و عمل حرکت کنیم، نیاز امروز جامعه گفتمان‌سازی است و نه شعارسازی. گفتمان عملیاتی درونی است و بر اساس باورهای جامعه استوار می‌شود. اگر امروز از من درباره مهم‌ترین چالش اقتصاد مقاومتی سؤال شود، پاسخم گفتمان‌سازی است؛ یعنی جامعه باید با عمق جان درک کند که نیازمند احیای فرهنگ ایثار و شهادت است.
آسیب‌های اجتماعی ناشی از فاصله‌گیری از ایثار و شهادت است
وی
در ادامه گفت: میوه‌های فرهنگ چهار دسته‌اند، اولین میوه، هویت‌بخشی است،
جامعه بدون هویت در معرض فروپاشی قرار می‌گیرد و در این راستا جوهر جامعه
دین و دیانت است. هویت دوم ما جنگ و جهاد و پس از آن اخلاق است. میوه دوم
فرهنگ نیز انسجام‌بخشی است، یعنی اینکه باور داشته باشیم، منافع جمعی مقدم
بر دیگران است و در این زمینه جامعه ایثارگری باید مورد توجه و تکریم قرار
گیرد. شخصیت‌آفرینی وجهه سوم فرهنگ است، شهدا به ملت ما شخصیت و ایثارگران
قدرت مقاومت دادند؛ از این رو راه نجات کشور بازگشت به فرهنگ ایثار و شهادت
است و گفتمان‌سازی به معنی دولتی‌سازی و فرهنگ نیست که این خطا است و
جامعه باید نسبت به احساس نیاز کند تا در فضای ایثار و شهادت تنفس کند و
نیاز به این فرهنگ به مثابه اکسیژن در جامعه است.
وزیر فرهنگ و
ارشاد اسلامی اظهار کرد: برای اینکه بتوانیم به این هدف برسیم، نیازمند
برنامه بلندمدت و میان‌مدت استراتژیک هستیم و در این زمینه باید از دولتی
شدن پرهیز کرد. دولت باید بستر گفتمان‌سازی را ایجاد کند، اما گفتمان‌سازی
باید در جامعه، خانواده و مدرسه شکل بگیرد. روحانیت، نخبگان، اصحاب قلم و
رسانه‌ها در این راستا رسالت مشترک دارند تا فرهنگ ایثار و شهادت تولید و
بازتولید شود و از سوی دیگر با تولید انبوه محصولات فرهنگی برای افزایش
سرانه مصرف این محصولات در جامعه اقدام کنیم و از شبکه‌های اجتماعی برای
این موضوع استفاده کنیم.
صالحی‌امیری با تأکید بر عبور از سطح
شعار به گفتمان‌سازی بیان کرد: جنگ ما براساس باورها بود؛ از این رو باید
ابزار فرهنگ و هنر را در راستای ساخت فیلم، تئاتر، نگارش کتاب و رمان و ...
به خدمت فرهنگ ایثار و شهادت درآید. اگر با آسیب‌های اجتماعی متعدد و
پرونده‌های فراوان در قوه قضائیه مواجه هستیم، به دلیل فاصله‌گیری از این
فرهنگ است. باید برای جوانان نمادسازی و اسطوره‌سازی کرد و در حال حاضر بیش
از هر زمان دیگر به خرازی‌ها و همت ها نیازمندیم و کتاب‌های مدرسه و
دانشگاه نیز باید در همین مسیر باشند و در افق 1404 جامعه‌ای دشمن‌شناس و
مقاوم در مقابل تهاجم و اخلاق‌مدار داشته باشیم.
برای رسیدن به نقطه‌ای مطلوب فرهنگی نیازمند گفتمان‌سازی هستیم
وی
تصریح کرد: همه ما در بروز وضعیت امروز جامعه مسئول هستیم و اگر امروز
حرکت نکنیم، فردای جامعه دچار چالش‌های متعدد خواهد شد، از این رو یک رسالت
شرعی و قانونی داریم که رسالت شرعی مقدم بر رسالت قانونی است.
صالحی‌امیری
یادآور شد: جامعه بیش از همه نیاز به ثبات و آرامش دارد و استراتژی دکتر
روحانی نیز در راستای همین ثبات و آرامش است و دولت با همه امکانات در خدمت
جامعه است و عده‌ای تلاش دارند همه دستاوردها را انکار کرده و عده‌ای هم
گوشه‌ای بنشینند و فقط شعار دهند و هیچ احساسی نسبت به درد مردم ندارند.
وزیر
فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: منابع قدرت دیپلماسی و رسانه هستند و در دنیا
مذاکره خود، تولید قدرت است و در برجام ضمن تولید قدرت از طریق مذاکره،
منافع ملی نیز تأمین شد. برخی در زمین دشمن بازی می‌کنند.منطقه در آتش
می‌سوزد و نامن‌ترین منطقه خاورمیانه است و در میان آنها ایران امن‌ترین
کشور است و این محصول درایت رهبری بوده و پشتوانه آن نیز ایثار و شهادت
است. امروز موفق شدیم زنجیز تحقیر را باز کنیم و این عزت است. برجام یک امر
ضروری برای عبور از بحران بزرگتر است و دولت با تدابیر رهبری مسیر را
دنبال خواهد کرد و از هرگونه حرکت احساسی و شتابزده جلوگیری می‌شود.
وی
ادامه داد: ما برای رسیدن به نقطه‌ای مطلوب فرهنگی نیازمند گفتمان‌سازی
هستیم و این گفتمان‌سازی از مدرسه و دانشگاه آغاز می‌شود و دولت و ملت باید
مسیر حرکت خود را به سمت قله‌های فضیلت و معرفت و معنویت طی کنند.
