علی(ع)؛ شخصیت محوری فرهنگ و تمدن ایرانی است
گروه هنر ــ عضو شورای اسلامی شهر تهران در مراسم اختتامیه جشنواره نقالی و پرده‌خوانی «غدیر» اظهار کرد: هر جا سخن از نام علی(ع) در مناسبات روزمره ایرانیان بوده است، وقایع پیرامون آن نیز با قوت باقی مانده و مردم آن را ارج نهاده‌اند؛ به همین جهت باید علی(ع) را شخصیت محوری فرهنگ و تمدن ایرانی دانست.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ مراسم اختتامیه سومین جشنواره سراسری نقالی و پرده‌خوانی «غدیر»(نقالان علوی) عصر امروز سه‌شنبه 6 شهریور در تماشاخانه مهر حوزه هنری برگزار شد.
احمد مسجدجامعی؛ عضو شورای اسلامی شهر تهران در این مراسم با اشاره به پیشینه اقدامات صورت گرفته هم در زمان تصدی‌اش در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و هم در حوزه مدیریت فرهنگی شهرداری تهران در زمینه بسط و گسترش هنر نقالی و پرده‌خوانی گفت: خاطرم هست که پیشتر استاد داوود فتحعلی‌بیگی از پیشکسوتان نمایش‌های آئینی و سنتی به اتفاق خانم لاله تقیان؛ پژوهشگر نمایش‌های آئینی اقدامات مؤثری در زمینه تمرکز و بهسازی امور هنرمندان نقال و پرده‌خوان به انجام رساندند که می‌توان آن مسیر را تداوم بخشید و تقویت کرد.
وی ادامه داد: صحبت از اختصاص فضا و مکانی ثابت و مشخص تحت عنوان خانه نقالان و پرده‌خوانان به عنوان یک واحد صنفی به میان آمد که این موضوع هم در همان زمان با پیگیری دوستان منجر به اختصاص فضا و محلی برای اجتماع پرده‌خوانان و نقالان شد که باید در شرایط کنونی نسبت به بهسازی و تجهیز چنین مکانی اقدامات مقتضی را به انجام رساند که حتماً من در نخستین دیدارم با رئیس سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران این خواست بحق جامعه نقالان و پرده‌خوانان را با ایشان در میان خواهم گذاشت.
مسجدجامعی با تشکر و قدردانی از تلاش ساعی مسئولان برگزاری این جشنواره تصریح کرد: هنر نقالی و پرده‌خوانی پیشینه تاریخی ژرفی در میان ما ایرانیان دارد؛ ما ایرانیان از دیرباز هوش تصویری بسیار زیادی داشتیم، چرا که در محیط زندگی خودمان به مراتب حتی به فرض تزئین مکانی که در آن نیز زندگی می‌کنیم از تابلوهای نقاشی و عکس، نقوش برجسته و مجسمه استفاده می‌کنیم و جای تعجب نیست که در چنین محیطی هنر نقالی و پرده‌خوانی که ساحتی آمیخته با اغلب هنرهای نمایشی، موسیقی و تجسمی است، این‌چنین مورد توجه و وثوق قرار گرفته باشد.
عضو شورای اسلامی شهر تهران ادامه داد: حتی ما به فاصله کمی از دنیا صاحب سینما شدیم و در این رشته هنری هم خیلی زود به پیشرفت‌هایی نائل آمدیم، این امر به آن جهت بود که ما از رهگذر هنرهایی همچون نقالی و پرده‌خوانی که من نام آن را می‌توانم سینمای متقدم بگذارم، با دنیای تصویر و کنش‌های نمایشی آشنا بوده‌ایم.
مسجدجامعی افزود: در تعریف پرده‌خوانی نیز من با این عنوان که این هنر به روایات تاریخی می‌پردازد، مواجه شدم که به نظرم باید کمی در آن دخل و تصرف کرده و به اصلاح آن پرداخت، چرا که پرده‌خوانی همچون سینما روایت صرف تاریخی نیست و کارگردان و پدیدآورنده آن به فراخور می‌تواند در روند روایت به تغییراتی دست بزند.
این کارشناس امور فرهنگی و هنری تأکید کرد: ما شخصیت تاریخی همچون ابومسلم را داریم و در عین حال یک سند مکتوب به نام ابومسلم‌نامه، در مورد مختار ثقفی نیز به همین منوال اما آنچه که در ابومسلم‌نامه و مختارنامه روایت شده است، لزوماً منطبق با واقعه تاریخ زندگی این دو شخصیت نیست، در مورد پرده‌خوانی نیز باید گفت که هنرمند نقال و پرده‌خوان به فراخور و گنجایش و حس و حال مجلس و همراهی آنها و البته با تکیه بر خلاقیت فردی می‌تواند مواردی را به اصل روایت اضافه و یا از آن کم کند که البته این مسئله نباید به اصل روایت خدشه‌ای وارد کند.
مسجدجامعی ادامه داد: در تحقیق دیگری که به انجام رساندم، متوجه این مسئله شدم که 47 شیوه متفاوت اجرایی در ذیل واژه نقالی داریم که نمونه‌هایی از آن عبارتند از مناقب‌خوانی، قصه‌گویی، قوالی، شمایل‌گردانی، چاووش‌خوانی، حمله‌خوانی، علی‌نامه‌خوانی، نوروزخوانی، مرشدخوانی، قنبرخوانی و... .
وی اظهار داشت: بسیاری از این گونه‌های طرح شده در زیرمجموعه نقالی که به آنها اشاره شد، ارتباط مستقیم با موضوع زندگی حضرت علی(ع) دارند، شاید پیش خود این سؤال را مطرح کنید که ربط نوروزخوانی با ماجرای زندگی حضرت علی(ع) در چیست؟ من باید به این پرسش این‌گونه پاسخ بدهم که واقعه غدیرخم در حجة‌الوداع مقارن شده بود با ایام نوروز، شاید به همین خاطر است که همچنان نوروز از جمله اعیاد ما ایرانیان پس از ظهور اسلام نیز باقی مانده باشد، اما دیگر خبری از جشن مهرگان به عنوان یک آئین ایرانی نیست.
عضو شورای اسلامی شهر تهران در پایان سخنان خود، تصریح کرد: اساساً به این نتیجه رسیده‌ام که هر جا سخن از نام علی(ع) و سیره علوی در مناسبات و زندگی روزمره ایرانیان بوده است، پدیده و وقایع پیرامون آن نیز به قوت خویش باقی مانده است و مردم آن را ارج نهاده‌اند؛ خاطرم هست در دوره‌ای که تصدی وزارت ارشاد را در اختیار داشتم نمایشگاهی از آثار نقاشی با موضوع علی(ع) برپا شد که نام آن را نیز 110 گذاشتند و در کنار مسلمانان و شیعیان، هنرمندانی از ادیان و مذاهب دیگر هم شرکت کرده بودند، لذا نتیجه می‌گیریم که حب علی(ع) در وجود همه ما ایرانیان فارغ از دین و مذهب و آئین به ودیعه گذاشته شده است و به طور مشخص علی(ع)، شخصیت‌محوری حوزه فرهنگ و تمدن ایرانی است.
این گزارش حاکی است پیش از سخنرانی مسجد جامعی، کوروش زارعی؛ مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری در سخنان کوتاهی با تشکر از زحمات همکارانش در ستاد اجرایی جشنواره گفت: این دوره از جشنواره دو دستاورد به دنبال داشت که یکی پیوستن نقالان کودک و نوجوان به پیشکسوتان نقالی و پرده‌خوانی بود و دیگری عرضه 20 طومار نقالی جدید که به کوشش استاد فتحعلی‌بیگی و مهدی دریایی گردآوری شد تا با ارائه به شرکت‌کنندگان جلوی هرگونه تحریف احتمالی در زمینه روایت تاریخی منتسب به حضرت علی(ع) گرفته شود.
وی همچنین گفت: این جشنواره نیاز به مشارکت و مساعدت سایر نهادهای فرهنگی و هنری دارد تا همچنان در سال‌های آتی نیز تداوم یابد، مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری تلاش خود را برای احیای نقالی و پرده‌خوانی با موضوع علوی به انجام رسانده است و حتی درصدد است که این حوزه را به موضوعات دیگری همچون نقالی رضوی نیز گسترش دهد.
در ادامه این مراسم حسین عالم‌بخش؛ دبیر سومین جشنواره سراسری «نقالان علوی» به ارائه گزارشی اجمالی از روند برگزاری این جشنواره پرداخت و گفت: ایجاد بخش رقابتی از این دوره از جمله ویژگی‌های جشنواره سوم «نقالان علوی» است که در سه بخش نقالی کودک، نقالی نوجوان و نقالی بزرگسال آثار مورد ارزیابی از سوی هیئت داوران قرار گرفتند.
وی ادامه داد: مجموعاً 126 اثر به دبیرخانه این جشنواره ارسال شد که از میان آنها 63 اثر به مرحله بازبینی راه پیدا کردند و در نهایت شاهد حضور 31 اثر در مرحله پایانی و رقابتی جشنواره بودیم.
عالم‌بخش گفت: هیئت انتخاب آثار جشنواره را داوود فتحعلی‌بیگی، محسن میرزاعلی و ابوالفضل ورمرزیار به عهده داشتند و هیئت داوران این جشنواره نیز متشکل از اردشیر صالح‌پور، مهدی جایانی و دارویش نصیری بود.
دبیر سومین جشنواره سراسری «نقالان علوی» تصریح کرد: 10 نقال پیشکسوت نیز در این دوره از جشنواره به اجرای برنامه پرداختند که اجرای آنها در حقیقت هم اعتبار جشنواره را دوچندان کرد و هم اینکه کارگاهی آموزشی برای نقالان نسل جوان‌تر بود.
عالم‌بخش افزود: ما تندیس مرحوم مرشد ولی‌الله ترابی؛ پیشکسوت فقید نقالی را به عنوان نشان رسمی این جشنواره برگزیده‌ایم که به نفرات برتر در هر بخش علاوه بر لوح و جایزه نقدی، این تندیش نیز اهدا می‌شود.
وی در پایان سخنان خود گفت: نقالان و پرده‌خوانان نیازمند اختصاص یک عمارت تحت عنوان خانه نقالان و پرده‌خوانان برای رسیدگی به امور معیشتی، بیمه و صنفی خود هستند که همین‌جا از مسئولان درخواست می‌کنند نسبت به ایجاد چنین خانه‌ای در خورشأن نقالان و پرده‌خوانان اقدام کنند.
از جمله دیگر برنامه‌های این مراسم تجلیل از دو پیشکسوت نقالی یعنی مرشد مهدی چایانی و مرشد محمد احدی و معرفی و تقدیر از برگزیدگان در سه بخش رقابتی این جشنواره بود.
گزارش از امیرسجاد دبیریان
انتهای پیام
