دستیابی به حقیقت نماز، راه گله و شکایت را بر انسان می‌بندد
گروه اندیشه ــ شیخ حسین انصاریان با اشاره به اینکه طبق آموزه‌های قرآن کریم همه موجودات خدا را تسبیح می‌کنند و عالم آفرینش یکپارچه تسبیح‌گوی خداوند است تصریح کرد اگر انسان به حقیقت نماز دست پیدا کند راه گله و شکایت از خدا بسته می‌شود.
به گزارش ایکنا؛ چهارمین جلسه سوگواری ایام شهادت حضرت زهرا(س) با حضور حجت‌الاسلام شیخ‌حسین انصاریان روز گذشته در مسجد جامع غدیر خم تهران برگزار شد. استاد اخلاق و معارف اسلامی در ابتدا اظهار کرد: یکی از دعاهایی که در صحیفه کامله سجادیه درباره علم خداوند از امام سجاد(ع) نقل شده است معرفت کامل امام را به پروردگار مهربان عالم نشان می‌دهد. این دعا با کلمه «سبحان» شروع می‌شود. کلمه «سبحان» در کتاب خدا فراوان ذکر شده است، بی آنکه در افعال تسبیح، مثل سبّح، یسبّح، زمان لحاظ شده باشد. درباره وجود مقدس خداوند کلمات و افعال بدون زمان است. در بعضی آیات می‌خوانیم: «سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ؛ آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است به تسبيح خدا مى پردازند» (صف/1). در این آیه لفظ «سبّح» به صورت ماضی آمده است.
وی افزود: در بعضی آیات می‌خوانیم: «يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ؛ هر چه در آسمانها و هر چه در زمين است خدا را تسبيح مى‌گويند» (تغابن/1). کلمه «تسبیح» با فعل مضارع ذکر شده است. نه مسئله گذشته در تسبیح مطرح است و نه مسئله آینده. همواره آنچه در آسمانها و زمین است خدا را به بی عیبی و بی نقصی ستایش می‌کند. این خیلی عجیب است که آیات می‌فرماید «ما فی السماوات و ما فی الارض» دارای شعور و نطق هستند؛ چون اگر شعور نداشتند خدا را نمی‌شناختند و اگر نطق نداشتند گویای به تسبیح نبودند. یک آیه‌ای در سوره اسرا است که خیلی شنیدنی است: «تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِيهِنَّ وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَكِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ ؛ آسمان‌هاى هفتگانه و زمين و هر كس كه در آنهاست او را تسبيح مى‌گويند و هيچ چيز نيست مگر اينكه در حال ستايش تسبيح او مىگويد ولى شما تسبيح آنها را درنمىيابيد».
وی در ادامه به تبیین معنای آیه پرداخت و اظهار کرد: حرف «ان» حرف نفی است، عبارت «من شیء» نیز نکره است. در کلام عرب اگر نکره یعنی کلمه بدون الف و لام در سیاق نفی قرار بگیرد مانند آیه مذکور، بر عموم دلالت دارد و هیچ استثنایی ندارد. با این توضیح، معنای آیه این است که موجودی در عالم هستی نیست مگر اینکه خدا را تسبیح می‌کند، همراه با ستایش. من در روایات دیدم رسول خدا(ص) می‌فرماید: لباسی که به تن دارید همیشه تمیز نگاه دارید چون این لباس‌ها خدا را تسبیح می‌کنند. لقمه‌هایی که می‌خورید همه تسبیح می‌گویند، موجودات برّی و بحری همه تسبیح می‌گویند. جالب‌تر از این آیه، آیه سوره نور است که می‌فرماید: «أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُسَبِّحُ لَهُ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالطَّيْرُ صَافَّاتٍ كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلَاتَهُ وَتَسْبِيحَهُ؛ آيا ندانستهاى كه هر كه [و هر چه] در آسمانها و زمين است براى خدا تسبيح مى‌گويند و پرندگان [نيز] در حالى كه در آسمان پر گشودهاند [تسبيح او مى‌گويند] همه ستايش و نيايش خود را مىدانند». طبق فرمایش این آیه درخت نماز دارد و به نماز خود آگاه است. جهان یکپارچه جهان تسبیح و حمد است.
مفسر قرآن کریم در ادامه تأکید کرد: اسلام به ما واجب کرده است در نماز، در هر رکوع و سجود یا سه‌بار «سبحان الله» بگوییم یا ذکر «سبحان ربی العظیم و بحمده» و «سبحان ربی الاعلی و بحمده». در رکعت سوم و چهارم هم سه مرتبه باید تسبیحات اربعه بگوییم. خداوند با تشریع این احکام به ما می‌آموزد شبانه‌روز باید به قلب خودتان القا کنید پروردگارتان نه نقص دارد و نه عیب. به همین خاطر راه شکایت و گله از پروردگار به واسطه نماز بسته می‌شود. او نقص ندارد ولی ما نقص داریم اما ما نقص خودمان را به او نسبت می‌دهیم و با وجود مقدس او چون و چرا می‌کنیم. اگر کسی اهل نماز باشد و حقیقت نماز را ببیند و در نماز با دل خودش حرف بزند همواره نسبت به خدا آرامش خواهد داشت و نسبت به او ایراد و اشکال نمی‌گیرد.
انصاریان در ادامه یادآور شد: در احوالات مرحوم آیت‌الله سیدعلی نجف‌آبادی که هشتاد سال پیش از دنیا رفته نوشته‌اند ایشان اعلم مراجع شیعه در زمان خود بود ولی حاضر نشد رساله بدهد. ایشان نذر کرده بود تا وقت مرگ برای امام حسین(ع) منبر برود. از زمان تحصیل منبر می‌رفت. وقتی روی منبر می‌نشست حرف اول منبرش سلام بر امام حسین(ع) بود. یکی از دعاهایش این بود که خدایا، آخرین حرف مرا در این عالم «یا حسین» قرار بده. ایشان می‌فرمودند بر علما و طلاب واجب است معنای نماز را به مردم یاد بدهند تا مردم در حد فهم خودشان دنیا و آخرت را بفهمند و هیچ بودنشان در برابر عظمت خدا را درک کنند. ما بچه بودیم از منبری‌ها می‌شنیدیدم نماز چهار هزار مسئله دارد. وقتی طلبه شدم فهمیدم بیش از چهار هزار مطلب برای نماز در قرآن و روایات ذکر شده است. خداوند بی عیب و نقص است و اگر نقص و عیبی هست برای من است. اگر من عمق «سبحان الله» را یافتم درک قدرت خدا برایمان آسان می‌شود.
انتهای پیام
