کرونا فرصتی برای تجدیدنظر در برنامه‌های اقتصادی / دولت هرچه دارد پای سلامت مردم بریزد

حیدر مستخدمین‌حسینی، معاون اسبق وزارت اقتصاد و بانک مرکزی، در گفت‌وگو با ایکنا، به ببیان نکاتی درباره لوازم بهبود وضعیت اقتصادی در دوران پساکرونا و همچنین بسته‌های حمایتی دولت برای اقشار آسیب‌پذیر پرداخت و گفت: کرونا علی‌رغم تهدیدهایی که به عنوان یک رویداد جهانی داشته، قطعاً کشورها می‌توانند آن تهدیدها را به فرصت‌های جدیدی تبدیل کنند. این تبدیل تهدید به فرصت برای کشور ما نیز ضرورتی اساسی بوده که از سال‌های قبل بر آن تأکید شده است.

بیشتر بخوانید:

• لوازم رشد اقتصادی و جهش تولید در دوران پساکرونا
• مقایسه میزان آسیب کرونا به اقتصاد ایران با دیگر کشورها / تبعات بسته‌های تحریک تقاضا

فرصتی برای ایجاد مکتب فکری اقتصادی

وی ادامه داد: شاید کرونا مسئولان حوزه اقتصادی و در رأس آن دولت را به این فکر بیندازد که اصطلاحات اقتصادی را که همیشه در مورد آن صحبت می‌شود اجرا کنند. اکنون امکان تبدیل تهدید به فرصت و اصلاح ساختار اقتصادی در حوزه‌های مختلف و حتی شکل‌گیری یک مکتب فکری اقتصادی، که جای آن قطعاً خالی است، وجود دارد.

معاون اسبق بانک مرکزی یادآور شد: اگر امروز سؤال شود که نگاه و تفکری که بر کشور ما حاکم است چه سمت و سویی دارد؟ نمی‌توان پاسخی داد، چراکه سیاست‌های متناقضی در آن وجود دارد. اما به یک نکته می‌توان اشاره کرد که تصمیمات دولت و حتی مصوبات مجلس در راستای دو بخش شامل حفظ قدرت قدرتمندان و دیگری حفظ ثروت ثروتمندان متمرکز بوده و این دو حوزه در تصمیم‌گیری دولت و مجلس دیده شده است.

استراتژی مشخصی برای اقتصاد کشور وجود ندارد

این کارشناس مسائل اقتصادی بیان کرد: کرونا می‌تواند این فرصت را ایجاد کند که با توجه به همه اشکالاتی که در تصمیمات گذشته، در بودجه‌های سنواتی و در نبود یک استراتژی مشخص برای اقتصاد کشور وجود داشته است تجدیدنظر کنیم. چنانچه می‌بینیم چهل سال از شعار اقتصاد بدون نفت می‌گذرد اما در مواردی که تحریم پیش می‌آید تمام تلاش ما به این سمت است که تحریم‌ها برداشته شود تا بتوان قدم‌هایی برای بهود اقتصاد برداشت و این نشان‌دهنده این است که هنوز یک استراتژی مشخصی برای اقتصاد نداریم.

بسته‌های حمایتی کاملا موقتی است و تا زمانی‌که چارچوب‌های اقتصادی اصلاح نشود و شغل، تعریف مشخصی به خود نگیرد و بیمه‌های تأمین اجتماعی و بیمه‌های بیکاری ساماندهی پیدا نکند، در چنین بحران‌هایی دولت قدرت اجراء و جبران خسارتی که وارد می‌شود را ندارد

معاون اسبق وزیر امور اقتصادی و دارایی تأکید کرد: علی‌رغم اینکه مجمع تشخیص مصلحت نظام، سیاست‌های کلان را تصویب کرده و برنامه‌های پنج ساله توسعه را نیز داریم اما وقتی زمان اجرای آنها می‌رسد، مشاهده می‌کنیم که خلأ اساسی وجود دارد و اهدافی که برای بودجه در نظر گرفته شده، که یکی از آنها اقتصاد مقاومتی بوده، بسیار کمرنگ است و در اجرا و عمل مردم آن را حس نمی‌کنند. اقتصادی که در عمل برنامه‌های آن با مقبولیت مردم مواجه نشود قطعاً آن برنامه دچار اشکالات ریشه‌ای و اساسی است.

عدم توزیع مناسب بسته‌های حمایتی 

این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به بسته‌های حمایتی دولت برای کاهش آسیب‌های اقتصادی کرونا ادامه داد: از طرفی دیگر مجلس به پایان عمر خود نزدیک می‌شود و حداکثر دو ماه دیگر فعالیت دارد. لذا هم دولت و هم مجلس آتی می‌توانند زمینه‌ساز این تحول اقتصادی را فراهم کنند. وقتی این بیماری گسترش یافته است و دولت کمک‌هایی را تعریف می‌کند اگر با کمک‌های کشورهای دیگر مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که میان آنها تفاوت بسیاری وجود دارد.

معاون اسبق وزیر امور اقتصادی و دارایی یادآور شد: 100 هزار میلیارد تومانی که هفته گذشته برای کاهش اثرات این بیماری و برای کمک به معیشت کسانی که کار خود را از دست داده‌اند اختصاص یافت نیز در قیاس با تولید ناخالص داخلی کشور بسیار اندک تلقی می‌شود، چراکه در کشورها دیگر این عدد بسیار بالاتر است.

این کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: نکته دیگر درباره شیوه توزیع این کمک‌‌هاست که به خوبی مشخص نیست چگونه توزیع می‌شود؟ وقتی بحث یارانه و دهک‌های مختلف مطرح می‌شد دولت اذعان می‌کرد اطلاعات لازم را در اختیار نداریم؛ در صورتی که کارشناسان تأکید می‌کردند این اطلاعات از طریق بیمه‌های خدمات درمانی، بیمه‌ تأمین اجتماعی، کمیته امداد و بهزیستی وجود دارد اما دولت پذیرای این مطلب نبود. حال چگونه این اطلاعات فراهم شده و دولت می‌خواهد به راحتی به این افراد کمک کند؟

مستخدمین‌حسینی تأکید کرد: بسیاری از دستفروش‌ها و کاسب‌کارهایی که درآمد خود را از دست داده‌اند آیا تعریف شده هستند. اگر این چنین باشد که بسیار عالی است و می‌تواند یارانه را هم به درستی و عادلانه توزیع کرد. بنابراین این بسته‌های حمایتی کاملاً موقتی است و تا زمانی‌که چارچوب‌های اقتصادی اصلاح نشود و شغل تعریف مشخصی به خود نگیرد و بیمه‌های تأمین اجتماعی و بیکاری ساماندهی نشود، در چنین بحران‌هایی دولت قدرت اجرا و امکان جبران خسارت را ندارد.

دولت هرچه دارد به پای سلامت مردم بریزد

معاون اسبق بانک مرکزی بیان کرد: در این شرایط نباید چرتکه انداخت و اعلام کرد که اگر دولت این کمک را انجام دهد بر پایه پولی بانک مرکزی تأثیر می‌گذارد و تورم افزایش می‌یابد. برای اولین بار حقوق کارگران به سال بعد یعنی سال جاری موکول شده است. هر سال این دستمزدها در اواخر سال توسط شورای عالی کار مصوب می‌شد اما هنوز در این مورد تصمیم‌گیری نشده است. الان زمزمه‌هایی هست که حقوق‌ها فعلاً افزایش پیدا نکند. آیا اینگونه مسئله حل می‌شود و اثری بر تورم ندارد؟

مستخدمین‌حسینی اظهار کرد: اکنون دیگر حوزه اقتصاد اولویت دولت نیست چراکه اولویت اول سلامت است و دولت هرچه دارد باید به پای سلامت مردم بریزد. حتی اگر پروژه‌های عمرانی تعطیل شود لازم است که این کار انجام شود. دولت باید شیوع این ویروس را به حداقل برساند و در این بین از همه ظرفیت‌های اقتصادی استفاده کند حتی اگر باعث افزایش پایه پولی و تورم شود و بر تولید ناخالص داخلی تأثیر بگذارد. درست است که اقتصاد خسارت می‌بیند اما اقتصادی که به مدت دو یا سه ماه خسارت ببینید بسیار بهتر از این است که سلامت جامعه برای مدتی طولانی در معرض خطر قرار گیرد.