قیامی شبیه قیام امیرالمؤمنین علی(ع) در مقابل معاویه
امام(ره) در بخشی از پیامش، که به مناسبت هفتمین روز پس از قیام 17 شهریور منتشر شد، ضمن نزدیک دانستن سقوط حکومت پهلوی تأکید کردند: «قیام شما در مقابل دیکتاتور اصلى که تمام شعائر ملى و مذهبى را زیر پا گذاشته، چون قیام امیرالمؤمنین در مقابل معاویه مىباشد که عملى بیش از اعمال آن دیکتاتور مرتکب نشده بود. شما هم در مقابل دیکتاتور عصر که با اسم اسلام و تشبث به قرآن خون ملت را مىمکد، در صورتى که تعداد کشتگان ما به تعداد کشتگان «صفین» بازنرسیده؛ غم به خود راه ندهید و به راه خود که راه حق و راه اولیاى حق است، ادامه دهید.»
به گزارش ایکنا، 17 شهریور 1357 یا جمعه سیاه یکی از خونین‌ترین و غم‌انگیزترین روزهای تاریخ انقلاب اسلامی بود، اما در عین حال همین فاجعه نقش مهمی را در تسریع روند پیروزی انقلاب ایفا کرد، به نحوی که تنها پنج ماه پس از این اتفاق انقلاب به پیروزی رسید.
امام خمینی(ره) نیز در فاصله این اتفاق تا هفتم این فاجعه سه پیام مهم صادر کردند و اعلام عزای عمومی این روز از سوی ایشان در شتاب گرفتن حرکت انقلابی و ضد استبدادی ملت ایران و ناکامی نظام شاهنشاهی در حاکم کردن فضای رعب و ترس بر مردم، نقشی سرنوشت‌ساز داشت.
متن پیام‌های امام(ره) به شرح ذیل است:
پیام امام خمینی(ره) از نجف اشرف به ملت ایران درباره کشتار وحشیانه 17 شهریور(جمعه خونین)
بسم اللَّه الرحمن الرحیم
ملت شریف و شجاع ایران
بار دیگر شاه با دستور حکومت نظامى در تهران و سایر شهرستانهاى بزرگ ایران، ثابت کرد که پایگاهى در میان ملت ندارد. اعلام حکومت نظامى در محیطى آرام- به اقرار رادیو و مطبوعات ایران که راهپیمایى با کمال آرامش در آن انجام مىگرفت- نه تنها قانونى نیست بلکه جرم است و دستور دهنده آن مجرم. شاه براى به رگبار بستن مردم بىدفاع و مظلوم هیچ بهانهاى را بهتر از حکومت نظامى ندید.
روزهاى اخیر، تهران و سایر شهرستانهاى مهم ایران براى اظهار مظلومیت و مخالفت با مجرمى که 35 سال بر مقدرات آنان سلطه دارد و جنایات و خیانت‌هاى او در کشور و مخالفتهاى او با قانون اساسى واضح است، شاهد راهپیماییهاى آرام بود. اظهار مخالفت با مجرمى که تمام هستى ملت را به باد داده است، از طرف کسانى بود که در حد عالى شعور سیاسى و دینى بودند؛ به طورى که حاضر شدند ارتش را گلباران کنند ولى «دولت آشتى ملى»، آنان را به عنوان شعار بر خلاف قانون اساسى، محکوم نمود؛ و حال آنکه شعار آنان بر ضد قانون اساسى شکن- یعنى شاه- بود.
شعار بر ضد رژیم تحمیلى غیر قانونى بود، اظهار مظلومیت بود ولى واقعیت این است که شاه مىخواهد انتقام خود را از ملت بىدفاع بگیرد، و با صحنهسازی هاى مبتذل، ملت بى دفاع را به مسلسل ببندد و نفسها را به خیال باطل خودش در سینه خفه گرداند ولى دیگر دیر شده است و ملت مظلوم و بیدار ایران آگاه گردیدهاند. من هنوز اطلاع دقیقى از کشتگان و مجروحان در سراسر ایران ندارم؛ ولى خبرگزاریها تعداد کشتگان را به صدها نفر گزارش دادهاند و خبرهایى از ایران، این تعداد را بیش از هزار نفر مىگویند. اکنون بر ملت شجاع ایران است که به هر ترتیبى که ممکن است به مجروحین بیشمار خود، خون، دوا و غذا برساند و از هر گونه کمک مالى دریغ ننماید.
چهره ایران امروز گلگون است و دلاورى و نشاط در تمام اماکن به چشم مىخورد. آرى این چنین است راه امیرمؤمنان على و سرور شهیدان امام حسین. اى کاش «خمینى» در میان شما بود و در کنار شما در جبهه دفاع براى خداى تعالى کشته مىشد.
ملت ایران!
مطمئن باشید که دیر و یا زود پیروزى از آن شماست. شاه با حکومت آشتى ملى مىخواهد روحانیت شریف ایران و سیاسیون محترم را در کشتار خود سهیم گرداند ولى فریب او خیلى زود برملا گردید. انَّ کَیْدَ الشَّیطانِ کانَ ضَعیفاً.
جهان باید بداند که این است فضاى باز سیاسى ایران! و این است رژیم دموکراسى شاه! و این است عمل به دین مبین اسلام در منطق شاه و دولت او!
اکنون به بهانههاى پوچ دست به حبس و تبعید تازه زدهاند و مىزنند. باید علما و روشنفکران ملت در زیر چکمه دژخیمان خُرد شوند تا کسى خیال آزادى به خود راه ندهد.
شما اى ملت محترم ایران، که تصمیم گرفتهاید خود را از شرّ رژیم شاه خلاص گردانید و در رفراندمى که در سه و چهارم شوال در برابر ناظران سراسر جهان انجام دادید به دنیا نشان دادید که رژیم شاه جایى براى خود در ایران ندارد- چنانچه در روزنامههاى خارجى هم منعکس گردید. مطمئن باشید که هیچ قدرتى نمىتواند با شما که بیدارید و به پا خاستهاید روبه شود.
ارتش وطن‌خواه ایران!
شما دیدید که ملت با شما دوست و شما را گلباران مىکند و مىدانید که این چپاولگران براى ادامه ستمگرى، شما را آلت قتل برادران خود قرار دادهاند، به دیگر برادران ارتشى خود که شاه را رها کردهاند و در پشتیبانى مردم، به دشمن حمله نمودهاند بپیوندید، و بپاخیزید و نگذارید ملت شما نابود و برادران و خواهران شما به خاک و خون کشیده شوند. نام خود را در تاریخ که به سود ملت ایران به راه خود ادامه مىدهد، هر چه زودتر ثبت کنید و ریشه خیانت و ظلم را بکنید.
شما اى علماى بزرگ اسلام و سیاسیون بزرگ، که از فشار شاه هراسى به دل راه نمىدهید! نشانه اعتماد و قوّت روحیه ملت هستید، و در این موقع حساس نه تنها باید استقامت کنید بلکه روحیه عالى مقاومت جامعه را هر چه بیشتر باید تقویت کنید، و هر چه بیشتر صفوف خود را براى مقابله با دشمن مردم ایران متشکلتر کنید. از خداوند متعال نصرت اسلام و مسلمین را خواهانم. و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته.
روح اللَّه الموسوی الخمینى
زمان: 18 شهریور 1357
منبع: صحیفه امام، ج3، ص 459 و 460 و 461
دومین پیام امام خمینی(ره) پس از این اتفاق در 21 شهریور از نجف صادر شد که ضمن تسلیت مجدد این فاجعه بر لزوم ادامه مبارزه ملت ایران با حکومت پهلوی تأکید می‌کرد:
بسم اللَّه الرحمن الرحیم
«و بَشّرِ الصابِرینَ* الّذینَ اذا اصابَتْهُمْ مُصیَبةٌ قالوا انّا للَّه و انّا الَیْهِ راجِعُونَ* اولئِکَ علَیهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ اوُلئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ»
وقتى شما را اى فرزندان عزیز اسلام، خداوند متعال تسلیت مىدهد، آیا باز هم محتاج به تسلیتید؟
خداوند- عزوجل- مىفرماید: «بشارت بده صبرکنندگان را؛ کسانى که هر مصیبتى مىبینند به حساب خدا تحمل مىکنند و مىگویند ما همه براى خدا خلق شدهایم، براى خدا زندگى مىکنیم، و وقتى بمیریم از بین نمىرویم بلکه به سوى خداى مهربان برمىگردیم. صلوات و رحمت خدا بر ایشان؛ اینها هستند که به آرزوى انسانى رسیدهاند.»
مع‌ذلک من به نیابت حضرت ولى عصر امام زمان به همه مسلمانان جهان مصیبت چهارم شوال سال 98 ه. ق (17 شهریور) را خاصه به خانوادههاى داغدار تسلیت مىگویم، و در عین حال تبریک. و خدا شاهد است مصطفاى من تنها آن نبود که سالش نزدیک است، بلکه همه به خاک و خون کشیدههاى حادثه شوال، مصطفاهاى من بودهاند. من این استقامت را و این فیض شهادت را که خداوند متعال نصیب فرزندانم فرمود به پدران و مادران و همه بستگانشان تبریک مىگویم. و چنین کشته شدنى که افتخار دارد، بزرگترین آرزوى من است و شاید نزدیک باشد.
اما فرج و پیروزى حق بر باطل، از آن نزدیکتر است. و از این پس جا دارد که همه کارهاى خود را تعطیل کنیم- نه براى همیشه- که به همین زودى ظالم جبار سرنگون مىشود.
در بازکردن مغازهها و کارخانهها عجله نکنید. در تقویت روحیه و ایمان کسانى که ضعیفند بکوشید که روزى دست خداست. چند روز تعطیل کسب و کار براى رضاى خدا کسى را از گرسنگى نمىکشد. عزت و ثروت دست خداست. از مرگ نترسید که حیات و ممات به دست خداست. تعطیل را ادامه دهید که فرج نزدیک است.
روح اللَّه الموسوی الخمینى
زمان: 21 شهریور 1357
منبع: صحیفه امام، ج3، ص 462 و 463
اما سومین پیام امام(ره) به مناسبت این فاجعه متضمن اعلام عزاى عمومى و ادامه اعتصاب در هفتمین روز کشتار 17 شهریور بود که همه این پیام‌ها حکایت از آن دارد که امام(ره) با جلوگیری از فراموش شدن این جنایت، تحرکات انقلابی ملت ایران را تشدید کردند.
بسم اللَّه الرحمن الرحیم
هموطنان محترم و مظلوم!
اکنون که یک هفته از کشتار فجیع گروه اول مقتولین مظلوم ما مىگذرد، اکنون که یک هفته تمام است ملت معظم ایران در زیر چکمه دژخیمان و رگبار مسلسل و توپ و تانک دست و پا مىزند، اکنون که شاه دست از آستین فضاى باز سیاسى درآورده و به دروکردن نهال جوانان رشید و شجاع ما پرداخته است، اکنون که با نفسهاى آخر، حکومت فاشیستى نفسهاى ملت را در سینه خفه کرده، اکنون که گورستانها از قبور شریف فرزندان اسلام و قرآن پر گردیده، اکنون که دژخیمان شاه به عربده و پایکوبى در مرگ عزیزان ما به شادى نشستهاند، اکنون شاه مىخواهد ایران را به ویرانه و قبرستان تبدیل کند. اکنون که عمال از خدا بیخبر شاه در مجلس گرد هم جمع شده و با صحنهسازیهاى مبتذل و اغفالکننده مىخواهند مجرم اصلى را تبرئه و گناه بزرگ و خیانت عظیم را به دیگران که آلتِ فعلى بیش نیستند، نسبت داده و خود را مقرب الخاقان قرار دهند، اکنون که تمام خیانتکاران خارج و داخل پشتیبانى از جنایات شاه مىکنند، اکنون که از چهرههاى کریه آزادیخواهى و طرفدارى از حقوق بشر پرده برداشته شده، ملت مظلوم و بزرگ ایران باید اعتصاب نموده در عزا بنشینند و رسماً روز پنجشنبه یازدهم شوال را روز عزا قرار دهند.
ما به دنبال فداکاری‌ها و عزاى سراسرى، منتظر شادی‌ها هستیم. شما شاهد استقلال و آزادى- به خواست خدا- خواهید بود. شما با پایمردى خود دشمن را چنان از میدان بیرون کردید که مجبور به اعلام حکومت نظامى در اکثر شهرستانها و در تهران، مرکز و پایگاه شیرمردان و شیرزنان شد، و خود را در جوامع بشرى رسوا و خدعه را با دست خود نقش بر آب کرد. عزیزان من مطمئن باشید که پیروز هستید و در پیشگاه خداى متعال روسفید.
قیام شما در مقابل دیکتاتور اصلى که تمام شعائر ملى و مذهبى را زیر پا گذاشته، چون قیام امیر المؤمنین در مقابل معاویه مىباشد که عملى بیش از اعمال آن دیکتاتور مرتکب نشده بود. على در مقابلِ ستمکارى بود که با امامت جمعه و جماعت و تشبث به اسلام، خون مردمان را مىمکید؛ قیام در مقابل ظلم و ظالم بود و چندین هزار فدایى داد که عمار یاسر یکى از آنها بود. شما هم در مقابل دیکتاتور عصر که با اسم اسلام و تشبث به قرآن خون ملت را مىمکد، در صورتى که تعداد کشتگان ما به تعداد کشتگان «صفین» بازنرسیده؛ غم به خود راه ندهید و گوش به حرف اشخاصى که از اسلام اطلاعى ندارند ندهید و به راه خود که راه حق و راه اولیاى حق است، ادامه دهید. گول خیمه شب بازیهاى دولت و وکلاى شاه را نخورید که با حرفهاى فریبنده مىخواهند شاه را که در شرف مرگ است نجات دهند. دنیا شاه را محکوم کرد و به پشتیبانى شما برخاست؛ اگر چه مشتى جنایتکار که مىخواهند مخازن ملت را ببرند و حق ملت را زیر پا بگذارند به او امید مىدهند، ولى هیچ قدرتى در مقابل قدرت لایزال ملت نمىتواند پابرجا باشد؛ خداوند تعالى وعده نصرت داده و با شماست. و السلام علیکم و رحمة اللَّه و برکاته.
روح اللَّه الموسوی الخمینى
زمان: 23 شهریور 1357
منبع: صحیفه امام، ج3، ص 464 و 465
البته امام خمینی(ره) برای تعظیم و بزرگداشت این روز و یادآوری نقش سرنوشت‌ساز آن در روند پیروزی انقلاب در سالروز این فاجعه در سال 1358، 17 شهریور را یوم الله خواندند و فرمودند: «آن 17 شهریور سال گذشته «مِنْ ایّام اللَّه» آن هم از ایام خدایى بود که یک ملت، زن و مردش، جوان و غیر جوانش، بایستند و خون بدهند براى احقاق حق. این روز خداست. 17 شهریور «مِنْ ایام اللَّه» است، باید متذکر باشید. باید یادآورى کنید این «ایّام اللَّه» را. چنانچه کردید، از یاد نباید برود این «ایّام اللَّه» براى اینکه این ایاماند که آدم سازند. این ایّام است که جوان‌هاى ما را از عشرتکدهها بیرون مىآورد به میدان جنگ مىبرد. این ایّام الهى هست که ملت ما را بیدار مىکند، و بیدار کرد. امر مىکند: ذَکِّرْهُمْ بِایّامِ اللَّه؛ «ایّام اللَّه» را در ذکر مردم وارد کن. یادتان نرود این ایام بزرگى که بر ملت ما گذشت، و «ایّام اللَّه» بود؛ مثل «15 خرداد»؛ مثل «17 شهریور». (صحیفه امام(ره)، ج 9، ص 466)
انتهای پیام
