دو هدف عمده آمریکا از اعلام اجرای مکانیسم ماشه / پیشنهاد خروج ایران از برجام غیرمنطقی است

غلامرضا کریمی، عضو هیئت علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره اصرار آمریکا به فعال کردن مکانیسم ماشه با وجود اعلام بی‌اعتباری این اقدام از سوی جامعه جهانی گفت: در ارتباط با پروسه مکانیسم ماشه یا «اسنپ بک» که در بند 11 و 12 برجام است، روال پیش‌بینی شده این است که اگر یکی از اعضای امضاکننده توافق برجام از طرف‌های دیگر به خاطر عدم انجام یا نقض تعهدات شکایت کنند، این شکایت باید در کمیسیون برجام بررسی و در صورت عدم توافق، پرونده به شورای امنیت ارجاع شود. اما آمریکایی‌ها براساس مفروض خودشان، شکایت خود را بدون اینکه در کمیسیون برجام بررسی شود در شورای امنیت مطرح کردند و از آنجا که بر مبنای برجام اگر یک عضو دائم شورای امنیت از حق وتو استفاده کند، دیگر نیازی به رأی‌گیری از سایر اعضای شورای امنیت نیست. لذا از نگاه آمریکایی‌ها تمامی تحریم‌های شورای امنیت به طور خودکار علیه ایران برمی‌گردد و همه مفاد قطعنامه 1929، که شدیدترین قطعنامه علیه ایران است، اجرا می‌شود.

بیشتر بخوانید:

• آمریکا به دنبال ایجاد تنش در منطقه تا پیش از انتخابات است / دلایل چرخش اعراب به سوی اسرائیل

وی افزود: در مقابل ایران و 13 کشور عضو شورای امنیت معتقدند که وقتی آمریکا در اردیبهشت 1397 از برجام خارج شد، دیگر حق استفاده مکانیسم ماشه را ندارد و لذا این تقاضا را رد کردند و غیرقانونی دانستند.

اهداف انتخاباتی ترامپ

کریمی یکی از دلایل عمده پیگیری این سناریو را از سوی ترامپ، معطوف به انتخابات دانست و گفت: بالاخره در افکار عمومی آمریکا ایران به عنوان یک پدیده منفی مطرح است و با جریان‌سازی‌ها و تبلیغات ضد ایرانی لابی‌های صهیونیستی در آمریکا، ایران به عنوان کشوری خارج از چارچوب نظام بین‌الملل معرفی شده است. لذا ترامپ می‌خواهد از این فضاسازی شکل گرفته علیه ایران در جامعه آمریکا برای انتخابات ریاست‌جمهوری در 13 آبان بهره‌برداری کند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی بیان کرد: به همین خاطر ترامپ و دولت آمریکا فارغ از اینکه در محیط بین‌الملل چه می‌گذرد و نظر کشورهای اروپایی، روسیه و چین در این باره چیست کار خودش را می‌کند و رسماً هم اعلام کرد از روز یکشنبه «اسنپ بک» را اجرا می‌کند.

وی افزود: از منظر آمریکایی‌ها اسنپ بک اجرایی شده و از این به بعد رفتارش را براساس تحریم‌های اعمال شده از سوی شورای امنیت علیه ایران پیش از برجام تنظیم می‌کند و با همه کشورها به گونه‌ای برخورد می‌کند که گویی این تحریم‌ها اجرا شده است.

بی‌اثرسازی لغو تحریم‌های تسلیحاتی

کریمی اظهار کرد: هدف دوم آمریکا این است که وقتی در 27 مهرماه، تحریم‌های تسلیحاتی ایران لغو می‌شود هیچ کشوری در دنیا وارد مبادلات تسلیحاتی با ایران در قالب خرید و فروش نشود. به عبارتی آمریکا با فشار بر سایر کشورها به دنبال بی‌اثرسازی لغو تحریم‌های‌ تسلیحاتی در این فرصت کمتر از یک‌ماه و منتفع نشدن ایران از لغو تحریم تسلیحاتی در عمل است.

این کارشناس مسائل بین‌المللی ابراز کرد: همچنین ترامپ می‌خواهد در روزهای آینده یک فرمان اجرایی صادر کند تا براساس آن مجازات‌هایی علیه هر کسی که به زعم خودشان تحریم تسلیحاتی ایران را نقض کند اعمال ‌شود. اما با نامه‌ تروئیکای اروپایی به رئیس شورای امنیت و مواضع چین و روسیه عملاً هیچ اقدام خاصی در 20 سپتامبر(30 شهریور) اتفاق نیفتاد و شورای امنیت تحریم‌های ضد ایرانی را برنگرداند و همه اعضای این شورا خود را متعهد به اجرای قطعنامه 2231 دانسته و هرگونه تصمیم یا اقدامی را در راستای بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت فاقد اثر قانونی اعلام کردند.

انزوای آمریکا در فضای بین‌المللی

کریمی درباره اینکه برخی در داخل از جمله در مجلس و برخی جریان‌های سیاسی پیشنهاد خروج ایران را از برجام ارائه می‌دهند، گفت: کسانی که اندکی با چارچوب‌های نظام بین‌الملل آشنا باشند می‌دانند در وضعیت فعلی ترامپ به هر شیوه‌ای متوسل می‌شود تا بتواند امتیازی را در سطح بین‌المللی کسب کند و افکار عمومی داخل را بیشتر به سمت خود جلب کند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی تأکید کرد: بسیاری از استراتژیست‌ها معتقدند که ایران باید بسیار مراقب باشد و تا 13 آبان‌ (روز انتخابات آمریکا) حرکت خاص یا پیش‌دستانه‌ای انجام ندهد تا بهانه‌ به دست ترامپ بیفتد. لذا در این وضعیت خروج ایران از برجام یک اقدام کاملاً غیرمنطقی است. اکنون 13 کشور عضو شورای امنیت از موضع ایران حمایت کرده‌اند و آمریکا کاملاً به لحاظ سیاسی و حقوقی در انزوا قرار گرفته و پیشگام شدن ایران برای خروج از برجام فاقد پشتوانه عقلانی و منطقی است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: البته اگر اروپایی‌ها، چین و روسیه اقدام آمریکا را برای اجرای اسنپ بک تأیید می‌کردند، طبیعی بود که ایران از برجام خارج شود و بلافاصله به تمامی روندهای قبل از برجام برگردد، اما در وضعیت کنونی نیازی به چنین کاری نیست و آمریکا به لحاظ بین‌المللی در موضوع برجام کاملاً تنها مانده است.

گفت‌وگو از مهدی مخبری