به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست هماندیشی درباره طراحیهای نوین فرهنگی در حوزه عفاف و حجاب امروز دوشنبه، ۲۱ تیرماه با حضور نمایندگان نهادهای فرهنگی به میزبانی سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد.
در این نشست پس از اینکه عاطفه سعیدینژاد، مدیرکل امور فرهنگی و تبلیغی بانوان سازمان تبلیغات اسلامی به تشریح تشکیل کارگروه عفاف و حجاب و برنامههای این کارگروه پرداخت، حجتالاسلام والمسلمین روحالله حریزاوی، معاون ارتباطات سازمان تبلیغات اسلامی طی سخنانی با اشاره به اینکه کار در حوزه عفاف و حجاب زیاد انجام شده است ولی باز هم محتاج نوآوری و به تعبیر رهبر معظم انقلاب، فناوری نرم فرهنگی هستیم، نظریه پشتیبانی در حوزه عفاف و حجاب را مطرح کرد.
وی تصریح کرد: هر تحول فرهنگی مبتنی بر یک نظریه پشتیبان است، برای مثال راهبری هوشمند در زیستبوم فرهنگی ـ تبلیغی در سازمان تبلیغات اسلامی اسلامی پیگیری شده است. از روزی که مقام معظم رهبری مسئله تهاجم فرهنگی، شبیهخون فرهنگی، جنگ نرم و ... را مطرح کردند، نظریه توازن فرهنگی، باغبانی فرهنگی و نظریه معماری و مهندسی فرهنگی در شورای انقلاب فرهنگی مطرح شد.
حریزاوی ادامه داد: آنچه ما بدان دست پیدا کردهایم و به یک باور مشترک رسیدهایم، این است که فرهنگ را به مثابه زیستبوم و اکوسیستم ارزیابی کنیم و بپنداریم و وقتی شما نگاه زیست بومی به یک عرصه دارید نوع تعامل شما با کنشگران کاملا تغییر میکند. جمعبندی گفتوگوهایی که در حوزه حکمرانی نوین فرهنگی در برخی از پژوهشکدهها به شکل جدی در کشور دنبال میشود، این است که طراحی جدیدی در حکمرانی فضای مجازی و فضای تبلیغی و فرهنگی در حال شکل گرفتن است و این موضوع ما را دعوت میکند به سوی اینکه نگاهمان را تغییر دهیم. وقتی فرهنگ را به مثابه یک زیست بوم بنگریم اتفاقاتی رخ میدهد و رابطه کنشگران عرضی میشود و در این کارگروه میتوانیم یافتههایمان را به اشتراک بگذاریم و به یک برنامه جامع در این زمینه دست پیدا کنیم.
حجتالاسلام والمسلمین مهدی بیاتی، رئیس مؤسسه عفاف و حجاب طهورا که به عنوان نماینده دفتر تبلیغات اسلامی در این نشست حضور داشت با انتقاد از اینکه کشتار مردم در مسجد گوهرشاد برای مردم تشریح نشده است و در حالی که 600 تا دو هزار نفر در این اتفاق کشته شدند و مردم حتی نمیدانند چنین اتفاقی افتاده است، گفت: این مسئله نشان میدهد یکی از موضوعاتی که مردم حاضر هستند جانشان را برای آن بدهند، حجاب است.
وی با انتقاد از اینکه در روز عفاف و حجاب به جای اینکه در صحنه عملیات باشیم در جلسه همفکری هستیم، گفت: در قطب فرهنگی تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی، کارگروه عفاف و حجاب پس از 18 ماه مسئلهشناسی تشکیل شده است. وقتی عفاف و حجاب را تحلیل کردیم به این مسئله رسیدیم که وقتی میگوییم عفاف و حجاب، فقط حجاب را تعریف میکنیم و مسائلی مانند غیرت، کنترل نگاه و ... مطرح نمیشود. حتی در قانون عفاف و حجاب با 308 بند نیز عفاف، زیست عفیفانه و... مطرح نشده است.
بیاتی تصریح کرد: زمانی مسئله حجاب حل میشود که پشتیبانهای این مسئله حل شود. حجاب قد بلندترین نمود عفاف است، اما باید غیرت و رابطه آن با حجاب نیز توجیه شود. نگهبان حجاب در خانواده یعنی مردان در حال حذف هستند و باید بیرون برای هر فرد یک پلیس گذاشت. مدیریت نگاه مردان رابطه جدی با حجاب دارد، اما در این زمینه حتی طرح بحث هم نکردهایم و برای مردان آموزشی در نظر نگرفتهایم.
وی در ادامه با مطرح کردن این سوال که نظریه جنسی جمهوری اسلامی چیست؟ گفت: 11 هزار روایت در منابع دینی در مورد مسائل جنسی وجود دارد اما برنامه ما در این خصوص چیست؟ اگر مسئله جنسی را طراحی کنیم ازدواج به هنگام مطرح میشود، عفاف زمانی محقق میشود که ازدواج به هنگام، صورت گیرد.
بیاتی با اعلام این خبر که طرح شهر دوستدار عفاف و حجاب به صورت کلانپروژه در دست اجرا است، گفت: آمادگی داریم در حوزه تربیت تخصصی مبلغان حجاب و عفاف فعالیت و همکاری داشته باشیم.
در ادامه مراسم، تندگویان، معاون جوانان وزارت ورزش و جوانان گفت: قبلا وقتی در مورد آسیبهایی مثل بدحجابی و طلاق صحبت میکردیم به عنوان یک آسیب در یک بخش جامعه مطرح میشد، اما اکنون در خانوادههای خود ما این مسائل مطرح است. اگر چنین مشکلاتی در خانواده شما باشد آیا منتظر میمانید یک نهاد بیاید مشکل را حل کند یا خودتان دست به کار میشوید? مسلما خودتان دست به کار میشوید پس چرا همان نگاه را به جوانان جامعه و حل مشکلات آنها ندارید? آیا باید در جلسات نشست و سازمانها را نقد کرد و بدون جمعبندی جلسات را به پایان برد?!
وی ادامه داد: چه قدر خوب بود که در جلسات اینچنینی جامعه هدف ما نیز حضور داشته باشند و دلایل عدم پایبندی به حجاب و ... را خودشان بگویند. من تعدادی از جوانان فعال اجتماعی را دعوت و از آنها در این خصوص سؤال کردم. یکی از مباحثی که جوانان مطرح کردند بحث فهم و اموزش بود. ما نظام غلط آموزشی داریم که دین را در کنار سایر علوم به صورت نمرهای آموزش میدهیم و باور هم این است که نمره این درس موجب بالا رفتن نمره معدل میشود. این کار ذاتاً غلط است. دین اقناعی و فهمی است و باید در ساختار آموزش و پروش این موضوع را حل کرد.
تندگویان توضیحات غلط و سخیف در مورد حجاب را از دیگر دلایل مطرح شده از سوی جوانان در عدم گرایش به حجاب عنوان کرد و گفت: جوانان میگویند آنقدر تعریف حجاب سخیف بوده که در جامعه احساس اجبار در خصوص آن وجود دارد. آموزش مباحث دینی و عفاف و حجاب باید به کارگاههای مباحثهای تبدیل و به صورت مهارتآموزی تبدیل شود.
معاون امور جوانان ادامه داد: ترک رفتار دوگانه باید در حوزه عفاف و حجاب وجود داشته باشد. از دختران ورزشکار ما در مسابقات و بر روی سکو خواسته میشود که پوشش مناسب داشته باشند. سوال دختر ورزشکار ما این است که اگر جایی حجابش را رعایت نکند او از مسابقات حذف میشود، پس چرا در همین جامعه هنرمندان در سکوهای هنری نه حجاب دارند و نه حداقل شئونات را رعایت میکنند و جایزه هم میگیرند? این سوال جدی ورزشکار ماست.
وی ادامه داد: حجاب سالهاست که به صورت سلبی فرهنگسازی میشود. همه جا نوشته میشود ورود بانوان بدحجاب ممنوع اما چرا یک جا نمینویسیم سالن تشریفات ویژه بانوان محجبه? در گذشته وقتی مردی با یک خانم محجبه ازدواج میکرد به این امر افتخار میکرد و این تصور بود که زنان بدحجاب همسر مناسبی نخواهند داشت. اکنون مسئله برعکس مطرح میشود. اجتماع ما چه مزیتی برای بانوان محجبه ارائه میکند? میگوییم حجاب امنیت میآورد، سالهاست میگوییم بانوان نباید وارد ورزشگاهها شوند، اگر جایگاه ویژهای برای بانوان محجبه در ورزشگاهها قائل شویم میتوانیم اثبات کنیم که حجاب امنیت میآورد.
تندگویان در پایان گفت: میتوان در این زمینه از چهار هزار تشکل جوانان استفاده کرد.
در ادامه حجتالاسلام والمسلمین قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی طی سخنانی کوتاه، گفت: تلقی رایج را قبول ندارم که میگویند باید از اندیشمندان مکتبی توقع نواندیشی و از جوانان توقع نوآوری و خلاقیت داشت. برخی میگویند از مدیران نمیتوان توقع نوآوری داشت، اما من این را قبول ندارم. مسئولان فرهنگی در مقام مسئولیت به هزار مسئله مشغول هستند و شاید کمتر مجالی فراهم شود که در صندلی اندیشهورزی و آسیبشناسی بنشینند، اما شاید به دلیل ارتباط با مباحث مختلف بتوانند، راحتتر تحلیل و نوآوری ارائه کنند.
خانم جلالی از حوزه علمیه خواهران نیز با مطرح کردن این مسئله که اگر منصفانه نگاه کنیم در حوزه حجاب اگر نگوییم مردود شدهایم باید گفت در حوزه عملیاتی مشروط شدهایم و فضای جامعه نشان میدهد برنامهریزی ما مثمر ثمر نبوده است و باید در سیاستها بازنگری و تدقیق جدی صورت گیرد.
وی ما در فضای ذهنی خودمان برای گروهی با فضای ذهنی متفاوت برنامهریزی میکنیم، برنامهریزی واحد نداریم و به زنان به عنوان جنس دوم نگاه میکنیم. در برنامهها مردم را فاکتور میگیریم و تصور میکنیم ما باید برنامهریزی کنیم و مردم باید اجرا کنند. مسئله عفاف و حجاب را به معیشت، ارتباط مؤثر والدین و فرزندان و هویتبخشی به جوانان گره نمیزنیم. این موضوع چندگانه است و باید به ابعاد مختلف آن توجه کرد.
جلالی با اشاره به اینکه در حوزه عفاف و حجاب آقایان رها شدهاند و فقط خانمها مطرح هستند، گفت: حوزه زنان را به بانوان واگذار کنید که تجربه زیسته دارند، و آقایان باور کنند که در این حوزه تجربه زیسته ندارند.
خانم زمانپور، نماینده قوه قضائیه نیز با اشاره به اینکه حجاب نماد بیرونی و عفاف نماد درونی است که فقط شامل زنان، مجردها و جوانان نمیشود، گفت: امروز دیگر فقط دختران جوان ما بدحجاب نیستند و حتی خانمهای مسن ما هم به دلایل مختلف به این سمت رفتهاند.
وی شش دلیل آنچه امروز شاهد مشکلات مربوط به بدحجابی هستیم را دلایل عوامل فرهنگی مرتبط با سبک زندگی، رسانهها، عامل آگاهی، مسائل روانی و اجتماعی، سیاستگذاری و برنامهریزی و قوانین و مقررات دانست و خطاب به حجتالاسلام بیاتی که مطرح کردند مردان خانواده باید مراقب حجاب زنان باشند، گفت: زن باید اقناع شود، قرار نیست شوهر از بیرون حجاب را به زن تحمیل کند. از سوی دیگر بعضاً بدحجابی اعتراض به وضعیت موجود است.
حجتالاسلام والمسلمین روحی، نماینده شورای هماهنگی سازمان تبلیغات اسلامی نیز با انتقاد از زمان برگزاری این جلسه، گفت: دولت در حال پایان است و تجربه ثابت کرده مسئولان تا ردههای میانی تغییر خواهند کرد، پس این جلسه از نظر زمانی و تاریخی مشکل دارد.
وی افزود: قانون و وظیفه هر دستگاه مشخص است، اهمیت عفاف و حجاب و مواضع رهبری نیز مشخص است اما چه قدر قانون در این زمینه اجرا شده است؟ آیا در شرایط موجود میتوان در خیابان به یک بدحجاب تذکر داد؟
حجتالاسلام والمسلمین سیدنژاد، نماینده مرکز مدیریت حوزه علمیه نیز از مردم به دلیل عدم موفقیت در حوزه ترویج عفاف و حجاب عذرخواهی کرد و گفت: فرار رو به جلو مشکلی را حل نمیکند و اکنون ما به این نتیجه رسیدهایم که کارهای کلیشهای دهه 60، 70 و 80 دیگر اثر ندارد. ما هر روز با مقوله جدیدی روبه رو هستیم و باید خطوط قرمز در این زمینه را شکست.
انتهای پیام