علوم انسانی فرهنگ نقد و گفت‌وگو را نهادینه می‌کند

به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست خبری چهاردهمین جشنواره فارابی، امروز دوشنبه ۲۵ مهرماه با حضور عبدالحسین کلانتری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، حجت‌الاسلام والمسلمین رضا غلامی، رئیس مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی و مهدی عباس‌زاده، دبیر علمی این جشنواره، در پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی برگزار شد.

عبدالحسین کلانتری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، در این نشست ضمن تبریک آغاز به کار جشنواره چهاردهم فارابی گفت: ان‌شاءالله اتفاقات خوب و مهمی در این دوره از جشنواره رقم بخورد و با اصلاحات و ارتقایی که در نوع جشنواره رخ داده شاهد جشنواره‌ای رو به جلو در زمینه علوم انسانی باشیم. این جشنواره محملی است برای اینکه یک بار در سال آثار ارزشمندی که در حوزه علوم انسانی ارائه می‌شود را مورد ارزیابی قرار دهیم لذا هم پایشی در زمینه علوم انسانی در کشور صورت گرفته و نقاط ضعف و قوت احصا شود و هم کسانی‌که به پیشرفت علوم انسانی کمک کرده‌اند را مورد تقدیر قرار دهیم.

توجه وزارت علوم به علوم انسانی

وی با بیان اینکه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در این دوره از جشنواره فارابی، چند برنامه را پیگیری می‌کند، گفت: مجموع این برنامه‌ها نشان می‌دهد اهتمام زیادی در وزارت علوم برای توجه به علوم انسانی وجود دارد. یکی از اقدامات ما در وزارت علوم در راستای توجه بیشتر به علوم انسانی، راه‌اندازی مرکز توسعه پژوهش و آموزش علوم قرآنی و علوم انسانی بود اما برنامه‌های دیگر ما بازنگری در آئین‌‌نامه ارتقای اعضای هیئت علمی وزارت علوم بود چراکه همواره اهالی علوم انسانی گلایه داشتند که ارزیابی فعالیت‌های آنان بر اساس شاخص‌هایی صورت می‌گیرد که متناسب با فعالیت‌ها و جوهره علوم انسانی نیست و همواره این موضوع با ادبیات مختلف گوشزد می‌شد لذا بازنگری اولیه در این زمینه با مشارکت اساتید علوم انسانی از سراسر کشور صورت گرفته و امیدواریم شاهد آئین‌‌نامه جدیدی باشیم که متناسب با اقتضائات علوم انسانی در کشور باشد و بر این اساس علوم انسانی افق‌های بهتری را تجربه کند.

کلانتری اظهار کرد: اتفاق دیگر شیوه‌نامه سرآمدان در کشور است که توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تهیه و ابلاغ شده و در آن به ویژگی‌های خاص علوم انسانی توجه شده و در اینجا شاهد سرآمدی فرهنگی هم هستیم یعنی اساتیدی که سرآمدان فرهنگی هستند لذا در آئین‌نامه سرآمدی، هم به اقتضائات علوم انسانی توجه شده و از سوی دیگر از مواردی که قبلاً در آئین‌نامه‌های سرآمدی دیده فراتر رفته‌ایم. البته ما هر کاری انجام دهیم قدردان زحمات فرهیختگانی که در زمینه علوم انسانی تلاش می‌کنند و فهم و ادراک خود را در اختیار دانش‌پژوهان قرار می‌دهند نخواهیم بود اما اتفاق دیگر این بود که سعی شد جایزه‌ای که به برگزیدگان جشنواره فارابی تخصیص پیدا می‌کند معادل جایزه جشنواره خوارزمی باشد و امیدواریم گشایش‌های دیگری نیز در جهت حمایت از برنامه پژوهشی اساتید فرهیخته و برگزیده صورت بگیرد و نوعی کنش جمعی را در زمینه حمایت از محققان شاهد باشیم.

علوم انسانی دِین خود را ادا کند

وی ادامه داد: علوم انسانی باید به حل مسائل کشور کمک کند چراکه عموم مشکلات کشور در حداقلی‌ترین تفسیر، همانند انرژی، ترافیک و‌ امثالهم با علوم انسانی مرتبط هستند. علوم انسانی باید معطوف به مسائل کشور گام بردارد و خودش را توسعه دهد و آورده‌ای در راستای حل مشکلات مردم داشته باشد. علوم انسانی است که به شرایط جدید ما و مسائلی که با آن مواجهیم ارتباط دارد.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم یادآور شد: همین علوم انسانی است که فرهنگ نقد، تحمل، مدارا و گفت‌وگو و پاسخگویی را در جامعه نهادینه می‌کند و می‌تواند تدبیری برای پاسخگویی به شکاف میان دولت و ملت بیندیشد. از سوی دیگر علوم انسانی می‌تواند راه‌هایی برای ارتقای سرمایه و امید اجتماعی در جامعه فراهم کند لذا علوم انسانی باید دِین خود را در جامعه ادا کند.

وظایف جشنواره فارابی

کلانتری با بیان اینکه باید برگزیدگان جشنواره فارابی را با دستگاه‌های مختلف مرتبط کنیم، گفت: بنیاد نخبگان، طرح عملی مشخصی برای پیوند طرح‌های نخبگانی با نیازهای جامعه دارد لذا جشنواره فارابی نیز باید چنین کاری انجام دهد. البته اینها از وظایف جشنواره نیست و ما نگرانیم هر سال به وظایف جشنواره اضافه و تبدیل به سازمانی عریض و طویل شود اما فعلا تا اطلاع ثانوی باید مسئولیت چنین مواردی را هم بر عهده بگیریم.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: ما معتقدیم علوم انسانی گرچه در برخی جهات از بنیان‌های غربی رنج می‌برد اما توانایی‌های زیادی نیز برای حل مسائل دارد و عالمان علوم انسانی باید به این مسئله توجه داشته باشند لذا امیدواریم جشنواره فارابی به سهم خود در این زمینه گام بردارد تا در راستای تحقق این اهداف و آرمان‌های بلند گام برداریم.