یکی از ۷ توصیه راهبردی و کاربردی به دولت جدید، در سخنان مقام معظم رهبری در مراسم تنفیذ حکم ریاستجمهوری دوره چهاردهم، پیرامون مسائل سیاست خارجی بود که بر دو محور برخورد فعال و اثرگذاری در حوادث جهانی و منطقهای و رعایت اولویتها در ارتباطات خارجی تأکید کردند.
در این راستا سیدجلال ساداتیان، دیپلمات باسابقه کشور و مدیرکل اسبق آسیای دور و اقیانوسیه وزارت امور خارجه، در گفتوگو با ایکنا درباره اولویتهای سیاست خارجی دولت چهاردهم گفت: نیازمندیهای کشور به خاطر انباشت نیازهای کشور و مشکلات اقتصادی مردم جز از طریق ارتباط با بازارهای بینالمللی، که لازمه آن جذب سرمایه عمده بینالمللی و فناوریهای روز است، برطرف نخواهد شد.
بیشتر بخوانید:
وی به هزینههای برونمرزی، مشکلات معیشتی مردم، عقبافتادگیهای عمرانی، عدم روزآمدی صنعت خودرو، ناترازیهای انرژی و ضرورت حل و فصل این مشکلات اشاره کرد و افزود: لازمه حل این معضلات رفع تحریمهاست تا پولی که در خارج از کشور است به داخل کشور انتقال یابد و مشکل FATF حل شود.
این دیپلمات با سابقه کشورمان تصریح کرد: اولویت اساسی سیاست خارجی دولت چهاردهم و نظام جمهوری اسلامی ایران احیای روابط با بازارهای جهانی و حفظ آن است. براین اساس دولت باید اولویت نخست خود را تعامل با هر بازاری قرار دهد که زودتر به نتیجه برسد. در واقع تعامل با هر کشوری که میتواند ما را به بازارهای با کیفیتتر و فناوری بهتر برساند باید در اولویت دولت جدید قرار گیرد.
وی درباره نحوه پیشبرد سیاست همسایگی در سیاست خارجی دولت چهاردهم بیان کرد: البته تا حدودی با پاکستان، ترکیه، عراق و افغانستان و سایر همسایگان در ارتباط هستیم اما این تعامل و روابط تمام نیازمندیهای ما را برطرف نمیکند. لذا باید در اولویتها به دنبال 100 باشیم چراکه چون 100 آید، 90 هم نزد ماست.
دیپلمات با سابقه کشورمان درباره اهمیت اجماعسازی داخلی برای حل مشکلات و مسائل خارجی و رسیدن به وفاق ملی، ابراز کرد: این امری مسلم است همانطور که در قرآن آمده است «وَلا تَنازَعوا فَتَفشَلوا» نزاع نکنید وگرنه ناکارآمد میشوید و اعتبارات از دست خواهد رفت. اگر به دنبال کلنجار رفتن با یکدیگر باشیم، به نتیجه نمیرسیم. اگر مجلس مادام بخواهد در راه دولت سنگ بیندازد و دولت بخواهد تکبر بورزد و قوه قضائیه نیز احکام و برنامههای خود را اجرا کند، اوضاع بسامان نخواهد شد.
ساداتیان اظهار کرد: این به معنای آن نیست که انتقاد نشود، توصیه به جهتگیریهای مثبت نشود و خطاها و اشتباهات تذکر داده نشود، چراکه آنها لازمه پیشرفت کار و حرکت رو به جلو است. در بسیاری از کشورها چون انگلستان به حزب مخالف پول میدهند تا مخالفت کند، چراکه موجب حرکت رو به جلو و حفظ سلامت نظام است.
وی افزود: به عبارتی هنگامی که این موارد رعایت نمیشود شاهد خواهید بود با وجود دهها سازمان ناظر بازهم فسادهای خرد و کلان رخ میدهد. در حالی که اگر احزاب فراگیر و واقعی در کشور وجود داشته باشد، معادل هر وزارتخانه، گروهی برای رصد عملکرد و اقدامات آن وزارتخانه وجود دارد که موجب بهبود سلامت آن سیستم شده و تخلفات به حداقل و پایینترین سطح خود میرسد.
مدیرکل اسبق آسیای دور و اقیانوسیه وزارت امور خارجه بیان کرد: جهتگیریهای مثبت و ساختارمند بسیار مؤثر است اما گاهی وفاق ملی را حتی از ناحیه رئیسجمهور به اشتباه برداشت میکنیم یا بیش از حد به ایشان فشار میآوریم که به سمت ائتلاف حرکت کند و افراد دارای اولویت را انتخاب نکند.
وی با تأکید بر اینکه شایستهسالاری در انتخاب افراد باید معیار اصلی دولت باشد، اظهار کرد: افراد شایسته نیز دارای معیارها، شاخصها و مشخصههایی هستند اما اگر بنابر ملاحظاتی این معیارها لحاظ نشود، آن هنگام کیفیت و کارآمدی دولت کاهش مییابد و منجر به نارضایتی مردم میشود. لذا اگر به دنبال سهمخواهی باشیم دولت به مانند یک شرکت سهامی میشود و مسئولیتها و برنامهها لوث خواهد شد.
ساداتیان با بیان اینکه ای کاش درباره شعار وفاق ملی، یک وفاق ملی حاصل میشد، تصریح کرد: کشورهایی مانند انگلستان به عنوان یک کشور مشترک المنافع، دارای سیستم پارلمانی حزبی هستند و هنگامی که رئیس حزب یا اکثریت به حزب آنها رأی میدهند، مسئولیت با حزب و برنامههای حزب است اما در جمهوری اسلامی اینگونه نیست و حزب معنای واقعی خود را ندارد. بنابراین لازمه سیستم پارلمانی وجود دو یا سه حزب بزرگ و فراگیر در سطح کشور است تا هر حزب برنامههای خود و وزرای در سایه را اعلام کند و هنگامی که مردم به سمت آن حزب اقبال کردند، همان سیاستها و برنامهها را دنبال کرده و حزب مخالف نیز آنها را نقد کند.
وی تأکید کرد: یکی از انتقادات به دولت چهاردهم، فقدان برنامه است. رئیسجمهور بر اجرای برنامه هفتم توسعه تاکید کرده اما برنامه هفتم توسعه در بخشهای مختلف آموزش، اجتماعی، صنعت و ... نیازمند تدوین است و وزرای مربوطه نیز باید راهکارهای اجرایی خود را توضیح دهند اما شاهد این امر نبودیم و این انتقاد به دولت وارد است.
گفتوگو از سمیرا انصاری
انتهای پیام