کتابخانه ملی مصر؛ گنجینه‌ای از قرآن‌های تاریخی + فیلم

به گزارش ایکنا به نقل از المصری الیوم، اسامه طلعت، رئیس سازمان کل کتابخانه‌ها و اسناد ملی مصر و استاد آثار تاریخی اسلامی و قبطی در گفت‌و‌گو با شبکه تلویزیونی «ON» مصر از نگهداری قرآن‌های تاریخی از دوره‌های مختلف در این سازمان خبر داد.

وی گفت: مرکز کتابخانه‌ها و اسناد ملی از مهم‌ترین مراکز فرهنگی در مصر است که قدمت آن به اوایل قرن نوزدهم میلادی باز می‌گردد.

اسامه طلعت افزود: این سازمان در سال 1828 به عنوان نخستین آرشیو ملی در منطقه آفریقا راه‌اندازی و با تأسیس آن، مصر پس از انگلیس و فرانسه، به سومین کشور دارای مرکز آرشیو ملی تبدیل شد.

وی همچنین یادآور شد: در گذشته، قرآن‌های نادر و نفیس به مساجد از جمله مسجد جامع «عمرو بن عاص» که مسجد رسمی دولت مصر بود، اهدا می‌شد تا از آن نگهداری شود و این قرآن‌ها برای حفظ و نگهداری به دارالکتب که بخشی از سازمان کتابخانه‌ها و اسناد ملی مصر است، اهدا شد و همچنان در این مرکز نگهداری می‌شود.

طلعت ادامه داد: دارالکتب از نسخه‌های بسیار نادر قرآن مربوط به دوره‌های مختلف تاریخی نگهداری می‌کند و این قرآن‌ها از نظر ویژگی‌های هنری و خطی، زیبا و شاخص هستند.

مصحف عثمان با خط کوفی

وی گفت: یکی از قدیمی‌ترین قرآن‌های تاریخی این مجموعه مشهور به «مصحف عثمان» است که بر روی پوست آهو با خط کوفی ساده بدون حرکت‌گذاری و علائم مصوت که شیوه‌ای رایج در آن زمان بوده، کتابت شده است.

رئیس سازمان کتابخانه‌ها و اسناد ملی مصر تصریح کرد که این قرآن کامل نیست و اصل آن منتسب به عثمان بن عفان است که دستور جمع‌آوری قرآن و توزیع آن در سرزمین‌های اسلامی مانند دمشق، بصره، کوفه و فسطاط(نخستین پایتخت مصر در دوره حکمرانی مسلمانان) را صادر کرد.

وی تأکید کرد: این قرآن‌ها بدون نقطه‌ و حرکت‌گذاری هستند؛ چرا که عرب‌های آن زمان خط عربی را به‌طور غریزی و بدون نیاز به علائم و مصوت‌ها می‌خواندند.

قرآن 1300 ساله منسوب به امام صادق(ع)

او همچنین به وجود قرآن منسوب به امام جعفر صادق(ع)، مورخ ۱۴۸ هجری قمری، اشاره کرد که گفته می‌شود به خط آن حضرت نوشته شده است. این نسخه یکی از قرآن‌های نادر متعلق به دارالکتب است و قدمت آن تقریباً ۱۳۰۰ سال تخمین زده می‌شود.

این استاد مصری، نسخه معروف به «قرآن ابن قلاوون» را از دیگر قرآن‌های نادر کتابخانه ملی مصر برشمرد و اظهار کرد که این قرآن یکی از مهمترین نسخه‌هایی است که در کتابخانه ملی مصر نگهداری می‌شود و قدمت آن به دوران سلطنت خانواده مشهور قلاوون در مصر برمی‌گردد.

قرآن «قلچیتو»؛ هدیه سلطان مغول به پادشاه مصر

طلعت گفت: یکی دیگر از دارایی‌های مهم دارالکتب، قرآنی معروف به «قرآن قلچیتو» است که توسط یکی از سلاطین مغول در ایران به سلطان ناصر محمد بن قلاوون(از پادشاهان مملوکی در مصر) اهدا شد.

 او توضیح داد که این قرآن تاریخی از سال ۱۹۹۲ در فهرست میراث جهانی یونسکو در میان مجموعه قرآن‌های مملوکی این سازمان ثبت شده است.

اسامه طلعت در پایان یادآور شد: قدمت این نسخه از کلام وحی به سال ۷۲۵ هجری قمری برمی‌گردد و بدون هیچ تغییری در رنگ‌ها یا متن آن به شکل اولیه، باقی مانده و به همان شکلی که در زمان سلطنت سلطان ناصر محمد بوده، به نمایش گذاشته شده است.