انتشار کتاب «خوانش جامعه‌شناختی صلح دینی در اسلام و تشیع»
کتاب «خوانش جامعه‌شناختی صلح دینی در اسلام و تشیع» از مجموعه مطالعات مفصل «جامعه‌شناسی‌های دین – اسلام – تشیع» منتشر شد.
به گزارش ایکنا، کتاب «خوانش جامعه‌شناختی صلح دینی در اسلام و تشیع» تألیف سیدمحمود نجاتی حسینی (خراسانی) است که توسط انتشارات منشور صلح به چاپ رسیده است.
این کتاب سومین کتاب از مجموعه مطالعات مفصل «جامعه‌شناسی‌های دین ـ اسلام ـ تشیع» است که حاصل دو دهه دین‌پژوهی فرهنگی اجتماعی (تدریس و تألیف و تحقیق و نقد و گفت‌وگو) و تجربه دین زیستی عقیدتی معرفتی مؤلف است.
این مجموعه مطالعات، که کتاب حاضر را نیز شامل می‌شود، بخشی مهم از ادبیات دین‌پژوهی چند رشته‌ای و چند دانشی مهم و ضروری هستند که برای کاربست در زمینه بومی جهان اسلام و تشیع مقام استراتژیکی دارند و مشتمل بر: جامعه‌شناسی دین (نگاه اجتماعی به دین)؛ جامعه‌شناسی دینی (نگاه دینی به جامعه)؛ جامعه‌شناسی اسلام (نگاه جامعه‌شناختی به دین و زیست‌جهان اسلام) و جامعه‌شناسی تشیع (نگاه جامعه‌شناختی به مذهب تشیع و زیست‌جهان شیعی) هستند.
در معرفی این کتاب آمده است: کتاب «خوانش جامعه‌شناختی صلح دینی در اسلام و تشیع» درخصوص یک مفهوم- پدیده کلیدی یعنی «صلح دینی» در دین‌پژوهی مدرن است که با سیاست، جامعه، فرهنگ و تاریخ دین پیوند می‌خورد.
منظور از «صلح دینی»، دست‌کم در این کتاب، وجود امنیت و نبود خشونت فیزیکی، مادی و نمادین و وجود آرامش و آسایش خاطر و همبستگی، وفاق اجتماعی و نظم انسانی، همچنین تعامل پویا و پایا بین گروه‌های اجتماعی در اجتماع دینی و حوزه عمومی و جامعه مدنی عرفی و نیز جاری بودن تفاهم و توافق گفت‌وگویی و اخلاق گفت‌وگویی بین نهادها و گروه‌های دین‌گرا، همچنین پای‌بندی و گفت‌وگوی معنوی مدنی و عقلانی اخلاقی در درون دین، بیرون دین، بین ادیان و نیز در زیست روزمره‌ی دین‌گرایان است.
به این معنا «صلح دینی» از طرفی یک امر اجتماعی فرهنگی است که دارای آثار و نتایج و همچنین ابعاد دینی، عقیدتی و آیینی است و ازطرفی یک امر فقهی، حقوقی و دینی نیز هست که واجد آثار اجتماعی فرهنگی و سیاسی امنیتی است؛ به‌علاوه یک امر سیاسی حقوقی مدنی هم هست که بر جامعه، فرهنگ و تاریخ تأثیرگذار است و می‌تواند روال، کارکرد وعملکرد ساختار‌های جامعه‌ای، سیستم حکمرانی، اعمال قدرت، حاکمیت دولت، ماشین سیاسی و زیست‌جهان کنشگران را هم تغییر دهد.
به این معنا، نگرش و گرایش جوامع دینی و اجتماعات دین‌گرا و ایستار متون دینی نسبت به «صلح دینی» هم یک سوژه متنی است برای فهم هرمنوتیکی آموزه‌ای متون مدنی درباره‌ی صلح و ناصلح؛ هم از لحاظ اجتماعی برای شناخت چگونگی نهادینه شدن صلح‌گرایی و ضد صلح‌گرایی در زیست روزمره کنشگران، یک سوژه جامعه‌شناختی است؛ هم به‌لحاظ آیینی و فرهنگی برای فهم روحیه مدنی یا ضد مدنی دین‌گرایان یک سوژه انسان‌شناختی است؛ هم از منظر روان‌شناسی اجتماعی دین برای پی بردن به نحوه تعامل و تقابل کنشگران دین‌ورز و غیر دین‌ورز در گروه‌های اجتماعی و زیست‌گروهی یک سوژه فردشناختی است و هم از لحاظ فهم ماهیت باورها، رفتارها، آموزه‌ها و ایستارهای نهاد شرعی و فقهی و سازمان روحانیت دین درباره صلح و ناصلح و نحوه تدبیر و تجویز صلح یا ناصلح برای زیست دینی کنشگران دین‌ورز سنتی که هنوز دین‌ورزی‌شان کم‌وبیش مبتنی بر احکام شرعی فقهی است، یک سوژه فقهی است. در معنای فلسفه دینی آن، از حیث تعقل دینی و شناخت دینی که ناشی از مواجهه کنشگران معتقد با خداوند، دین و متن مقدس در جامعه، فرهنگ و تاریخ رخ نموده است یک سوژه فلسفی الهیاتی است و هم از حیث چگونگی تعریفی که دین‌گرایان از تشخص یافتن خدا، خداشناسی، خداپرستی، خداگرایی و خدامداری دارند یک سوژه الاهیاتی است.
بر همین اساس خوانش جامعه‌شناختی از «صلح دینی»، به‌معنای موصوف در بالا، چه از منظر«جامعه‌شناسی دین» (نگاه اجتماعی به دین و امردینی- از جمله صلح دینی) وارسی شود و چه از منظر«جامعه‌شناسی دینی» (نگاه دینی به امر اجتماعی - از جمله صلح) واکاوی شود، در هردو منظر «صلح دینی» یک پدیده «اجتماعی دینی»/«دینی اجتماعی»است.
این کتاب شامل سه بخش: مقدمه، مطالعات متنی، مطالعات تجربی و پیوست‌ها است که در بخش مقدمه آن «دین دررویارویی با «وفاق- تضاد- پویایی»: نگاهی از منظر جامعه‌شناسی‌های دین و دینی به متون و جهان ادیان ابراهیمی و آسیایی» مطرح شده است.
در بخش مطالعات متنی: «الاهیات فرهنگی و صلح‌پژوهی دینی: بازخوانی مبانی تئوریک دیدگاه‌های مرتبط با مسائل صلح‌پژوهی دینی»، «ظرفیت‌های متون دینی برای سیاست صلح‌گرایی و حل گفت‌وگویی منازعه: مروری فشرده بر متون ادیان ابراهیمی» و «اخلاقیات صلح درحکمت دینی: بازخوانی شبکه‌ی متون معارف اسلامی ـ شیعی» مطرح شده است.
در بخش مطالعات تجربی نیز: «امرصلح دینی و سیاست همسایگی در جمهوری اسلامی ایران: نسبت دین با روابط صلح‌آمیز خارجی و بین‌المللی در عرصه‌ی سیاست منطقه‌ای و جهانی»، «جهانی شدن، امپریالیزم فرهنگی و اسلام سیاسی: مروری بر چالش‌های صلح دینی در خاورمیانه و شمال آفریقا»، «تحلیل جامعه‌شناختی الهیات سیاسی اسلامی و چالش‌های صلح دینی: مطالعه‌ی موردی گروه‌های اسلام‌گرای افراطی خاورمیانه و شمال آفریقا» و «تحلیل جامعه‌شناختی توانش صلح‌سازی پیمان‌های بینادینی و درون‌دینی: از «پیمان بینادینی ابراهیم» اسرائیل و اعراب تا «پیمان درون‌دینی محمد» مسلمانان» مطرح شده است.
پیوست‌های این کتاب نیز شامل: «درس‌گفتار فشرده «دین و صلح/ ناصلح»: نگاهی از منظر جامعه‌شناسی دینی صلح»، «دین، صلح و جامعه در اسلام: نگاهی از منظر جامعه‌شناسی دینی صلح» و «الاهیات رادیكال: نگاهی جامعه‌شناختی به اسلام سیاسی در خاورمیانه» است.
انتهای پیام
