سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به ایام عزاداری محرم، تأکید کرد: بزرگداشت واقعه عاشورا برای ایرانیان صرفاً سوگواری بر یک فاجعه تاریخی نیست، بلکه نمادی از پاسداشت کرامت انسانها و پیروی از یک فرهنگ متعالی انسانی است.
بقایی در ادامه با انتقاد از مواضع و عملکرد رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، گفت: وظایف این نهاد بینالمللی و مدیرکل آن بهصورت مشخص تعریف شده است. انتظار جمهوری اسلامی ایران همواره این بوده که گروسی در چارچوب وظایف فنی خود عمل کند و از تأثیرپذیری از فشارهای سیاسی برخی اعضای شورای حکام بپرهیزد. به گفته او، گزارشهای آژانس در بسیاری موارد بهانهای برای اقدامات نظامی آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه ایران شده است.
وی درباره احتمال استفاده رژیم صهیونیستی از خاک کشورهای ثالث برای حمله به ایران، اظهار کرد: اطلاعات متعددی در این زمینه وجود دارد و ما این موارد را با کشورهای همجوار مطرح کردهایم. پاسخ برخی از آنها حاکی از رد این ادعاها بوده، اما بررسیها همچنان ادامه دارد. هیچ کشوری نباید اجازه دهد خاکش به پایگاهی برای اقدامات ایذایی دیگران تبدیل شود.
وی در واکنش به اظهارات صدر اعظم آلمان و همچنین سفر وزیر کشور این کشور به سرزمینهای اشغالی گفت: ادبیاتی که مقامات آلمانی در قبال تجاوز اخیر به کار بردهاند، یادآور واژگان نژادپرستانه دوران نازیسم است. اینکه حملهای آشکار به یک کشور مستقل را «اقدامی کثیف» جلوه دهند، جای تأسف عمیق دارد و موجب بیاعتباری بیشتر آلمان در سطح جهانی خواهد شد.
بقایی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: شب گذشته رؤسای جمهور ایران و فرانسه گفتوگوی تلفنی داشتند و تماسها با سه کشور اروپایی همچنان ادامه دارد، هرچند زمان مشخصی برای ادامه مذاکرات اعلام نشده است.
وی با اشاره به اقدامات حقوقی و بینالمللی ایران در پاسخ به تجاوزات اخیر افزود: حملات انجامشده به تأسیسات مختلف در ایران، بهعنوان جنایت جنگی شناخته میشوند و هیچ تفکیکی بین اهداف نظامی یا غیرنظامی وجود ندارد. از همان روزهای ابتدایی مکاتبه با نهادهای بینالمللی آغاز و کمیته ویژهای در سطح ریاستجمهوری برای جمعآوری مستندات تشکیل شده است.
به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه، ایران بهدنبال آن است که موارد نقض فاحش حقوق بشر در جریان حمله به کشور را بهصورت مستند ثبت و پیگیری کند. هدف این است که عاملان چنین اقدامات غیرقانونی بدون پاسخ نمانند و رژیمی که اکنون در معرض پیگرد دیوان بینالمللی کیفری قرار دارد، پاسخگو باشد.
وی با مقایسه موضع آژانس در قبال ایران و اوکراین گفت: برخورد دوگانه در قبال بحرانها از سوی نهادهای مسئول صلح جهانی، یکی از بزرگترین آسیبها به نظم بینالمللی است. متأسفانه آژانس در قبال حمله به تأسیسات صلحآمیز ایران نهتنها موضع محکمی نگرفت، بلکه گزارشهایش در مسیر صدور قطعنامههای ضد ایرانی قرار گرفتند.
وی با انتقاد از سخنان اخیر مدیرکل آژانس گفت: گروسی بهجای توجیه حملات، باید به تبعات خطرناک این تجاوزات اشاره میکرد. چنین حملاتی میتواند پیامدهای زیستمحیطی، تشعشعات خطرناک و آسیبهای جبرانناپذیری برای مردم به دنبال داشته باشد.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به وضعیت روابط تهران و قاهره اظهار کرد: هرچند هنوز روابط رسمی دیپلماتیک میان ایران و مصر برقرار نشده اما طی دو سال گذشته تماسها بهصورت مستمر ادامه داشته و اخیراً نشانههایی از پیشرفت ملموس در این حوزه مشاهده شده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به درج برخی بندها علیه ارمنستان در بیانیه اخیر سازمان همکاری اسلامی، اظهار کرد: گاهی در اسناد جمعی این سازمان موضوعاتی مطرح میشود که لزوماً بازتابدهنده دیدگاه همه اعضا نیست. موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران همواره حمایت از صلح و ثبات در منطقه قفقاز جنوبی بوده است و ما با هر دو کشور، یعنی ارمنستان و جمهوری آذربایجان، روابط دوستانهای داریم. با این حال، استفاده از برخی واژگان خاص در آن بند مشخص را صحیح نمیدانیم، چرا که این اصطلاحات ممکن است شائبههایی در مورد تغییر مرزها یا تجدیدنظر در مرزهای جغرافیایی ایجاد کند؛ امری که ایران آن را ناپذیرفتنی میداند.
واکنش به تهدید وزیر امور خارجه از سوی رژیم صهیونیستی
وی در ادامه، نسبت به تهدید اخیر علیه سید عباس عراقچی از سوی رژیم صهیونیستی واکنش نشان داد و تصریح کرد: ماهیت این رژیم برای همگان روشن است، اما مسئلهای که باید در سطح بینالمللی مورد توجه قرار گیرد، نقض آشکار اصول حقوق بینالملل و منشور سازمان ملل است. اگر جامعه جهانی در برابر این اقدامات سکوت کند، روند عادیسازی جنایتها تداوم مییابد و این تهدید فقط متوجه یک کشور یا یک فرد نخواهد بود، بلکه تبعاتش جهانی خواهد بود.
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در مورد تصمیم اخیر شورای شهر تهران برای تغییر نام خیابان خالد اسلامبولی به شهید نصرالله، توضیح داد: این موضوع در واقع مصوبه رسمی مدیریت شهری تهران است که حدود سه تا چهار هفته پیش اعلام شد. با این حال، بحث تغییر نام این خیابان سابقهای طولانی دارد و در دورههای مختلف شورای شهر مطرح بوده است. اصل موضوع به بیش از دو دهه قبل بازمیگردد.
بیاعتباری اظهارات ترامپ درباره لغو تحریمها
بقایی همچنین در واکنش به اظهارات اخیر دونالد ترامپ درباره رفع تحریمها گفت: مواضع رئیسجمهور پیشین آمریکا همواره دستخوش تغییرات ناگهانی و رفتارهای متناقض بوده است. ممکن است صبح وعدهای درباره لغو تحریمها داده شود و همان روز عصر، بسته تحریمی جدیدی اعلام شود. از اینرو نمیتوان به چنین اظهاراتی تکیه کرد. این رفتارها بیشتر در راستای فضاسازی رسانهای و عملیات روانی قابل ارزیابی است تا رویکردی واقعی برای حلوفصل اختلافات. فراموش نکنیم در حالی که جمهوری اسلامی ایران در آستانه دور ششم مذاکرات دیپلماتیک قرار داشت، رژیم صهیونیستی با هماهنگی مستقیم آمریکا دست به تجاوز نظامی علیه کشورمان زد.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره خواستههای جمهوری اسلامی ایران برای تثبیت آتشبس و همچنین پیشنهاد آمریکا برای لغو تحریمها اظهار کرد: این نخستینبار نیست که ادعای صلح یا گفتوگو از سوی آمریکا مطرح میشود، اما در عمل بسته تحریمی تازهای اعمال میشود. این نوسانات سیاسی هیچگونه اعتبار و قابلیت اتکایی ندارد و باید آن را در چارچوب بازیهای رسانهای تحلیل کرد. در نقطه اوج یک فرآیند دیپلماتیک، رژیم صهیونیستی با هماهنگی کامل با آمریکا، تجاوز نظامی خود علیه ایران را آغاز کرد.
حضور تمامقد مردم و توان نیروهای دفاعی معادلات را بر هم زد
بقایی ادامه داد: رژیم صهیونیستی بدون هیچ دلیل موجهی حمله به ایران را آغاز کرد، اما پاسخ قاطع ملت ایران آنان را به این نتیجه رساند که تداوم این تجاوز به نفعشان نخواهد بود. حضور تمامقد مردم و توان نیروهای دفاعی کشور، معادلات دشمن را بر هم زد و ابتکار عمل را به دست ایران بازگرداند.
سخنگوی وزارت امور خارجه تأکید کرد: نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران با آمادگی کامل و روحیهای راسخ، وظیفه دفاع از کیان کشور را برعهده دارند. همزمان، دستگاه دیپلماسی نیز بهطور جدی مسئولیتهای بینالمللی خود را دنبال میکند. جامعه جهانی بهتدریج در حال درک ابعاد تجاوز اخیر است و تاکنون محکومیتهایی از سوی شمار قابلتوجهی از کشورها صادر شده که نشاندهنده حساسیت افکار عمومی جهانی نسبت به رفتارهای خطرناک رژیم صهیونیستی است.
بقایی در پاسخ به پرسشی درباره حملات بیسابقه رژیم صهیونیستی به مراکز علمی و دانشگاهی ایران و انتظار از یونسکو به عنوان نهاد متولی حفاظت از نهادهای علمی گفت: در خصوص این جنایات مستندسازی دقیق انجام شده و طی چند مرحله، گزارشهایی رسمی به یونسکو ارسال کردهایم. از جمله موارد بارز، ترور اساتید دانشگاه و هدف قرار گرفتن زیرساختهای علمی کشور است که بهوضوح نقض قوانین بینالمللی محسوب میشود.
وی با اشاره به اینکه حتی وزیر امور خارجه ایران در فهرست ترور رژیم صهیونیستی قرار گرفته است، تصریح کرد: این اقدام آشکار، نشانهای از تداوم رویه قانونگریز و هنجارشکن این رژیم است. جامعه بینالمللی باید بداند که چشمپوشی از این رفتارهای خلاف حقوق بینالملل، صرفاً امنیت ایران را تهدید نمیکند، بلکه روزی دامن دیگر کشورها را نیز خواهد گرفت.
سکوت جامعه جهانی موجب گسترش قانونشکنیها خواهد شد
بقایی در ادامه تأکید کرد: سازمانهای بینالمللی، از جمله یونسکو، باید نسبت به این اقدامات واکنش شفاف و مؤثر نشان دهند. همانگونه که در غزه، لبنان، سوریه و دیگر نقاط منطقه شاهد ارتکاب جنایات جنگی هستیم، سکوت جامعه جهانی و روند عادیسازی جنایت، موجب تکرار و گسترش این قانونشکنیها خواهد شد. این اقدامات محدود به یک منطقه یا کشور باقی نخواهند ماند و امنیت جهانی را تحتتأثیر قرار خواهند داد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسشی درباره سفر رئیسجمهور به چین گفت: اطلاعات مربوط به این سفر از سوی دفتر اطلاعرسانی ریاستجمهوری اعلام خواهد شد و برای جزئیات، خبرنگاران به آن مرجع ارجاع داده میشوند.
وی با اشاره به مواضع سوئیس در برابر تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه غزه و ایران گفت: جمهوری اسلامی ایران روابط دوجانبهای مثبت با سوئیس دارد؛ کشوری که علاوه بر نقش حافظ منافع آمریکا در تهران، متولی و امین کنوانسیونهای حقوق بشردوستانه نیز محسوب میشود. سوئیس همچنین میزبان شماری از نهادهای مهم بینالمللی در حوزه حقوق بشر است و همین مسئله، انتظارات جامعه جهانی را از این کشور افزایش داده است.
بقایی اظهار کرد: طی ۲۴ ساعت گذشته، ۹۰ غیرنظامی بیگناه در غزه به شهادت رسیدند اما با وجود این فجایع آشکار، تحرک قابل توجهی از سوی سوئیس مشاهده نشده است. حتی قطعنامهای که در نشست اخیر ژنو مطرح بود، به نتیجه نرسید. این وضعیت پرسشهایی را درباره میزان جدیت برخی کشورها در حمایت از اصول بنیادین حقوق بشر مطرح میکند.
بازداشت اتباع ایرانی در آمریکا اقدامی نژادپرستانه و ضد حقوق بشر است
وی در بخش دیگری از سخنانش، درباره بازداشت تعدادی از اتباع ایرانی در ایالات متحده گفت: این بازداشتها آشکارا با معیارهای حقوق بشری در تضاد است. متأسفانه هیچ توضیح منطقی و قانعکنندهای از سوی دولت آمریکا ارائه نشده و از منظر ما، این اقدام رنگ و بوی نژادپرستی دارد. موضوع از طریق مجاری حقوقی و دیپلماتیک در حال پیگیری است و ما بر حقوق شهروندان ایرانی در هر نقطهای از جهان تأکید داریم.
بقایی همچنین به تهدیدات اخیر مقامات فرانسوی علیه ایران اشاره کرد و گفت: اعتراف مقامات فرانسه به مشارکت در تجاوز نظامی اخیر، عملاً به معنای پذیرش مسئولیت است و دولت فرانسه باید در قبال نقش مستقیم خود پاسخگو باشد.
وی افزود: این موضعگیریها در حالی صورت میگیرد که ملت ایران بهتنهایی در برابر تجاوز هماهنگ چند بازیگر ایستادگی کرده و استقلال و عزت خود را حفظ کرده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه تأکید کرد: تهدید به استفاده از ابزارهای سیاسی و اقتصادی علیه ایران، مسبوق به سابقه است اما جمهوری اسلامی ایران بارها نشان داده است که در برابر زیادهخواهیها کوتاه نخواهد آمد.
ادامه مذاکره معنا و مفهومی ندارد
وی تصریح کرد: در شرایط کنونی و با چنین رویکردی از سوی اروپا، ادامه مذاکره معنا و مفهومی ندارد. کشورهای اروپایی باید در سیاستها و رفتارهای خود بازنگری اساسی داشته باشند، چرا که رویکردهای دوگانه و غیرسازنده نتیجهای جز افزایش بیاعتمادی نخواهد داشت.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسشی پیرامون تلاشهای اخیر رژیم صهیونیستی برای وارونهنمایی واقعیتها در جریان تجاوز به ایران و ادعای حمله صرف به مراکز نظامی و هستهای، گفت: آنچه در دو هفته اخیر علیه ملت ایران رخ داد، یک مجموعه از جنایات آشکار، بیسابقه و سبعانه بود که باید با دقت برای افکار عمومی جهان روایت و مستند شود. رژیم صهیونیستی با بیتوجهی مطلق به قواعد بینالمللی، زیرساختهای غیرنظامی، منازل مسکونی، بیمارستانها و مراکز عمومی را هدف قرار داد و تلاش کرد با جنگ روانی و تبلیغاتی، صحنه واقعی نبرد را تحریف کند.
وی افزود: یکی از نمونههای فاجعهبار این حملات، بمباران زندان اوین بود؛ حملهای که به شهادت تعداد زیادی از شهروندان ایرانی منجر شد، از جمله بانویی فعال در حوزه حمایت از زندانیان، مادری همراه با فرزند پنجسالهاش و چندین سرباز وظیفه. این جنایتها، صرفاً حمله نظامی نبود، بلکه اقدامی علیه کرامت انسانی بود.
تشریح اقدامات وزارت امور خارجه در حوزه دیپلماسی عمومی
بقایی با اشاره به اقدامات وزارت امور خارجه در حوزه دیپلماسی عمومی تصریح کرد: ما وظیفه سنگینی برای تبیین این جنایات برعهده داریم و این موضوع را با همکاری دستگاههای مسئول، بهویژه در حوزه حقوق بشر، بهطور مستمر دنبال خواهیم کرد. یکی از محورهای اصلی این اقدام، مستندسازی دقیق وقایع و ارائه آن به افکار عمومی جهانی، نهادهای بینالمللی، رسانهها و مجامع حقوق بشری است.
وی ادامه داد: بازدید اخیر جمعی از سفرای کشورهای خارجی و خبرنگاران از محل جنایات رژیم صهیونیستی در ایران، بخشی از این تلاشها بود. این بازدیدها برای تنویر افکار عمومی ادامه خواهد یافت و ما مصمم هستیم که در برابر تحریفها، روایت واقعی ملت ایران را به گوش جهانیان برسانیم.