سید محمدباقر صدر

شهید آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر از مراجع انقلابی و آگاه به زمان خود و از دانشمندان معاصر بود که بخش مهمی از حیات وی همزمان با نهضت اسلامی و حضور امام خمینی(ره) در نجف بود؛ افکار و اندیشه‌های امام(ره) و شهید سیدمحمدباقر صدر اثر بسزایی در انقلابیون عراق و ایران بر جای گذاشت.

ولاء قلب‏‌هاى ما، از آن كيست؟ محبت اين قلب‏‌هايى كه در سينه داريم مال كيست؟ آن عشقى كه حاكم، محور و مركز دل‏‌هاى ما است، چيست؟ خداى سبحان دو ولاء را در يک دل جمع نمی‌كند، دو عشق محورى را در يک قلب جا نمی‌دهد. يا حب خدا يا حب دنيا؛ در يک دل، حب خدا و حب دنيا در كنار هم قرار نمی‌گيرند. قلب‏‌هايمان را امتحان كنيم، به سراغ قلبمان برويم و امتحانش كنيم، آيا به عشق خداى سبحان زنده است يا با حب دنيا زندگى می‌كند؟ [ شهید محمدباقر صدر، کتاب بارقه‌ها، صفحه ۳۹ و ۵۰]

قرآن كريم يگانه كتاب در اختيار ما است كه جنبه جامعيت را براى انسان فراهم می‌كند و از اين رو نبايد كتاب ديگرى را جايگزين آن نمود؛ چه اين‏كه اگرچه برخى از پژوهش‌‏هاى مربوط به اصول و مسائل عقايدى و يا انديشه اسلامى مواردى است كه انسان به يادگيرى آنها نياز دارد، اما به هيچ‌وجه نمی‌‏توان از قرآن كريم به عنوان منبع اصلى انديشه جامع اسلامى، غافل شد؛ زيرا جامعيت در هيچ كتابى جز كتاب خداوند متعال وجود ندارد. [شهید سید محمدباقر صدر ؛ بارقه‌ها، صفحه ۲۲۶]

دستاورد مفهوم انسانى خلافت در اسلام اين است كه خداوند متعال، حكومت كردن بر افراد و اداره جامعه و رهبرى هستى و آبادانى طبيعى و اجتماعى آن را به جماعت بشرى واگذار كرده است و حكومت مردم بر مردم و مشروعيت عهده‌دارى حكومت از سوى مردم، به‌ عنوان جانشين خدا روى زمين، بر همين شالوده استوار است. [شهید سیدمحمدباقر صدر، اسلام راهبر زندگی، صفحه ۱۵۰]

وقتی از فرهنگ اسلامی و جایگزین کردن آن به‌جای فرهنگ غربی و یا هر فرهنگ دیگری که قرآن نیاورده است - با هر شکل و از هر منبعی - سخن می‌گوییم، از امت نمی‌خواهیم که از تمدن جدید و علوم آن دست بردارد؛ چنان‌که برخی ادعا می‌کنند که احیای فرهنگ اسلامی به‌معنای اعاده همان زندگی ابتدایی مسلمانان در مدینةالنبی و پس زدن دستاوردهای تمدن جدید در حوزه وسایل زندگی و ابزارهای رفاهی است. این ادعا، تهمت به اسلام است؛ زیرا فرهنگ غیر از تمدن است؛ فرهنگ نگرش امت به زندگی، و تمدن روش‌های زیستن است که با تحول علوم و اکتشافات تغییر می‌کند. [شهید سیدمحمدباقر صدر، بارقه‌ها، صفحه ٣٠٧]

باید همواره به آن انبوه والا و نامحدود ازخودگذشتگی که امام حسین(ع) کرد، توجه داشته باشیم تا پیش چشممان هر تقدیری که در زندگی‌مان دست می‌دهد، ناچیز و نامقدار بنماید و خود را مکلف کنیم که در راه اسلام بدان کار بپردازیم. اسلام امروز از تو اندازه‌ای ناچیز ازخودگذشتگی می‌خواهد، از زمانت، از آسایش‌ات، از منافع شخصی‌ات، از تمایلاتت، از هوس‌هایت، در راه بسیج‌سازی همه نیروها و امکانات و وقت‌هایت، به خاطر رسالت. [شهید سیدمحمدباقر صدر، کتاب امامان اهل بیت(ع)، صفحه 463]

شهید سیدمحمدباقر صدر در تبیین رابطه عدالت و نعمت می‌گوید: قوانین آسمانی برای تحکیم عدالت در توزیع و پایه‌‌‌ریزی روابط توزیعی جامعه بر مبانی عادلانه، نازل شده است. ‌‌‌قرآن می‌‌‌فرماید: اگر انسان‌‌‌ها عدالت توزیعی را پیاده کنند، دچار محدودیت در ثروت تولیدشده و کمبود محصول نمی‌‌‌شوند و دارایی و ثروت و خیرات و برکات آنها افزایش خواهد یافت.

گروه چندرسانه‌ای ــ اگر دنیای هارون‌الرشید به ما عرضه می‌شد، آیا ما موسی‌بن جعفر(ع) را زندانی نمی‌کردیم؟! آیا خودمان را آزموده‌ایم؟