Kabe tarihte ilk ibadet yeridir

Hac, Müslümanlar tarafından yapılır. Ancak Kur’an'a göre Kabe ilk ibadet yeridir ve hac ibadeti sadece Müslümanlar için değil tüm dünya insanları için kapsamlı bir hidayet unsuru olarak kabul edilir.

Zilhicce ayı, muhteşem Hac ibadetinin düzenlenmesi için özel bir mevsimdir. Kur'an-ı Kerim'de bahsi geçen bu merasim hakkında Cenabı Hak, Hz. İbrahim’e Beytullâhın yerini göstermiş ve daha önceki temelleri üzerine orasını inşa etmesini emretmiştir. (bk. Bakara 2/127) Böylece orası tevhidin ve yalnızca Allah’a ibadetin bir merkezi haline gelecekti. Allah, İbrahim’e dedi ki: "İnsanlar arasında haccı ilan et ki, gerek yaya olarak, gerek uzak yollardan gelen yorgun develer üzerinde sana gelsinler". (Hac suresi 27. ayeti)

Kabe konusunda ilginç olan nokta, Kur’an'da Kabe'nin yerini ilk sembol ve Allah'a ibadet etmenin kıblesi olarak tanıtıyor ve bu zemini hazırladıktan sonra haccın farz kılınmasının gerekliliğini açıklıyor. Kur’an-ı Kerim’de hac ibadetinin kurallarını detaylarını açıklayan daha birçok ayet bulunmaktadır.

Al-i İmrân suresi 96. ayetinde şöyle buyuruluyor: "Şüphesiz, insanlar için kurulan ilk ibadet evi, elbette Mekke’de, âlemlere rahmet ve hidayet kaynağı olarak kurulan Ka’be'dir."

Kabe, evrensel hidayetin temsilcisidir

Allame Tabatabai Al-Mizan tefsirinde, Kabe’nin hidayet kavramının tüm mertebeleri açısından bir hidayet ve yol gösterici olduğunu belirtiyor. İnsan zihnine gelebilecek en ufak düşünceden tutun ta kendini bütün yönleriyle ibadete verme Allah’tan başka bütün her şeyden kopma düzeyine kadar bir hidayet rehberidir. Elbette bu son mertebeye Allah’ın halis kıldığı temiz kullarından başkası erişemez. Buna ek olarak Kabe, İslam dünyasını dünyevi mutluluğa da yöneltiyor. Bununla söylem birliğini toplumsal kaynaşmayı ortak çıkarları kastediyoruz.

Kabe İslami olmayanlara da rehperlik eder, onları uyarır ikaz eder. Şöyleki gaflet uykularından uyanarak ve bu birliğin meyvelerine teveccüh ederek İslam'ın değişik ve farklı güçlerin kaynaşmasının ve birlikteliğinin yararlarını somut olarak gösterir. Buna göre birlik, Hac'da izlenen en temel hedeflerden biridir.

Buradan iki noktaya değinilmektedir: Birincisi, Kabe, kelimenin tüm anlamlarıyla dünya ve ahiret saadetine ilişkin olarak yol göstericilik yapar. İkincisi, Kabe'nin hidayet kapsamı geniş olduğu için, Kabe sadece belirli bir gruba değil, bütün alemler için yol göstericidir. Çünkü Kabe’nin hidayet menzili geniştir.

Ayetlerde değinilen noktalar

Muhsin Kıraati, Nur tefsirinde bu ayetlerin mesajlarını şöyle zikretmektedir:

1 - Kabe, insanların ibadet etmeleri ve dua etmeleri için inşa edilen ilk evdir. 

2- İbadet yerlerinin tarihi geçmişi, değerlerinin belirlenmesindeki kriterler arasındadır.  

3 - Kabe'nin hayır ve bereketleri sadece müminler veya özel bir ırk için değil, tüm insanlar içindir.

4 - Bütün insanlar için olmak Kabe için bir değerdir. 

5 - Kabe, insanlar için hidayet kaynağıdır.