Nasıl sabırlı olunur?

Olumsuz koşullar ve çeşitli olaylar nedeniyle insanı çevreleyen rahatsızlıklar ve ıstıraplar vardır. Fakat kendimize ve dünyamıza ilişkin görüşlerini yeniden düzenleyerek bu tür acıların üstesinden nasıl gelinebilir?

Bakara Suresi 155. ayetinde şöyle buyurulur: Andolsun ki sizi biraz korku ve açlıkla; mallardan, canlardan ve ürünlerden eksiltmekle sınayacağız. Sabredenleri müjdele!

Bu surenin 156. ayetinde de şöyle buyurulmakta: Onlar, başlarına bir musibet geldiğinde, “Doğrusu biz Allah’a aidiz ve kuşkusuz O’na döneceğiz” derler.

Kur'an-ı Kerim'in bu ayeti "istirca" ayeti olarak bilinir ve bize nimetlerin azalmasından asla üzülmememiz gerektiğini, çünkü tüm bu nimetlerin Allah'a ait olduğunu öğretir. Bir gün affeder, ertesi gün uygun görür ve bizden geri alır ve her ikisi de bizim çıkarımızadır.

Hepimizin öldükten sonra Allah'a döneceği gerçeği, bize dünyanın sonsuz olmadığını, nimetlerin azalmasının, bolluk ve bereketinin yokluğunun gelip geçici olduğunu hatırlatır. Tüm bunlar tekamüle ulaşmak için bir araçtır. Bu iki temel ilkeye dikkat etmenin azim ve sabır ruhunun oluşmasında büyük etkisi vardır.

Allame Tabatabai "El-Mizan fi Tefsiri'l-Kur'ân"da şöyle yazıyor: İnsan, Allah'ın hakikatine, onun her şeyin sahibi ve hâkimiyetine inandığı zaman, belalara asla üzülmez, çünkü kazanırken ya da kaybederken sevineceği ya da üzüleceği bir şeyin sahibi olduğunu düşünmez.

Kıraati, Nur tefsirinde şöyle yazıyor: Sabırlı olanlar kendini zayıf görmek ve başkalarına sığınmak yerine, yalnızca Allah'a sığınır. Çünkü onların görüşüne göre tüm dünya, içinde büyümemiz gereken bir sınıf ve imtihan alanıdır. Dünya kalınacak yer değildir ve zorlukları Allah'ın merhametsizliğinin bir işareti değildir. Sıkıntılar daha hızlı hareket etmemiz içindir. Böylece acılarda bile bir tatlılık vardır.

Ayrıca musibetlerde Allah'ı anmak ve "Biz Allah'tanız" demenin çeşitli etkileri vardır. İnsana teselli ve telkin eder, doğru inançların ifadesidir. Elbette bu, insanın sorunları çözme çabasıyla çelişmiyor, aksine insanın davranışını vurguluyor.

İnsanlar sorunlar karşısında sabırsız olabilir. Oysa sabırlı olmalı ve sabıra ilave olarak şükretmelidir. Bu karşılaşmalar, herkesin zorluk felsefesinin farkında olduğunun bir göstergesidir. Mesela bir çocuk baharat yemeğe direnir, bir genç onlara tahammül eder, ancak bir yetişkin baharatları satın almak ve yemek için para öder.