تفاوت فاحش جایگاه سالمندان در اسلام و قوانین کشور

فرید براتی سده، رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) در پاسخ به این سؤال که طی یک سال اخیر برای سالمندان کشور چه اقدامات حمایتی صورت گرفته است؟ گفت: بر اساس گزارش‌های دریافتی از سوی دستگاه‌های اجرایی اقداماتی صورت گرفته اما این سطح از فعالیت‌ها کافی نبوده و باید فعالیت‌های بیشتری صورت گیرد.

سالمندان ما در قوانین چندان جایگاهی ندارند

وی با اشاره به اینکه دبیرخانه شورای ملی سالمندان وظیفه اجرایی ندارد بلکه وظیفه سیاست‌گذاری دارد، گفت: مشکل عمده ما در حوزه سالمندان این است که سالمندان ما در قوانین چندان جایگاهی ندارند و قوانین زیادی در این حوزه نداریم. بیشتر قوانین موجود نیز در حوزه بازنشستگی و سالمندان نیازمند است، یعنی در مورد شش میلیون سالمندی که در خانه‌های خود هستند و در جامعه زندگی می‌کنند سیاست گذاری نداریم و این اصلی‌ترین و عمده‌ترین ضعف ما در کشور است.

براتی‌سده ادامه داد: البته سیاست‌گذاری در حوزه سالمندان صورت گرفته و اسنادی نیز تهیه و حتی به مجامع بین‌المللی ارسال شده است از جمله «سند ملی سالمندان»، این اسناد در بررسی‌های بین‌المللی بسیار مورد توجه قرار گرفته و جزو اقدامات خیلی خوب در زمینه سالمندان طبقه بندی شده‌ است، اما متأسفانه اجرای این سند به موانع مختلفی برخورده‌است و ما این سند را هر جا می‌بریم که مصوب و اجرایی کنیم امکان پذیر نمی‌‌شود.

وی بهانه عدم تصویب و اجرایی کردن این سند توسط دستگاه‌ها را شلوغ بودن سردستگا‌ها عنوان کرد و گفت: برخی نیز مدعی هستند خودشان باید این سند را می‌نوشتند و ... .

رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان با تأکید بر اینکه حتی تأیید کارشناسان بخش غیر دولتی جهانی که به صورت بین‌المللی در حوزه سالمندان فعالیت می‌کنند در خصوص سند ملی سالمندان کسب شده‌است، گفت: متأسفانه این سند که سند سیاستی است هنوز در کشور مورد تأیید قرار نگرفته‌است.

ایجاد محیط‌های دوست‌دار سالمند در تهران

وی در ادامه به بیان اقداماتی که در سال 94 در حوزه سالمندان صورت گرفته است پرداخت و گفت: تهیه سند و برنامه عملیاتی سند ملی سالمندان، برگزاری چندین جلسه با شهرداری تهران در خصوص ایجاد محیط‌های دوست‌دار سالمند، اعزام هیئتی به خارج از کشور برای بررسی برنامه‌های کشورهای مختلف در حوزه سالمندان و شرکت در یک دوره آموزشی به نام «برنامه عمل بین‌المللی مادرید» و کسب ردیف در بودجه سال 95 کشور برای سالمندان تحت عنوان حمایت از سالمندان از جمله اقدامات سال 94 بوده است.

براتی‌سده افزود: اگر چه ردیف بودجه اختصاصی برای سالمندان زیاد نیست اما باید مشکلات را نیز در نظر گرفت و اگر همین رقم را خوب مورد استفاده قرار دهیم امیدواریم در سال‌های بعد رقم بودجه افزایش پیدا کند. همچنین در سال گذشته از NGOهایی که خود سالمندان ایجاد کرده‌اند حمایت کرده و برای اولین بار بودجه‌ای به آنها اختصاص دادیم تا بتوانند خود سالمندان فعال شده و برنامه‌های تفریحی، فرهنگی، سیاحتی و زیارتی برای خود انجام‌دهند.

گسترش بنیادهای فرزانگان به سراسر کشور

وی از راه‌اندازی مراکز مردم نهاد ویژه سالمندان در 12 استان کشور خبر داد و گفت: جلسات ساماندهی در استان‌ها و شهرستان‌های مختلف در سال 94 تشکیل و موضوع و اهمیت مسئله سالمندی در کشور مطرح شد. همچنین بنیادهای فرزانگان که بنیادهایی هستند که خود سالمندان فعال، برنامه ریزی و اجرا می‌کنند نیز در سال 94 تقویت شده و اکنون در کل کشور 12 بنیاد داریم و امیدواریم در سال آینده در سراسر کشور چنین بنیادهایی فعال شوند.

بازگرداندن روز جهانی سالمند به تقویم رسمی کشور

رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان از بازگرداندن روز جهانی سالمند به تقویم رسمی کشور نیز سخن گفت و اظهار کرد: چند کار برای برنامه ششم توسعه صورت گرفت از جمله اینکه وضعیت کنونی سالمندان تشریح و پیشنهادهایی ارائه شد. با تلاش‌های صورت گرفته اهمیت مسئله سالمندان برای مردم، مسئولان و رسانه‌ها نیز تبیین و تلاش کردیم حساسیت‌ها در این حوزه بالا ببریم.

وی افزود: در حال کار بر روی شاخص‌های سالمندی هستیم تا وضعیت سالمندان از نظر سلامت، درآمد و ... در سطح دنیا را بررسی و با وضعیت کشورمان مقایسه کنیم تا رتبه ما در این زمینه مشخص شود چرا که شاخص های ما مشخص نشده است. امیدواریم در سال آینده شاخص ها را به دست آورده و رتبه خود را مشخص کنیم.

براتی سده همچنین اعلام کرد: چند طرح پژوهشی مهم از جمله رضایت از زندگی سالمندان، و نیازسنجی سالمندان طراحی شده که اجرایی خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه نهادهای مختلف دولتی و غیر دولتی در حال کار و فعالیت در حوزه سالمندان هستند، گفت: ما نمی دانیم هر کدام از این دستگاه ها تا چه میزان در این حوزه اثربخش هستند و برنامه های آنها تا چه اندازه مناسب است به همین دلیل طرحی با عنوان «تحلیل ذی نفعان» انجام دادیم و اکنون تحلیل عملکرد دستگاه ها را در دست داریم و می توانیم میزان اثیرگذری طرح های دستگاه‌های مختلف در حوزه سالمندان را ارائه کنیم.

مهم ترین اقدام برای سال 95 / کارمندان برای بازنشستگی آموزش می بینند

رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان مهم ترین اقدام‌های لازم برای اجرا در سال 95 را تشریح و عنوان کرد: بحث آموزش در محله ها در مورد تکریم سالمندان اجرا خواهدشد، همچنین طرحی برای بازنشستگی سالم با وزارت تعاون در دست اجرا داریم که بر اساس آن کلیه کارمندانی که در دو سال آخر خدمت خود هستند را برای بازنشستگی آموزش خواهیم داد.

وی ادامه داد: همچنین بحثی را در حوزه سالمند آزاری در دست داریم و برنامه ریزی برای سلامت روان سالمندان. NGO ها نیز برای ارائه آموزش سبک زندگی سالم به سالمندان آموزش دیده اند و قرار است این آموزش ها را به سالمندان منتقل کنند. با وزارت تعاون نیز همکاری صورت گرفته تا در صورت امکان سبد کالایی که به گروه های خاص ارائه می شود برای سالمندان به ویژه زنان سالمند (در اولیت اول برای زنان سالمند در روستاها و حاشیه شهرها) در نظر گرفته شود.

براتی سده در پایان گفت: تفاهم نامه ای با معاونت امور زنان سازمان بهزیستی امضا شده که بر اساس آن 45 هزار نفر در 15 استان برنامه آموزشی در خصوص سالمندی دریافت خواهند کرد که بخشی از بودجه را معاونت امور زنان و بخشی را بهزیستی تأمین می کند و ما منتظر دریافت بودجه از معاونت امور زنان هستیم.