مهم‌ترين ضرورت ساماندهی نسخ خطی قرآن/34
اتحاديه حاميان نسخ خطی قرآن تشكيل شود
گروه ادب: مشاور علمی و مأخذشناسی دائرة‌المعارف قرآن كريم خواستار تشكيل اتحاديه حاميان نسخ خطی قرآن‌كريم شد و گفت: كتابخانه‌ها و مراكز نگهداری‌كننده نسخ خطی به ويژه قرآن برای ساماندهی وضعيت اين نسخه‌ها و ديگر نسخ به تشكيل اتحاديه‌ای مبادرت ورزند.
«محمدعلی هاشم‌زاده»، در گفت‌‌و‌گو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، افزود: در نقاط مختلف جهان نسخ خطی قرآنی فراوانی وجود دارد كه بعضاً از جهات مختلف بسيار بااهميت و ارزشمند است. بهتر است تمامی نسخ خطی در مكان امنی قرار گيرد و از اين سرمايه‌های معنوی جهان اسلام به بهترين وجه حراست و حفاظت شود. البته نقش سازمان‌های بين‌المللی هم‌چون سازمان كنفرانس اسلامی در جهت جمع‌آوری، حفظ و ساماندهی نسخ خطی قرآن اين كتاب آسمانی مسلمان حائز اهميت است.
او درباره جايگاه نسخ خطی قرآن در بين ساير نسخ خطی گفت: هيچ كتابی وجود ندارد كه به اندازه قرآن درباره آن شرح و تفسير و كتاب نگارش يافته باشد و از عصر نزول تاكنون ده‌ها هزار كتاب پيرامون قرآن و شرح و تفسير آن پرداخته و نگارش يافته است.
هاشم‌زاده بيشترين تعداد نسخ خطی را متعلق به قرآن دانست و گفت: هزاران نسخه‌خطی قرآنی نه تنها در ايران بلكه در نقاط مختلف جهان وجود دارد، اگرچه تمامی نسخ قرآن فهرست‌نويسی نشده و اطلاع دقيقی از همه آن‌ها وجود ندارد، اما فهرست‌های نسخ‌خطی قرآن كه در نقاط مختلف دنيا منتشر شده، گواه اين ادعاست.
اين كتاب‌شناس تصريح كرد: تقدس قرآن و لطافت روح مسلمانان در مناطق مختلف سبب خلق آثار هنری و ارزشمندی شده كه در نوع خود بی‌نظير است. اوج مكاتب هنری در هر عصری را می‌توان در توجه به قرآن، كتاب آسمانی مسلمانان و سير تحول نگارش را می‌توان در نگارش قرآن يافت، چه در بين عرب‌زبان‌ها و يا ديگر زبان‌ها از جمله فارسی؛ رابطه تنگاتنگ عرصه هنر را بايد با مخطوطات قرآن به ويژه در تحول نگارش، ارزيابی كرد. پس لازم است اكنون كه حامل ميراث گرانسنگ و پربار فرهنگی گذشتگان هستيم، از اين ميراث ارزشمند به خوبی نگهداری و حفاظت شود.
مؤلف «كتاب‌شناسی تفصيلی تفاسير قرآن» افزود: در مراكز، موزه‌ها و كتابخانه‌های مختلف كشور صدها و بلكه هزاران نسخه خطی قرآن وجود دارد. طبق گزارش‌ها تنها در كتابخانه ملی ايران بيش از هزار نسخه خطی قرآن و شايد بيشتر از آن در كتابخانه‌ها و موزه‌هايی هم‌چون آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود كه اين نشانه اهتمام ايرانيان به قرآن است.
وی نكته ضرورت فعلی نسخ خطی را چنين عنوان كرد: نكته دارای اهميت، ساماندهی و آماده‌سازی برای اطلاع و استفاده قرآن‌دوستان از اين سرمايه‌های معنوی و ارزشمند است كه بايد گفت با وجود كاستی‌ها و نقايصی كه وجود دارد تا رسيدن به نقطه مطلوب و آرمانی فاصله نسبتاً زيادی در پيش رو است.
نويسنده كتاب «دليل‌التفاسير فی‌السور» گفت: از آن‌جا كه مراكز مختلف نگهداری نسخ خطی در ايران گسترده و فراوان است، مراكزی چون مركز اسناد و كتابخانه ملی جمهوری اسلامی ايران كتابخانه آيت‌الله مرعشی نجفی، كتابخانه مجلس شورای اسلامی، كتابخانه آستان قدس رضوی، مركز تحقيقات نجوم، موزه قرآن، كتابخانه ملك و ... ضرورت دارد، جهت تبادل انديشه‌ها و تجربيات، ساماندهی و اطلاع‌رسانی و ايجاد بانك جامع نسخ خطی قرآن به صورت ديجيتال و ... برای حفظ و نگهدای اين ميراث گرانسنگ و معنوی با تشكيل انجمن و اتحاديه به اين مهم اقدام و مبادرت ورزند.
عضو علمی گروه مأخذشناسی مركز فرهنگ و معارف قرآن گفت: از آن‌جا كه امكانات نگهداری نسخ خطی برای عموم مردم ميسر نيست، با تجليل و تشويق صاحبان نسخ خطی برای اهدا و يا فروش نسخ خطی به اين مراكز، اعتماد صاحبان مبنی بر حفظ و نگهداری و مرمت نسخ خطی، جلب شود.
او درباره جايگاه نسخ خطی قرآن در بين ساير نسخ خطی گفت: هيچ كتابی وجود ندارد كه به اندازه قرآن درباره آن شرح و تفسير و كتاب نگارش يافته باشد و از عصر نزول تاكنون ده‌ها هزار كتاب پيرامون قرآن و شرح و تفسير آن پرداخته و نگارش يافته است.
هاشم‌زاده بيشترين تعداد نسخ خطی را متعلق به قرآن دانست و گفت: هزاران نسخه‌خطی قرآنی نه تنها در ايران بلكه در نقاط مختلف جهان وجود دارد، اگرچه تمامی نسخ قرآن فهرست‌نويسی نشده و اطلاع دقيقی از همه آن‌ها وجود ندارد، اما فهرست‌های نسخ‌خطی قرآن كه در نقاط مختلف دنيا منتشر شده، گواه اين ادعاست.
اين كتاب‌شناس تصريح كرد: تقدس قرآن و لطافت روح مسلمانان در مناطق مختلف سبب خلق آثار هنری و ارزشمندی شده كه در نوع خود بی‌نظير است. اوج مكاتب هنری در هر عصری را می‌توان در توجه به قرآن، كتاب آسمانی مسلمانان و سير تحول نگارش را می‌توان در نگارش قرآن يافت، چه در بين عرب‌زبان‌ها و يا ديگر زبان‌ها از جمله فارسی؛ رابطه تنگاتنگ عرصه هنر را بايد با مخطوطات قرآن به ويژه در تحول نگارش، ارزيابی كرد. پس لازم است اكنون كه حامل ميراث گرانسنگ و پربار فرهنگی گذشتگان هستيم، از اين ميراث ارزشمند به خوبی نگهداری و حفاظت شود.
مؤلف «كتاب‌شناسی تفصيلی تفاسير قرآن» افزود: در مراكز، موزه‌ها و كتابخانه‌های مختلف كشور صدها و بلكه هزاران نسخه خطی قرآن وجود دارد. طبق گزارش‌ها تنها در كتابخانه ملی ايران بيش از هزار نسخه خطی قرآن و شايد بيشتر از آن در كتابخانه‌ها و موزه‌هايی هم‌چون آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود كه اين نشانه اهتمام ايرانيان به قرآن است.
وی نكته ضرورت فعلی نسخ خطی را چنين عنوان كرد: نكته دارای اهميت، ساماندهی و آماده‌سازی برای اطلاع و استفاده قرآن‌دوستان از اين سرمايه‌های معنوی و ارزشمند است كه بايد گفت با وجود كاستی‌ها و نقايصی كه وجود دارد تا رسيدن به نقطه مطلوب و آرمانی فاصله نسبتاً زيادی در پيش رو است.
نويسنده كتاب «دليل‌التفاسير فی‌السور» گفت: از آن‌جا كه مراكز مختلف نگهداری نسخ خطی در ايران گسترده و فراوان است، مراكزی چون مركز اسناد و كتابخانه ملی جمهوری اسلامی ايران كتابخانه آيت‌الله مرعشی نجفی، كتابخانه مجلس شورای اسلامی، كتابخانه آستان قدس رضوی، مركز تحقيقات نجوم، موزه قرآن، كتابخانه ملك و ... ضرورت دارد، جهت تبادل انديشه‌ها و تجربيات، ساماندهی و اطلاع‌رسانی و ايجاد بانك جامع نسخ خطی قرآن به صورت ديجيتال و ... برای حفظ و نگهدای اين ميراث گرانسنگ و معنوی با تشكيل انجمن و اتحاديه به اين مهم اقدام و مبادرت ورزند.
عضو علمی گروه مأخذشناسی مركز فرهنگ و معارف قرآن گفت: از آن‌جا كه امكانات نگهداری نسخ خطی برای عموم مردم ميسر نيست، با تجليل و تشويق صاحبان نسخ خطی برای اهدا و يا فروش نسخ خطی به اين مراكز، اعتماد صاحبان مبنی بر حفظ و نگهداری و مرمت نسخ خطی، جلب شود.
مطالب مرتبط
