القاء هنر تلاوت قرآن به مخاطب، نيازمند بهره‌مندی از حضور قراء و پژوهشگران دينی است

«علی‌اصغر شعاعی»، قاری بين‌المللی قرآن كريم در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، در ابتدا در خصوص قرآن و طريقه نازل شدن آن بر پيامبر(ص) گفت: قرآن معجزه جاويد خاتم الانبياست، رسول اكرم(ص) رسما بر آن تحدی كرد يعنی مدعی شد كه قرآن كار من نيست، كار خداست و از من و هيچ بشر ديگر ساخته نيست كه مانند آن را بياورد و اگر باور نداريد، آزمايش كنيد و از هر كسی كه می‌خواهيد كمك بگيريد ولی بدانيد كه اگر جن و انس پشت به پشت دهند كه مانند آن را بياورند، قادر نخواهند بود.
اين قاری قرآن ادامه داد: قرآن كريم را می‌توان از جنبه‌های مختلف تعريف كرد كه يكی مربوط به مقوله زيبايی می‌شود و ديگری به مقوله فكری و علمی مربوط خواهد شد.
وی افزود: در واقع سبك قرآن نه شعر است و نه نثر، زيرا از نوعی انجام و آهنگ و موسيقی برخوردار است كه در هيچ سخن نثری تاكنون ديده نشده است.
شعاعی در ادامه در پاسخ به اين سؤال كه چگونه می‌توان با موسيقی قرآن مردم را جذب كرد، گفت: قرآن، اين بزرگترين محور اتحاد مسلمين جهان، قرن‌هاست كه دستخوش غبار افكار و بر كنار از زندگی آدميان، مهجور مانده است در واقع يكی از راه‌های رفع اين مهجوريت، گسترش فرهنگ انس با قرآن كريم است كه در ابتدا بايد نقش هنر قرائت قرآن را در جذب اقشار مختلف جامعه به سمت قرآن دانست.
اين قاری بين‌المللی اضافه كرد: يكی از جنبه‌های اعجاز قرآن بعد موسقايی قرآن است كه از همان صدر اسلام آشكار شد آنجا كه اعراب شگفت زده در برابر قرآن زانوی تسليم بر زمين نهادند قرائت آيات الهی حتی در سنگ اعراب تأثيرگذار بوده به طوری وليدابن‌مغير از سران با نفوذ جاهليت اولين‌بار كه تلاوت آيات را شنيد به شدت تحت تأثير قرار گرفت.
وی در ادامه گفت: اصولا آنكه در قالب هنر بگنجد ماندگارتر است كه به نظر من يكی از جلوه‌های هنری قرآن هنر قرائت قرآن كريم است كه از عوامل مهم جذب مردم به سوی قرآن و نيز گسترش انس با قرآن كريم در جامعه است.
شعاعی تصريح كرد: ما بايد هنر را در جهت بالا بردن آگاهی‌های قرآنی و جذب مخاطبان، به بهترين شكل به كار بگيريم. اين مهم می‌تواند در قالب هنرهای مختلف، از قبيل بهره‌گيری از تصاوير زيبا و جذاب با تكنيك‌های قوی، آواهای دلنشين، تواشيح، ارائه داستان‌های جذاب، انديشه‌های قرآنی، شعر، نمايش، خطاطی، گويندگی و سخنوری مطرح شود. بديهی است برای تحقق چنين امر مهمی به پژوهشگران صالح، مأنوس با قرآن، و هنرمند نياز داريم.
اين قاری بين‌المللی تأكيد كرد: برای ارائه رفتار قرآنی صرفا يك سری اطلاعات كافی نيست بلكه می‌بايست عواطف و احساسات مردم نيز زنده شود و اين نقش را قرائت قرآن كريم ايفا می‌كند.
شعاعی گفت: قاری قرآن كه مسلط بر مفاهيم قرآن كريم و متخلق به اخلاق قرآنی و مسلط بر فنون تلاوت باشد با سپردن خود به قرآن می‌تواند دريايی بيكران جذابيت‌های قرآن بر مردم را عرضه كند و اين موجب اين می‌شود كه شرايط انتقال به فهم قرآن را برای آنان ميسرتر كند.
اين قاری برجسته اظهار كرد: در روايات متعددی نيز بر تلاوت قرآن با صوت نيكو و زيبا تأكيد شده است و همچنين در روايتی پيامبراكرم(ص) می‌فرمايد: «قرآن را با صوت نيكو بخوانيد كه صدای نيكو بر زيبايی قرآن می‌افزايد.»
مدير مركز قرآن و عترت دانشگاه علوم و معارف قرآن كريم در ادامه افزود: مسلماً قرائت قرآن با صدای خوش موجب جذب شنونده و تحريف احساسات و عواطف در او و دقت در محتوا و متن آهنگ يعنی مفاهيم قرآن كريم می‌شود و چه زيبا مقام معظم رهبری می‌فرمايد، «چنانچه كه قرآن كريم زيبا و با رعايت تجويد و لعن عربی و آهنگ مناسب خوانده شود در عمق جان مستمعين نفوذ خواهد كرد، به خصوص اگر شنوندگان با مفاهيم قرآن آشنا باشند.»
اين قاری قرآن اضافه كرد: يكی از عوامل مهجوريت قرآن در عرصه قرائت قرآن كريم در كشورمان اين است كه اكثرا با شنيدن صدای قرآن ياد مرگ می‌افتند اين در حالی است كه در كشور قناء مردم با شنيدن قرآن حالت تبسم به خود می‌گيرند؛ چراكه قرآن را شادترين كلام حسی می‌دادند و در كشور مالزی شب‌های عروسی فاميل‌های عروس و داماد هر كدام آياتی خوانده و به عنوان بهترين هديه به آنان اهداء می‌كنند و در شهر لاهور پاكستان سوره الرحمن در عروسی‌ها خوانده می‌شود چراكه بنا به فرموده پيامبر بزرگوار حضرت محمد(ص) اين سوره عروس قرآن است اما سؤال اين است كه چه كنيم انس جوانان با قرآن بيشتر شود؟ يكی از راهكارها فرهنگ سازی است.
شعاعی در ادامه بيان كرد: به عنوان مثال در صدا و سيما هنگامی كه فيلم يا نمايش نامه‌ای پخش می‌شود معمولا پس از تلاوت قرآن خبر مرگ كسی و عرض تسليت داده می‌شود در حالی كه قرآن كتاب زندگی برای همه‌ای لحظات زندگی است نه صرفا برای لحظه‌ای مرگ در كشور ما حدود شصت و پنج هزار مسجد وجود دارد كه در اكثر ساعات تعطيل است.
اين قاری قرآن ادامه داد: چه خوب است اين خانه‌های خدا در اكثر ساعات فعال باشد و مركز آموزش دين و قرآن باشد اما می‌توان از گوشه‌های موسيقی فارسی در قرائت قرآن استفاده كرد.
اين قاری برجسته در پاسخ به اين سؤال كه آيا می‌توان قرآن را با لهجه فارسی خواند يا نه، گفت: از آنجا كه زبان قرآن عربی است و خود قرآن نيز بر اين نكته تأكيد دارد، می‌بايست قرآن به عربی خوانده شود در واقع جلوه‌های جذابيت هر زبان موقعی بروز پيدا می‌كند كه در تكلم نشان داده شود.
شعاعی ادامه داد: جهت ايجاد انس با قرآن كريم در جامعه می‌بايست نگاه ويژه‌ای به نقش مراكز فرهنگ‌سازی كه شامل حوزه‌های علميه، مساجد و حسينيه‌ها، خانواده، مؤسسات قرآنی ـ مردمی، مدارس آموزش و پرورش، رسانه صدا و سيما، مراكز آموزش عالی و دانشگاهی، سينما و تئاتر، اينترنت و ... داشته باشيم.
لازم به ذكر است كه علی‌اصغر شعاعی رتبه اول مسابقات بين‌المللی قرائت قرآن كريم را در سال 86 هندوستان كسب كرده و در حال حاضر عضو هيئت علميه دانشگاه علوم و معارف قرآن كريم و مدير مركز قرآن و عترت دانشگاه علوم و معارف قرآن كريم است.