قضاوتی از جنس بین‌المللی برای مسابقات قرآن/ جای داوران جوان کجاست؟

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) مسابقات قرآن همواره عرصه‌ای برای بروز و ظهور استعدادهای قرآنی است؛ هرچند که قاریان و حافظان قرآن در ابتدای انس با قرآن و فعالیت تخصصی در حوزه قرائت و حفظ، مسابقات قرآن را هدف نهایی خود نمی‌دانند و در حقیقت برای انس با کلام‌الله به تلاوت و حفظ قرآن می‌پردازند اما برای محک زدن سطح توانمندی خود در مرحله‌ای از فعالیت خود وارد مسابقات قرآن نیز می‌شوند که بنا به سن و سال، سطح توانمندی، شغل و حرفه و... در مسابقات متعدد قرآن که از سوی دستگاه‌ها و ارگان‌های مختلف برگزار می‌شود شرکت می‌کنند تا روزی عنوان قاری و حافظ ممتاز و بین‌المللی را از آن خود کنند.
مسابقات قرآن در کشور همواره شامل مراحلی از جمله؛ شهرستانی، استانی، منطقه‌ای و کشوری است که البته بُعد بین‌المللی در مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران و مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان تجربه می‌شود و به نوعی سطح مسابقات بین‌المللی قرآن در کشورمان البته بَعد از مسابقات کشوری سطح بالایی است که به دلیل حساس بودن رقابت‌ها و بُعد بین‌المللی آن همواره از داوران بین‌المللی مسابقات قرآن که در بین دیگر کشورها نیز مطرح بوده و تجربه‌ زیادی در این حوزه دارند، استفاده می‌شود تا داوری رقابت‌ها در سطح بین‌المللی بدون مشکل و در بهترین شکل ممکن انجام شود.

دعوت از داوران بین‌المللی برای قضاوت در تمامی سطوح مسابقات قرآن!
اما این روزها که مسابقات قرآن تنها به مسابقات اوقاف محدود نمی‌شود و تب و تاب برگزاری رقابت‌های قرآنی به اکثر نهادها، سازمان‌ها و وزارت‌خانه کشیده شده است تا جایی که دستگاه‌هایی در حوزه سیاسی، اقتصادی، بانک‌ها، مراکز خدماتی و... نیز مسابقات قرآن را هر چند در سطح کارکنان و خانواده‌های کارکنان برگزار می‌کنند، گه‌گاهی می‌بینیم که داوران بین‌المللی که به دلیل تجربه خود در داوری، مسابقات کشوری و بین‌المللی قرآن را داوری می‌کنند برای داوری مسابقات قرآن دستگاه‌ها و نهادها نیز دعوت می‌شوند و با کمال میل نیز داوری مسابقاتی در سطح شهرستانی، منطقه‌ای و ... را قبول می‌کنند در حالی که مراحل شهرستانی و منطقه‌ای مسابقات قرآن و حتی مسابقات قرآن دستگاه‌ها و نهادهای دیگر می‌تواند عرصه‌ای برای کسب تجربه داوران جوان باشد.
مسابقات قرآن سازمان زندان‌های کشور، سازمان آتش‌نشانی، مسابقات قرآن شرکت خطوط لوله و مخابرات و... نمونه مسابقاتی هستند که هر چند سطح شرکت‌کنندگان آنها در حد کشوری و بین‌المللی نیست اما داوران بین‌المللی با دهه‌ها تجربه در این مسابقات دعوت شده و به داوری می‌پردازند و شاید حضور این داوران بین‌المللی در مسابقات قرآن دستگاه‌ها و ارگان‌های مختلف موجود می‌شود تا شانس کسب تجربه برای داوران جوان‌تر و کم‌تجربه‌تر از بین برود و فضای داوری مسابقات قرآن فقط پذیرای تعداد محدودی از داوران باشد.
عبدالرسول عبایی، استاد و پیشکسوت قرآنی و داور مسابقات بین‌المللی قرآن درباره تنوع مسابقات قرآن و داوری رقابت‌های قرآنی می‌گوید: زمانی که بحث قرآن مطرح می‌شود چه در سطح جهانی و چه در سطح یک روستا باشد تفاوتی نمی‌کند و مهم ارزش و عظمت قرآن است و داوری که مسابقات بین‌المللی قرآن را داوری می‌کند با داوری در سطح مسابقات قرآن یک روستا و شهرستان هیچ تفاوتی ندارد، اما بنده که سال‌ها تجربه داوری در مسابقات بین‌المللی قرآن دارم به خود اجازه نمی‌دهم که در مسابقات استانی و مسابقات دستگاه‌ها و نهادهای مختلف که داوران جوان‌تر نیز می‌توانند حضور داشته باشند داوری کنم و عرصه را برای داوران جوان‌تر و کم‌تجربه‌تر تنگ کنم.

لزومی به حضور داوران بین‌المللی در مسابقات شهرستانی و استانی وجود ندارد
عبایی ادامه می‌دهد: در عرصه مسابقات قرآن به ویژه در مراحل استانی مسابقات و رقابت‌های قرآنی که در دستگاه‌ها و ارگان‌های مختلف برگزار می‌شود لزومی ندارد که داوران بین‌المللی به قضاوت بپردازند؛ باید در چنین مسابقاتی به جوانان میدان بدهیم تا کم‌کم رشد کنند و داوری مسابقات را از سطوح پایین آغاز کنند تا روزی بتوانند داوری مسابقات قرآن در سطح کشوری و بین‌المللی را نیز عهده‌دار شوند.
ابوالفضل علامی از داوران مسابقات بین‌المللی قرآن نیز می‌گوید: اینکه داوران مسابقات قرآن در سطوح بین‌المللی و کشوری، رقابت‌هایی در سطح شهرستانی و استانی و حتی مسابقات قرآن سازمان‌ها و دستگاه‌ها را داوری کنند از نظر بنده کار درستی نیست و حتی اگر استفاده از داوران بین‌المللی در مسابقات سطح پایین‌تر با هدف انتقال تجربیات انجام می‌شود، باید به این شکل باشد که در نهایت فقط یک نفر اعضای هیئت داوران از داوران بین‌المللی باشد و لزومی ندارد که همه اعضا از چهره‌های شاخص باشند که البته این اتفاق عملا رخ نمی‌دهد.

حضور تنها یک داور بین‌المللی در مسابقات قرآن به لحاظ انتقال تجربیات خوب است
مهدی دغاغله از دیگر داوران مسابقات بین‌المللی قرآن نیز درباره حضور داوران بین‌المللی در رقابت‌های شهرستانی و استانی و مسابقاتی در سطح دستگاه‌ها و نهادها، می‌گوید: حضور اساتید و داوران بین‌المللی و با تجربه در رقابت‌های مراحل شهرستانی، استانی و مسابقات دستگاه‌ها و نهادها برای شرکت‌کنندگانی که در ابتدای راه هستند خوب است زیرا این اساتید و داوران باتجربه قرآن می‌توانند سفارش‌ها و توصیه‌هایی برای قاریان و حافظان قرآن داشته باشند و عامل تشویق آنها برای پیشرفت در حوزه قرائت و حفظ قرآن شوند و انگیزه آنها را دوچندان کنند.
دغاغله ادامه می‌دهد: هرچند که حضور داوران بین‌المللی در مسابقاتی سطح پایین می‌تواند تأثیرات خوبی بر روی قاریان و حافظان جوان داشته باشد اما اگر از نظر تخصصی به این مسئله نگاه کنیم این نتیجه حاصل می‌شود که داور مسابقات بین‌المللی باید رقابت‌هایی در سطح بین‌المللی و کشوری را داوری کند و با نپذیرفتن داوری در سطح شهرستانی و استانی و... راه را برای داوران جوان‌تر و کم‌تجربه‌تر باز کند.

اصرار از سوی دستگاه‌ها و پذیرش از سوی داوران بین‌المللی
در حالی که اکثر داوران بین‌المللی معتقدند یک داور در سطح بین‌المللی لزومی ندارد مسابقاتی در مراحل شهرستانی، استانی و حتی مسابقات دستگاه‌ها و نهادهای مختلف را داوری کند اما برخی از داوران نیز عنوان می‌کنند زمانی که از ما درخواست می‌شود تا داوری مسابقاتی در مرحله استانی را بپذیریم، نمی‌توانیم رد کنیم زیرا با اصرار طرف مقابل روبرو می‌شویم که مهدی دغاغله در این باره می‌گوید: سازمان‌ها و نهادهای مختلف هرچند مسابقاتی در سطح بالا نداشته باشند اما برای اینکه امتیازی به مسابقات خود بدهند و سطح کاری خود را بالا نگه دارند از داوران بین‌المللی دعوت می‌کنند که در این صورت داوران نباید بپذیرند.
دغاغله می‌گوید: اگر داوران بین‌المللی درخواست‌های داوری در سطح شهرستانی، استانی و مسابقات دستگاه‌ها و نهادهای مختلف را نپذیرند زمینه برای حضور داوران جوان‌تر فراهم می‌شود و جوان‌ترها می‌توانند با داوری در سطوح پایین خود را محک بزنند و کم‌کم به داوری مسابقاتی در سطح بالاتر بپردازند.

پذیرش داوری مسابقات قرآن برای پول بد است
وی یادآور می‌شود: البته گاهی اوقات ممکن است یک مسجد در یک روستایی مسابقات قرآن برگزار کند و یک داور بین‌المللی نیز نزدیک این روستا و مسجد سکونت داشته باشد که در این صورت این داور باید بدون توجه به وضعیت مالی و حق‌الزحمه به داوری بپردازد و این کار بد نیست. اگر یک داور بین‌المللی قرآن فقط برای بحث مالی و مزایای در نظر گرفته شده به داوری مسابقات قرآن بپردازد خوب نیست.
دغاغله ادامه می‌دهد: بنده مدت‌ها است که پیشنهاداتی در سطح شهرستانی و استانی را نمی‌پذیرم و به هیچ عنوان در استان خوزستان که ساکن هم هستم داوری نمی‌کنم و معتقدم باید اجازه دهیم جوانان به میدان بیایند و داوری مسابقات در سطح شهرستان‌ها و استان‌ها را عهده‌دار شوند. نه اینکه بگویم سطح مسابقات شهرستانی و استانی برای من پایین است بلکه معتقدم ما به زودی بازنشسته می‌شویم و باید عرصه را برای داوران جوان باز کنیم.
ابوالفضل علامی با اظهار تأسف از اینکه یکی از کارهای برخی داوران بین‌المللی این شده که در مسابقات مختلف قرآن به داوری بپردازند، می‌گوید: لزومی ندارد که داوران بین‌المللی قرآن برای هر مسابقه‌ای که دعوت می‌شوند، بروند، همانطور که از بنده هم درخواست‌های زیادی مبنی بر داوری مسابقات مختلف قرآنی در سطوح مختلف می‌شود و حتی اصرار زیادی هم صورت می‌گیرد اما نمی‌پذیرم سایر داوران بین‌المللی هم لزومی ندارد که همه درخواست‌ها را بپذیرند. سال‌هاست که هیچ درخواستی را برای داوری مسابقات قرآن در مراحل شهرستانی، استانی و حتی مسابقات دستگاه‌های مختلف را نپذیرفته‌ام.

دعوت از داوران بین‌المللی برای بالا بردن سطح مسابقات قرآن
عبدالرسول عبایی نیز معتقد است: گاهی اوقات سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف برای اینکه سطح مسابقات خود را بالا نشان دهند و در زبان عامیانه سطح کار خود را حفظ کنند از داوران بین‌المللی دعوت می‌کنند که البته در این شرایط این داوران هستند که نباید بپذیرند و شرایط را برای داوران جوان فراهم کنند. بنده بارها برای داوری مسابقات قرآن استانی و شهرستانی دعوت شده‌ام اما نپذیرفته‌ام؛ نه اینکه آن مسابقات را در سطح خودم ندانم بلکه دلیل اصلی این است که می‌خواهم فضا برای جوان‌ترها فراهم شود.
عبدالرسول عبایی در ادامه می‌گوید: ممکن است برخی داوران بین‌المللی، داوری مسابقات قرآن دستگاه‌ها هرچند در سطح پایین را به دلیل سرمایه‌‌های میلیاردی آن دستگاه و پولی که بابت حق‌الزحمه به داوران می‌دهد بپذیرند که این کار خیلی بد است و داوران بین‌المللی نباید داوری هر مسابقه‌ای را به دلیل حق‌الزحمه بالا و... بپذیرند.
عبایی با بیان اینکه مسابقات قرآن، برنامه‌ای است که فرشتگان و ملائکه در آن جمع می‌شوند، ادامه می‌دهد: زمانی که قاریان و حافظان قرآن در مسابقات قرآن تلاوت می‌کنند فرشتگان و ملائکه نیز در آن مجلس حضور دارند و انسان باید شرم کند از اینکه داوری این مسابقات را فقط برای پول و مسائل مالی پذیرفته باشد. ملاک برای پذیرش داوری مسابقات قرآن در هر سطحی به نیت افراد بستگی دارد و اگر نیت افراد خوب باشد داوری در هیچ مسابقه‌ای اشکال ندارد.
در این میان به نظر می‌رسد یکی از راه‌هایی که موجب خواهد شد تا داوران بین‌المللی مسابقات قرآن در مسابقات قرآن مراحل شهرستانی، استانی و ... قضاوت نکنند و قضاوت مسابقاتی در سطح پایین‌تر را به داوران کم‌تجربه‌تر واگذار کنند، سطح‌بندی داوران و تأکید بر این امر است که عبدالرسول عبایی در این باره می‌گوید: اگر ما شورایی در بحث داوری مسابقات قرآن داشته باشیم که این شورا کاملاً مورد تأیید جامعه قرآنی باشد و به برنامه‌ریزی و دسته‌بندی داوران مسابقات قرآن بپردازد دیگر مشکلاتی در بحث داوری مسابقات قرآن پیش نمی‌آید.

لزوم تشکیل شورایی برای درجه‌بندی و سازماندهی داوران مسابقات قرآن
عبایی ادامه می‌دهد: شورایی که در بحث داوری مسابقات قرآن تشکیل می‌شود، می‌تواند به درجه‌بندی داوران از سطح یک تا سه و در سطح شهرستانی، استانی، کشوری و بین‌المللی بپردازد و داوران را موظف به رعایت مصوبات خود کند.
این داور مسابقات بین‌المللی قرآن که سالها تجربه داوری در مسابقات قرآن سایر کشورها و ریاست هیئت داوران مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران را در کارنامه خود دارد در ادامه می‌گوید: برای حل این مشکل باید یک سطح‌بندی بین داوران مسابقات قرآن ایجاد شود و با تشکیل شورایی برای بحث داوری مسابقات قرآن سطح هر یک از مسابقات قرآن کشور مشخص و داوران هر سطح نیز اعلام شوند تا سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف نیز بدانند که برای مسابقات قرآن خود باید از کدام داوران دعوت کنند.
مهدی دغاغله نیز درباره لزوم سطح‌بندی داوران مسابقات قرآن و در تأیید نظرات عبدالرسول عبایی می‌گوید: برای حل این مشکل باید یک سطح‌بندی بین داوران مسابقات قرآن ایجاد شود و با تشکیل شورایی برای بحث داوری مسابقات قرآن سطح هر یک از مسابقات قرآن کشور مشخص و داوران هر سطح نیز اعلام شوند تا سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف نیز بدانند که برای مسابقات قرآن خود باید از کدام داوران دعوت کنند.
ابوالفضل علامی نیز ضمن تأیید این امر که باید یک ساماندهی در بحث داوران مسابقات قرآن صورت گیرد بحث ستاد عالی مسابقات قرآن کشور را پیش می‌کشد و درباره فعالیت این ستاد می‌گوید: ستاد عالی مسابقات قرآن کشور که به منظور برنامه‌ریزی و ساماندهی تمامی مسابقات قرآن در کشور با مسئولیت رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه فعالیت دارد براساس وظیفه ذاتی خود باید به ساماندهی امور مسابقات قرآن در کشور بپردازد و هر اتفاقی که با عنوان مسابقات قرآن رخ می‌دهد باید با نظر این ستاد و مطابق دستورالعمل‌های آن باشد.
علامی با بیان اینکه وظیفه ستاد عالی مسابقات قرآن است که در بحث ساماندهی داوران مسابقات قرآن نیز ورود داشته باشد نقدی نیز نسبت به فعالیت این ستاد مطرح می‌کند و ادامه می‌دهد: هرچند که یکی از کارهای ستاد عالی مسابقات قرآن کشور باید ساماندهی داوران مسابقات قرآن در سطح شهرستانی، استانی، کشوری و بین‌المللی باشد و بتواند بانک اطلاعاتی از داوران مسابقات قرآن در تمامی سطوح داشته باشد تا این داوران براساس رتبه‌ای که دارند در مسابقات به کار گرفته شوند اما با حفظ احترام زیادی که برای ریاست سازمان اوقاف و امور خیریه قائل هستم به نظر بنده این ستاد تنها در آستانه برگزاری مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران فعال می‌شود و بعد از پایان مسابقات بین‌المللی به یک خواب چندین ماهه می‌رود.

مسابقات قرآن در کشور درجه‌بندی شود
ابوالفضل علامی بر لزوم درجه‌بندی مسابقات قرآن کشور و داوران مسابقات قرآن تأکید می‌کند و ادامه می‌دهد: یکی از ده‌ها مسئله‌ای که تکلیف آن باید در ستاد عالی مسابقات قرآن مشخص شود بحث درجه‌بندی مسابقات قرآن و داوران این مسابقات است. مسابقات قرآن باید در مراحل مختلف سطح‌بندی شده و همچنین مشخص شود که مسابقات قرآنی که از سوی سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف برگزار می‌شوند در کدام سطح قرار می‌گیرند تا متناسب با سطح مسابقات از داوران در سطوح مختلف استفاده شود.

ادامه دارد...