اثرگذاری نتایج همایش ملی «مشاغل قرآنی» در برنامه‌ریزی آموزش عالی قرآنی
گروه دانشگاه: نتایج همایش ملی «مشاغل و کسب و کارهای قرآنی» به‌طور مستقیم در تأمین محتوای مورد نیاز کمیته برنامه‌ریزی آموزش عالی قرآنی و انجام برنامه‌ریزی‌های لازم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ابوالفضل خوش منش، دبیر کمیسیون توسعه پژوهش و آموزش عالی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، با ارائه تعریفی از معنای «مشاغل و کسب و کارهای قرآنی» گفت: مراد از شغل فعالیتی است که تحت نظر یک نهاد یا مؤسسه دولتی، عمومی و یا خصوصی که به فعالیت قرآنی می‌پردازد، سامان می‌گیرد.
وی افزود: این فعالیت‌ها شامل چهار حوزه آموزش عمومی، آموزش عالی و تخصصی، پژوهش و فعالیت‌های تبلیغی ـ ترویجی قرآنی است که به‌منظور شناخت و شناساندن قرآن و معارف آن و تقویت ایمان به قرآن و انس با آن و بهره‌گیری فرد و جامعه از قرآن انجام می‌شود. منظور از کسب و کارهای قرآنی فعالیتی است که فرد به‌صورت خودجوش و خارج از تولیت هر سازمان و نهاد و مؤسسه‌ای در محدوده فعالیت‌های قرآنی انجام می‌دهد.
دبیر کمیسیون توسعه پژوهش و آموزش عالی عنوان کرد: بدیهی است در کنار خدمات و محصولاتی که در هر یک از این مشاغل و کسب و کارها ارائه می‌شود، کسب درآمد اقتصادی و تأمین معیشت نیز به‌عنوان یکی از اهداف اصلی دنبال می‌شود. نکته حائز اهمیت در این زمینه توجه به این موضوع است که رونق این مشاغل و کسب و کارها زمانی رقم می‌خورد که تقاضامحور و ناظر به نیازها و کمبودهای جامعه سازمان یابد. از این رو می‌توان گفت ساماندهی و توسعه این مشاغل در گرو یک طرح نیازسنجی و آمایش سرزمینی است تا هر یک از این خدمات و محصولات در جایی که تقاضای آن وجود دارد، ارائه شود.
وی ضمن اشاره به ضرورت احساس شده برای برگزاری همایش مشاغل قرآنی، اظهار کرد: تأکید اسناد بالادستی از جمله نقشه جامع علمی کشور، منشور توسعه فرهنگ قرآنی و پیش‌نویس سند آمایش آموزش عالی کشور مبنی بر برنامه‌ریزی برای تأمین و توسعه منابع انسانی مورد نیاز حوزه‌های مختلف امور قرآنی در راستای حضور فعال و اثربخش اعضای هیئت علمی و دانش‌آموختگان آموزش عالی در عرصه‌های کار و تولید و پاسخگویی به نیازهای جامعه و فقدان آگاهی کافی اعضای هیئت‌علمی گروه‌های قرآنی نسبت به کارکرد بایسته رشته‌های قرآنی در حوزه کار و اشتغال برخی از ضرورت‌های برگزاری ای همایش است.
وی در همین رابطه به موارد دیگری شامل فقدان آگاهی کافی سازمان‌ها و نهادهای شغلی نسبت به زمینه‌های قرآنی کار و اشتغال در محدود مأموریت و شرح وظایف آن‌ها، توجه دادن نظام تعلیم عالی قرآنی اعم از حوزه و دانشگاه به نیازهای متنوع جامعه در زمینه اشتغالات و کسب و کارهای قرآنی، انگیزه‌بخشی افزون به استعدادهای علمی و فرهنگی کشور برای اقبال به این رشته با اطلاع از ظرفیت‌های آینده آن، لزوم زمینه‌سازی بیشتر برای هم‌اندیشی و تضارب آراء در زمینه روش‌های مؤثر برای تربیت نیروی انسانی مورد نیاز مشاغل قرآنی و هم‌اندیشی برای شناسایی مشاغل قرآنی بیشتر در حوزه‌های مورد نیاز و نهادینه‌سازی این جریان اشاره کرد.
خوش‌منش در پاسخ به این پرسش که فلسفه و هدف کلان این همایش چیست؟ گفت: فلسفه و هدف کلان برگزاری این همایش ترمیم و کاهش شکاف بین دستگاه تعلیم عالی قرآن اعم از حوزه و دانشگاه با جامعه در حوزه قرآن و زمینه‌سازی برای بازگشت دانشگاه به فلسفه وجودی خود، مبنی بر نقش‌آفرینی اجتماعی و تأمین نیازهای جامعه، است.
وی ادامه داد: در این راستا اهداف خردتری می‌توان برای همایش در نظر گرفت که برخی از آن‌ها عبارت است از: ایجاد گفتمان عمومی و ادبیات علمی، جهت کاربردی‌سازی برنامه‌های آموزش عالی قرآنی در تأمین نیازهای آموزشی مشاغل قرآنی، معرفی زمینه‌های شغلی و ظرفیت کارآفرینی حوزه قرآن به صاحب‌نظران و فعالان قرآنی و فعالان عرصه اشتغال و کارآفرینی و در نهایت ایجاد شبکه ارتباطی بین دستگاه‌ها و نهادهای قرآنی و گروه‌های حوزوی و دانشگاهی قرآنی جهت مأموریت‌گرایی نهاد آموزش عالی قرآنی در راستای تأمین نیازهای شغلی.
چگونگی توسعه همکاری‌های علمی بین‌المللی قرآنی
وی در پاسخ به این سؤال که توسعه همکاری‌های علمی بین‌المللی قرآنی به چه نحوی در قالب این همایش انجام می‌شود، آیا راهکاری برای این امر تعریف شده است؟ اظهار کرد:حقیقت این است که این موضوع قابلیت پیگیری در عرصه بین‌الملل را هم دارد. امروزه بسیاری از جوانان کشورهای اسلامی دارای توانایی‌ها و هنرهایی مرتبط با قرآن هستند، اما از ظرفیت اشتغالی این موضوع اطلاع کافی و دقیق ندارند. سرمایه‌گذاران متعددی قطعاً در کشورهای مختلف حضور دارند که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در حوزه‌های قرآنی هستند، اما زمینه بررسی این موضوع برایشان پیش نیامده است.
دبیر کمیسیون توسعه پژوهش و آموزش عالی افزود: همچنین در سازمان‌های مهم جهانی و بین‌المللی که به مسائل کسب و کار می‌پردازند، می‌توان از قرآن کریم به مثابه یک کارآفرین و در عین حال فرهنگ‌آفرین مؤثر سخن گفت. کار و فرهنگی طیب، سالم و آرام، آن هم در دنیایی که در آن، این همه تبلیغ علیه اسلام و قرآن وجود دارد و قرآن منشأ درنده‌خویی‌هایی همچون سربریدن انسان‌ها به شیوه‌هایی بدتر از ذبح حیوانات و آتش‌زدن انسان‌ها معرفی می‌شود. اما پس از رایزنی‌هایی که به عمل آمد، ترجیح داده شد این موضوع ابتدا در سطح داخل مطرح شود و موضوع بین‌الملل به فرصت‌های بهتر وانهاده شود.
وی ضمن پاسخ به این پرسش که آیا برای رفع نیازهای شغلی جامعه در زمینه‌های قرآنی در قالب این همایش راهکاری سنجیده شده است؟ ابراز کرد: اگر منظور از رفع نیازها برنامه‌ریزی برای تأمین نیروی انسانی متخصص برای آن باشد، باید گفت فلسفه تشکیل این همایش همین بوده است. این برنامه‌ریزی در دو سطح برنامه‌های رسمی و غیر رسمی قابل انجام است. برنامه‌های رسمی شامل رشته‌های موجود دانشگاهی است که مبتنی بر نتایج به‌دست‌آمده در این همایش باید بازطراحی و ترمیم شود. برنامه‌های غیر رسمی نیز تشکیل دروه‌های آموزشی کوتاه‌مدت و حین تحصیل و خدمت است که آموز‌ش‌های لازم و زودبازده را برای کارآمدسازی منابع انسانی موجود برای نقش‌آفرینی در مشاغل قرآنی را شامل می‌شود.
دبیر کمیسیون توسعه پژوهش و آموزش عالی در رابطه با چگونگی استفاده از ظرفیت‌های کارآفرینی در حوزه مشاغل قرآنی برای تربیت و پرورش نیروی انسانی و تعریف رشته‌های خاص در دانشگاه‌ها، گفت: کمیته برنامه‌ریزی آموزش عالی قرآنی به ریاست مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی، دکتر نوه‌ابراهیم، و به نائب‌رئیسی مدیرکل رشته‌های تخصصی حوزه‌های علمیه مسئولیت اصلاح رشته‌های موجود و طراحی رشته‌های جدید مورد نیاز نظام توسعه فرهنگ قرآنی را دارد. پشتیبانی محتوایی این کمیته در دبیرخانه آن که مستقر در مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی است انجام می‌شود. باید گفت که نتایج به‌دست آمده در این همایش به‌طور مستقیم در تأمین محتوای مورد نیاز این کمیته و انجام برنامه‌ریزی‌های لازم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اقدام برای ثبت مشاغل قرآنی شناخته شده
خوش‌منش اظهار کرد: از سویی دیگر مبتنی بر نتایج به‌دست‌آمده در این همایش می‌توان در کنار شغل معلم قرآن که اکنون در نهادهای رسمی کشور به ثبت رسیده است، برای ثبت رسمی دیگر مشاغل شناسایی شده در این همایش در سازمان برنامه و بودجه اقدام کرد تا از این طریق یک عزم و برنامه‌ریزی ملی برای ساماندهی این مشاغل انجام شود.
یادآور می‌شود، نخستین همایش ملی آموزش عالی قرآنی و تأمین نیازهای شغلی جامعه به‌همت مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی کشور و همکاری معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ریاست جمهوری، فراکسیون قرآن، عترت و نماز مجلس شورای اسلامی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت آموزش و پرورش، دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی و سازمان پژوهش‌های علمی صنعتی ایران، از ساعت 8 صبح تا 18 عصر مورخ 12 اسفند در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران برگزار می‌شود.
