حافظ؛ شاعری وارسته از ریا/ آیات قرآن اینگونه شعر را جاودانه می‌کند
گروه اندیشه: بهره‌مندی از آیات قرآن و سهولت بیان، حافظ را تبدیل به چیره‌‌دست‌ترین غزل‌سرای زبان فارسی کرده است و به واسطه ملازمت بر تقوی و آموزه‌های قرآنی شخصیتی رقم خورده که در طول قرن‌ها هنوز چشم‌ها به سوی او خیره مانده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از استان مرکزی، شمس‌الدین محمد ملقب به خواجه حافظ شیرازی و مشهور به لسان‌الغیب از بزرگترین شعرای فارسی زبان قرن هشتم هجری که در شیراز پا به عرصه دنیا نهاده است؛ اطلاعات چندانی از خانواده و اجداد او در دست نیست آنچه پیداست نام پدرش بهاءالدین و مادرش نیز اهل کازرون بوده است.
حافظ شناسی امروز نسبت به شخصیت عرفانی او کم‌مایه است
شمس‌الدین محمد در نوجوانی قرآن را با چهارده روایت از بَر کرد که باعث شد به حافظ مشهور شود؛ مسئله‌ای که به طور حتم در شکل‌گیری شخصیت عرفانی او نقش بسزایی داشته و توجه ادب‌شناسان را به خود جلب کرده است تا در باب شخصیت او داد سخن سر دهند، با آنکه حافظ شناسی سبقه دیرینه دارد اما همچنان در قیاس با نفوذ عالمگیر شخصیت عرفانی او ناچیز و کم مایه است و سِرعظمت عرفانی و ادبی حافظ را نا گشوده باقی گذاشته است.
حافظ و بهره‌مندی از آیات قرآن
دیوان حافظ که مشتمل بر حدود ۵۰۰ غزل، چند صد قصیده، مثنوی، چندین قطعه و تعدادی رباعی است، تاکنون بیش از چهارصد بار به اشکال و شیوه‌های گوناگون، به زبان فارسی و دیگر زبان‌های جهان به چاپ رسیده‌است، حافظ از قرآن و کتاب جارالله زمخشری بیشترین بهره را برده؛ به واسطه ملازمت بر تقوی و آموزه‌های قرآن شخصیتی رقم خورده است که در طول قرن‌ها هنوز چشم‌ها به سوی او خیره مانده است.
بهره‌مندی از آیات قرآن و سهولت بیان در ادای مضامین حافظ را تبدیل به چیره دست‌ترین غزل سرای زبان فارسی و دیوان او را آیینه جان و جهان‌بینی کرده است، تک بیت‌های درخشانی که با الهام از ساختار سوره‌های قرآن به رشته تحریر در آمده‌اند غزل حافظ را بهترین نمونه غزل عارفانه و عاشقانه زبان فارسی کرده است،
فلسفه اخلاق حافظ، وارستگی از ریا، حرص، دروغ و دغل و مهمترین پیام دیوان او سیر و سلوک و تهذیب نفس است، حافظ از زندگی و مظاهر آن به ترکیباتی چون رند، پیر، مغان و شاهد می‌رسد، ترکیبات واقعیت فرا زمانی و فرا مکانی که ابعاد اساطیری دارند و در مبارزه با ریا خلق شده‌اند.
عشق الهی مهمترین موضوع غزل‌های حافظ
هنر حافظ در آفریدن عوالم و احوال فرا واقعی و به عبارت دیگر خلق نیروهایی است که در واقعیت تصرف دارند؛ دیوان حافظ جست‌وجویی عالمانه است که فرقه‌ای عرفانی به خود گرفته است، توصیفات و تلمیحات عرفانی کم نظیر دیوان حافظ گویای اخلاق عارفانه و آزاد منشانه اوست، عشق الهی از مهمترین موضوع غزل‌های عرفانی حافظ است او عشق را سبقه ازلی می‌داند که در سرشت انسان نهان است.
بیان دردهای اجتماع در لفافه طنز
حافظ از جمله شاعرانی است که به جامعه و مسائل حاکم بر آن به شدت اهمیت داده، هوشیاری و حساسیت حافظ نسبت به مسائل اجتماعی تنها دغدغه حافظ است که در سراسر دیوان به چشم می‌خورد، در دیوان او دردها و مفاسد اجتماعی به شیوه طنز و نگاهی انتقادی در لفافه به چالش کشیده می‌شود و در نهایت راهکار می‌دهد.
حافظ در سال ۷۹۲ یا ا۷۹، اواخر قرن هشتم در گلگشت مصلی که منطقه‌ای زیبا و با صفا بود و حافظ علاقه زیادی به آن داشت به خاک سپرده شد و از آن پس آن محل به حافظیه مشهور گشت.
بیستم مهرماه با عنوان روز بزرگداشت حافظ ثبت شده که در این روز جشن‌ها و برنامه‌های ملی و بین‌المللی متنوعی در سایر نقاط جهان برگزار می‌شود، عمده برنامه‌های این روز شامل شب شعر، گل افشانی آرامگاه حافظ، نمایش و رونمایی از دیوان‌های شعر حافظ، نورافشانی و...است.
خبرنگار: ریحانه قاسمی
